پوهندوی آصف بهاند
مرهون او د کوچنیانو ادب
۲
یوویشتمه برخه
محمود مرهون د ۲۰۱۵ کال د اکتوبر په پنځلسمه نیټه په خپله فیسبوک پاڼه کې ولیکل چې د ماشومانو او کوچنیانو له پاره یې څلویښت نوي آثار له چاپه راوتلي دي. د ځینو چاپ شوو کتابونو د لومړي مخ عکسونه یې په خپله پاڼه کې ایښی وو. دغه یې درې بیلګې دي:
د ماشومانو او کوچنیانو له پاره د محمود مرهون د لومړنیو لسو چاپ شوو کتابونو په باب مې چې کومه مقاله لیکلې وه، هلته مې دا یادونه کړې ده چې دا چاپ شوي مواد به اوس تر وړو لوستونکو پورې څوک او څنګه رسوي؟
د ماشومانو او کوچنیانو له پاره د ښاغلي محمود مرهون د نوو چاپ شوو آثارو په برخه کې بیا په تکرار سره وایم چې: دا چاپ شوي مواد به اوس تر وړو لوستونکو پورې څوک او څنګه رسوي؟
زما په نظر تر ماشومانو او کوچنیانو پورې رسیدل یې د میندو او پلرونو د پوهې د کچې د ټیټوالي، بې تفاوتۍ او د کورنیو د بد اقتصادي حالت په دلیل، کله ګران او کله نا شونی وي.
خیر چې هرډول وي، وې دې. زما له پاره دا د خوشالۍ خبره ده چې زموږ د ټولنې د یو هیر شوي قشر له پاره یو څه نه، بلکې ډیر څه له چاپه را و وتل.
اوس پوښتنه دا ده چې دا کتابونه چا ته چاپ شوي دي:
ــ هغه چا ته چې د راتلونکې ټولنې یوه اصلي سټه ده،
ــ هغه چا ته چې راتلونکې ټولنه باید وچلوي،
ــ هغه چا ته چې راتلوکې یا ښه کوي، یا یې بربادوي،
که مو ښه وروزه، ښه به شي او که بد مو وروزه نو پایله یې همدا اوس مالومه ده، یعنې بربادي.
زه د دې کتابونو چاپ او خپریدل، د نوي نسل په روزلو کې له اساسي ګامونو نه یو ګام ګڼم.
محمود مرهون په خپل فیسبوک کې د نویو کتابونو د چاپ له پاره داسې لیکلي دي:
«خپلو نانيو شريکانو ته زيرى!
دا واري مي تاسي ته (٤٠) دانې کتابونه در جوړ کړي دي، پلرو ته مو و واياست چي خامخا يې در پيدا کي څلوېښت دانې د خوږو کيسو کتابونه ټول رنګه»
https://www.facebook.com/mahmood.marhon?ref=ts&fref=ts
په ځینو ځایونو کې داسې هم تر سترګو شوي دي چې د نویو چاپ شوو کتابونو شمیر څلویښت نه، بلکې پنځه څلویښت عنوانه دي. د دې کتابونو په باب تر ټولو کره او وروستی مالومات، مرهون له ښاغلي احمد شاه اعطمي سره په یوې مرکې کې وړاندې کړ چې د مشال او آزادۍ رادیو له لارې په غږیزه بڼه خپور شو. د آزادۍ رادیو په یوه یاد داشت کې داسې راغلي دي:
« د کابل پوهنتون د ادبياتو پوهنځي ځوان ښوونکي محمود مرهون د ماشومانو لپاره ۴۵ کتابونه ليکلي او ژباړلي دي.
نوموړی وايي، د هر کتاب هره پاڼه يې د متن تر څنګ په ښکلو انځورونو پسوللې تر څو ماشومان په اسانه زدکړه ورڅخه وکړي او په کيسه ځان پوه کړي. د ده په خبره، ماشوم ته بايد وښودل شي چې رنګينه نړۍ د کاغذ پرمخ هم شته. نوموړی زياتوي، پلان لري، په نږدو وختونو کې د ماشومانو لپاره شپږ جلده دايرت المعارف هم وليکي.
له محمود مرهون سره زموږ همکار احمد شاه اعظمي مرکه کړې او په لومړي سر کې يې ورڅخه پوښتلي چې د ماشومانو لپاره يې د کتابونو ليکلو او ژباړلو ته څنګه پام ور اوښتی؟»
http://pa.azadiradio.com/content/transcript/27421018.html
http://www.mashaalradio.org/content/article/27420950.html
کومې څرګندونې چې ښاغلي مرهون آزادۍ او مشآل رادیو ته کړي دي، هلته یې ویلي دي چې په دې پنځه څلویښت کتابونو کې اوه(۷) ټوکه ټولونه او لیکنه ده او نور ټول ژباړل شوي دي. دا کتابونه د کاینات نشراتي مرکز په مالي مرسته چاپ شوي دي.
ټول پنځه څلویښت کتابونه زما له نظره نه دي تیر شوي چې زه یې خپل تقصیر ګڼم، خو یو څلویښت عنوانه یې ما لیدلي دي، چې دلته یې درنو لوستونکو ته ور پیژنم:
۱ــ شرمښ او سره بزه، محمود مرهون،
۲ــ جګ بابا، لیکوال: جین وبستر، مترجم: محمود مرهون،
۳ــ د آسمانو شاپیرۍ، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۴ــ د واورو ملکه، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۵ ــ د اُز د ښار جادو ګر، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۶ ــ سورکۍ، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۷ ــ ملاله په عجبه دنیا کې، لیکوال: لوییس کارول، مترجم: محمود مرهون،
۸ ــ اورلګیت خرڅونکې نجلۍ، لیکوال: هانس کریستین اندرسن، مترجم: محمود مرهون،
۹ ــ د ماشیني انسانانو سره جنګ، لیکوال: فرانک با اُوم، مترجم: محمود مرهون،
۱۰ ــ د باچا نوي کالي، محمود مرهون،
۱۱ــ قهرمان هلک او جادوګر، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۱۲ــ د ځنګله د ماڼۍ راز، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۱۳ــ شین طوطي، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۱۴ــ سارا سرور، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۱۵ــ شپږ ورونه او یو سوی، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۱۶ــ نیک بخته شاهزاده، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۱۷ــ مغروره باز(او یوه بله کیسه)، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۱۸ــ چالاکه پیشي، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۱۹ــ د ریدي وفاداره سپی، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۲۰ــ سرتیری او وحشي دیب، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۲۱ــ د ګیدړې شیطان چیچی، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۲۲ــ اروا وږی سپی(څو نورې کیسې)،
۲۳ــ د کلي عجیبه سپی، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۲۴ــ انګوړ و منګوړ او چیچي مچونګړ، محمود مرهون،
۲۵ــ ښکار او ښکاري(او یوه بله کیسه)، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۲۶ــ مچمچکه، لیکوال: بن زلس، مترجم: محمود مرهون،
۲۷ــ هوايي هیلۍ، لیکوال: هانس کریستن اندرسن، مترجم: محمود مرهون،
۲۸ــ د کوچنیو انسانانو دنیا، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۲۹ــ آسماني نجلۍ، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۳۰ــ لنډیان او خفاف(بوټ ګنډونکی)، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۳۱ــ نازو او جادوګر، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۳۲ــ مهربانه نجلۍ، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۳۳ــ شین سترګې ارزو، لیکوال: لوسی م مونټګمري، مترجم: محمود مرهون،
۳۴ــ ماریا او زمری شاهزاده، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۳۵ــ نازو او جادوګر باچا، لیکوال: فرانک با اُوم، مترجم: محمود مرهون،
۳۶ــ علي بابا او څلویښت غله، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۳۷ــ هوښیار سوی او بد رنګه راکون، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۳۸ــ درې سترګی دیب او کوچنی بوټبه، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۳۹ــ د زمریالي وفا داره سپی، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۴۰ــ د هیلۍ بد رنګه چیچی، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
۴۱ــ وحشي خرس او هوښیار هلک، لیکوال: شاګاهیراتا، مترجم: محمود مرهون،
زما د مالوماتو له مخې تر اوسه پورې د ماشومانو او کوچنیانو له پاره په افغانستان کې، هغه هم په پښتو ژبه، هیڅ چا دومره کتابونه نه لیکلي، نه یې ژباړلی او نه یې هم چاپ کړي دي، خو ښاغلي محمود مرهون د لیکولو، ژباړلو، او چاپولو چارې او نور ټول مسایل په یوازې توګه تر سره کړي دي. زه فکر کوم دا به په دې برخه کې د افغانستان په کچه یو ریکارد وي.
