تاند(پنجشنبه، اسد7) – چينايي چارواکو د دې هېواد په تيانجين کې جوړېدونکې غونډه کې له طالبانو توقع لري څو په افغانستان کې د بېلتون غوښتونکې اسلامپاله ايغور جنګیاليو پر خلاف اقدامات وکړي
د چين د بهرنیو چارو وزیر وانګ يي، د چهارشنبې په ورځ د ملا برادر په مشرۍ د يوې نهه کسیزې ډلې سره وليدل.
د چين يو لوړپوړي ډيپلومات وايي، هېواد يې تل د افغانستان ملي واکمنۍ، خپلواکۍ او ځمکنۍ بشپړتیا ته احترام کړى او د افغانستان په کورنیو چارو کې لاسوهنه نه کوي او دغه راز د افغانانو پر وړاندې دوستانه پالیسي لري.
د چين د بهرنیو چارو وزیر پر امریکا او ناټو نيوکه وکړه چې څنګه دوى دواړه جګړه او د ځواکونو وتل تنظيموي.
هغه وویل: “افغانستان د افغانانو پورې اړه لري او راتلونکى يې باید د همدوى په لاس کې واوسي. په بيړه د امریکايي او ناټو ځواکونو وتل په حقیقت کې د افغانستان په اړه د امریکا د پاليسۍ د ناکامۍ نښه ده. افغانان يو مهم فرصت لري څو ملي ثبات او پرمختګ ترلاسه کړي.”
نوموړي طالبانو ته په خطاب کې وویل، په دې اساس وخت کې د بې ثابتي مخنیوي لپاره پکار ده چې لومړى د هېواد او خلکو ګټې په پام کې ونیسي، په لوړه کچه د سولې مذاکرات وکړي او د سولې اهداف وټاکي او دغه راز د سولې د مثبت تصویر جوړولو لپاره ټولشموله پالیسي غوره کړي.
دغه راز د چين د بهرنیو چارو وزیر د يو موټي افغانستان غږ وکړ او ويې وويل، د افغانستان د واقعيتونو په نظر کې نیولو سره باید ټول اړخونه او قومونه يو موټى اوسي، په ښه توګه او مالکیت سره د سولې ټولشموله مذاکرات پرمخ يوسي او په خپلواکه توګه د افغانستان لپاره يو جامع او مناسب سياسي جوړښت رامنځته کړي.
د ختيځ ترکستان اسلامي حرکت چې د ملګرو ملتونو او امنيت شورا له لوري د يوې نړيوالې ترهګريزې ډلې په توګه پېژندل شوې او له ايغور جنګیاليو ورسره نغښتې ده، له افغانستان سره سرحد کې د چين شيجينګ ولایت کې فعالیت کوي.
وانګ زياتوي، د ختيځ ترکستان اسلامي حرکت په مستقيمه توګه د چين ځمکنۍ بشپړتیا ګواښي او د دې ډلې پر وړاندې مبارزه د نړیوالې ټولنې اساسي مسئولیت ده.
د هغه په خبره افغان طالبان د ختيځ ترکستان اسلامي حرکت په ګډون ټولو نړیوالو ترهګریزو ډلو سره اړيکې پرې او په اغېزمنه او پرېکنده توګه دې له دې ډلې سره مبارزه وکړي، د موانعو په لرې کولو سره خپل مثبت رول ولوبوي او دغه راز د امنیت لپاره داسې شرایط رامنځته کړي چې سيمه کې د ثبات، پرمختګ او همکاريو لامل وګرځي.
په ورته وخت کې په قطر کې د طالبانو ویاند محمد نعيم وویل، د افغانستان خاوره به د هېڅ هېواد پر ضد ونه کارول شي او د کرونا ویروس په ګډون له افغانستان سره يې د دې هېواد له دوامداره همکاريو مننه وکړه.
ياده دې وي، د ختيځ ترکستان اسلامي حرکت په 1990 کال کې د چين د کمونېست پالیسيو پر ضد لاریون وکړ چې حکومت ايغور ورسره په همکارۍ تورن کړل.
امریکا تل چين تورن کړى، چې د ايغور جنګیاليو په وژلو سره يې د دې اقلیت ډلې نسل وژنه کړې خو چين بيا دا ادعاوې رد کړې او ویلي يې دي چې امریکا د چين د بې ثباته کولو هڅې کوي.
د ختيځ ترکستان اسلامي حرکت اوسمهال د چين، اروپايي ټولنې، قرغيزستان، قزاقستان، ماليزيا، پاکستان، روسیې، ترکيې، متحده عربي اماراتو، بريتانيا او ملګرو ملتونو له لوري د تروريستي ډلې په توګه پېژندل شوى دى.
د ملګرو ملتونو تازه راپور وايي، د ختيځ ترکستان اسلامي حرکت اوس هم په افغانستان کې فعالیت کوي او د بدخشان په مربوطاتو کې سلګونه جنګیالي لري او په چين کې د ايغور حکومت د جوړېدو په لټه کې دي.
دغه ډله همدارنګه په افغانستان کې د جنګياليو لپاره اسانتیاوې برابروي او له روزنې وروسته يې چين ته لېږدوي.
اوس نو تر لمر لا روښانه شوه چی طالبان د الله لپاره ندی جنګیدلی بلکه اجاره سوی قاتلین د کفری ممالکو په لاس دی او هر کفری مملکت چی خپل مسلمان رقیب وژنی نو لدی نوی سپینی بلک واټر ډلی سره به چی د مسلمانانو او اسلام په نوم فعالیت کوی قرار داد کوی. مثلا پنجاب ته یی ټټر وهلی چی د افغانستان ټول اداری واحدونه او کدرونه له منځه وړی، د ایران سر یی تړون کړی چی د ابو تولی زیرمی او بندونه به منهدم کوی تر څو دا په نامه مسلمان ملک د اوبو سیر ابه کړی، له روس سره تړون کړی چی هر افغان باید د لینین د عکس لاندی په جماعت لمونځ ادا کړی او د روسانو ټولی مسلمانی مخالفی ډلی به له منځه وړی، د پنجاب سره یی بل تړون دادی چی د کوزی پښتونخواه ټول مشران چی د پنجابی الهاد په مقابل کښی غږ بورته کوی ترورو کوی. په افغانستا ن کښی باید د سر سړی او ښه جهید علما له منځه ولاړ سی، ټول کانونه د امریګا په قومانده خلیلزاد ته وکړی. او د افغانستان نکاح سوی تور سری بلته نکاح کړی چی دا کار یی عملا په شمال کښی شروع کړی. خلص کلام چی باید ددی امارتی جنګی کمپنی چی د ټولی نړی مسلمانان ورکوی ګیلم ټول سی. چی دا کار د ریښتونو افغانانو په اتفاق ټولیږی.