راحت زیارمل
پوره 24 کاله وړاندې طالبانو د خپلې واکمنۍ په وروستیو میاشتو کې افغانستان ته یو نه جبرانېدونکی زیان واړاوه او هغه په بامیان کې د بودا تر ټولو د سترو او لرغونو مجسمو ړنګول وو.
شمامه او صلصال د اسلام له ظهور څخه شاوخوا ٤ پېړۍ وړاندې د بودايي دین پیروانو د بامیان ولایت په مرکز کې له غره تراشلي وو چې یو یې ٥٣ مټره او بل یې ٣٥ مټره لوړوالی درلود.
دغه لرغوني تاریخي اثار د ټانک او توپ په ګولیو نه ړنګېدل نو له پاکستانه یې ورته بارود او د ډبرو د چاودنو ماهرین راوړل او له برمه کولو وروسته یې له بارودو ډک او بیا انفجار ورکړ.
د بودا د تاریخي مجسمو د ړنګولو په ورځ د دې ډلې پخواني مشر ملاعمر ٤٠٠٠ غوایان قرباني کړل. هغه وخت د نورو هېوادونو او بنسټونو تر څنګ د اسلامي نړۍ ځينو مشهورو علماوو هم دغه کار وغانده او دا یې د تاریخي زیان تر څنګ د مذهبونو سپکاوی یاد کړ.
د بودا دغه سترې مجسمې د یونسکو له خوا د نړۍ په سترو عجایباتو کې د چین دېوال، د هند تاج محل، د برازیل مسیح، او د مصر اهرامونو تر څنګ یوه مهمه عجوبه شمېرل شوې وه.
پدی اړه طالبانو د الله له حکم څخه څرګنده سرغړونه کړیده او هغه داسی چی د الانعام سورت ۱۰۸ آیت پدی مضمون راغلۍ دۍ: ولاتسبوالذین یدعون من دون الله فیسبوالله عدوا بغیر علم کذالک زینا لکل امته عملهم ثم الی ربهم مرجعهم فینبًهم بما کانو یعملون.ط ژباړه:
ای مسلمانانو! ښکنځل مه کوۍ هغو کسانو ته چی بی له خدای نه د نورو څیزونو لمانځنه (پرستش) بندګی کوی، دا پدی خاطر چی هغوی به د ظلم او ناپوهۍ له مخی خدای ج ته ښکنځا وکړی،پهمدی توګه سره می د هری ټولنی (امت) لپاره د هغوی اندونه د هغوی تر نظره نیک ور وستلی دی او بیا به دهمدغو ټولنو ورتګ د خدای لوری ته وی بس هغوی د دوی د عمل په پایلو باندی خبر کړۍ.
او هغه مهال افغانستان د هند او پآکستان د نیابتی جګړی ډګر ګرځیدلۍ وو. او طالبانو بیا د پآکستان سپارښتنی لکه : د هندی ملکی الوتکی برمته او تښتول کندهار ته، د ۱۳۶۰ کال د وری میاشتی د پاکستانی ملکی الوتکی تښتول افغانستان ته( د بینظیر بوټو د ورور لخوا) په بدله کی ،د بودایی آثارو نړول او د افغانستان هندی توکمه هیواد والو ته دژیړ رنګه کالو اغوستو حبری کول د همدی نیابتی جګړی څرګندی نښی وی.