دا هغه بدلې دي چې د وراييځې په وخت كې بلل كېږي. البته په دې بدلو كې د زوم له كور څخه د ورا د روانېدلو، د ناوې كور ته د ورا د رسېدلو او بيا د زوم او ورا د ستايلو بدلې يو له بل څخه پېژندل كېږي:
شين نيلى ټټر يې سپين دى
د ورا مخې ته گورئ (…) خوانى (544) كوم دى
*
اسو غوڅ كړل د ورېښمنو جېلبونه
اوس به درشي د (…) د سورو دوړه
يا: اوس به تالا كا د (…) د باغ گلونه
*
د ورا سر ته(545) كلى تېر شو
د (…) سترګې دې ووزې د (…) سلام يې وېر (546) شو(547)
*
لوى شې- لوى شې د (…) د كوټې تېره
اوس به درشي د (…) د سورو دوړه
*
اوس به شين نيلى په دروازه درشي
اوس به د (…) ټولې بسته درشي
*
موږ شين چى (548) نه خورو نازولې يو
موږ د (…) په واده رغلې يو
دا اسپه د چه ده چې كېزه (549) په خوله وېلاړه ده
ده د (… خان) د… (…) په ورا روانه ده(550)
*
شين طوطي غږ يې ببر (551)
(…) ته ويه راووزه نن دى بيا غږېږي دور
*
اسپو پښې تر نوكو سرې كړې
كه نيلى د (… خان)) دى په ميدان يې تماشې كړې(552)
*
سره شوه سره غرمه شوه د سورو په لاره شپه شوه
خو په دو خبره نه يم چې په كوم ملك يې شپه شوه؟
*
ماته شې اوږۍ چې كړنگارۍ دې راځي
(…) په ورا راغلې زرين شال يې باد وهي
*
چارگل دې پرې دار په پوزه (553) كړى دى
په ورا دې (…) خيالي وتلى دى
*
نيلى مه پرېږدئ چې څري
د لونگو دانه وركړئ د (..) سواره پې درومي (554)
يا: د لونگو دانې وركړئ چې (پلاني) سورلئ پې ولي
*
نيلي ولاړ بران پې اوري
ښادي د (..) ده په غولي يې زېړي گلان اوري
*
(پلانيه) سراى (555) دې جوړ كه د مرمرو
(پلاني) پښو كړل بوټونه د سرو زور
*
په شينكي باغ كې گرزېدم، شين طوطى چا نيولى
د (…) كره چې ځم، گل مې په لاس نيولى
*
ډمه ډول ويه لرګي پې كېږده
(…) په ورا ورگډ شو په شمله كې يې گل كېږده
*
سور سالو مې كور دى سر – سر توره باغ ته ځم
د (…) كره مې ګل دى نندارو ته يې ورځم
*
ژڼيو سيخي كړئ لارۍ په سركونه
پې پيمال كئ د (پلاني) د باغ گلونه(556)
بابېړى:
كه چېرې د ناوېدود په جريان كې د پيغلې پلار د ولور پوښ او توى په اندازو كې كمى يا كيفي زياتوالى كړى وي، ټنگوري يې په لاندې بدلو كې يادوي:
د موږ د ناوې دوى لوېشتې تندى دى
ابه … (557) يې كړي بابيړي دى
*
(پلانى) بابيړي كړى لوړ يې دماغونه
ورته وېلاړ دي (… خېل) (558) سوډر سرونه
سور سپى دى بابيړى راباندې كېښود
(…) مې په مږوي تړلى پرېښود
*
تا چې بابيړى راباندې كړى وا
تا به (… خان) ته پاچ (559) وركړى وا(560)
او دا هغه بدلې دي چې د وراييځۍ د راتگ په وخت كې يې ټنگورې، هغه ښځې چې مخكې له مخكې د زوم له پلوه د ناوې كور ته راغلې وې بولي:
اوس به تور لونگ جوړه جوړه راشي
اوس به د (…) ټولى بسته راشي
*
اوس به جوړ كړي نيلى راشي د (…) د كوره
اوس به د گلو گيډۍ يوسي د (پلاني) د كوره
*
په باغ كې د هوسۍ پلونه راغلي دي
[544] خوانى – خان- خانزاده
[545] ته- تر
[546] وېر – هېر
[547] د كوچيانو بدل:
د ورا سر تر كلي تېر سه
(…) ته داسې وايه، د (…) سلام دې هېر سه
(كوچيانۍ پانگه، ص 119).
[548]چى- چاى
[549] كيزه- قيزه
[550] په وردگو كې ډېر لږ كسان آس ساتي، له همدې امله كله چې په يو كور كې واده وي، د ناوې د راوړلو له پاره د كوم خان يا ملك يا بل چا اس غواړي. اوس د زوم نومونه يادېږي.
[551] – ببر غږ يعنې لوړ اواز.
[552] تماشې- نندارې، خو دلته د اس د لوبو مانا لري.
[553] پوزه– پزه
[554] درومي – ځي
[555] سراى- كور – حويلي.
[556] د كوچيانو بدلې:
سره لمن مې زنگ سوه له پلوه لاندې
يا: سره لمن مې زنگ سوه له پڼو لاندې
د (…) كره ورځمه په څه نخرو باندې
يا: د (…) كره ورځم په دريابو باندې
*
څه سپينه سپوږۍ ده څې په ړنگ بزار كې تلې
جغرۍ پڼې دې پښو وې د (…) كره ورتلې
يا: څره خيالۍ ورځ وه څې (…) كره ورتلې
*
مشكڼي لمر- لمر وي ميدان يې ښكلې ده
ميدان مې د (…) څڼيو نيولى ده
*
پيلوترې د ميدان په جاى جوړېږي
ميدان مې له (…) سره جوړېږي
*
ما ته سې وگۍ شرنگهار دې راځي
د (…) همزولي ډېر دي سهر باد به راځي
(كوچيانۍ پانگه، ص 76).
[557] يو سپك نوم لكه دووس، خنزير، گوره…
[558] د ناوې د خپلوانو (پلار گنۍ يا ماما خېلو) د نامه يادول.
(كوچيانۍ پانگه، ص 78-79).
[559] يو ډول نازكه لنگۍ.
[560] د منگلو بدل:
سپينې بلخانې لوړ يې برجونه
وشمېره بټوۍ ډېر دې لېورونه
يا: وشمېره خولۍ ډېر دي لېورنه
يا: وشمېره خولۍ ډېرې دي ستا يوڼه
بټوه. حيبي بكس. خلك په بتوه كې پيسې ساتي. په پكتيا كې پېغلې د نورو سوغاتونو تر څنگ ښايسته بتوې هم جوړوي، چې د واده په رو