جان میکسویل د رهبري په برخه کې د نړۍ یو له مخکښو نظرخاوندانو څخه دی. جان په ملیونونو خلک روزلي او تر 50 ډیر کتابونه یې لیکلي دي. جان سي میکسویل په خپل کتاب کې ” د رهبرۍ 21 نه بدلیدونکی قوانینو” تر نامه لاندې د رهبري21 قوانین په ګوته کوي چې په نړیواله کچه ریښتیني دي او په ټولو ځایونو کی پرته له دینی – فرهنګی – سیاسی – او جغرافیایی محدودیتونو نه تری نه ګټه پورته کیژی. د دی ۲۵۰ صفحه یی کتاب لنډیز په لاندی ډول ستاسو قدرمنو لوستونکو ته ولاندی کوم:
۱: د ټوپۍ یا پوښ قانون:
دا قانون دا ښایی چی زموږ د ظرفیت پر سر لکه ټوپۍ یو محدودیت شتون لري چې زموږ د لیډرشیپ (مشرتابه) وړتیا لخوا ټاکل کیږي. څومره چې موږ خپل د لیډیرشیب وړتیا ته وده ورکوه په همغی کچه موږ په ټولنه کی مطرح کیژو او زموږ تاثیر په نورو باندی اوچتیګی . که زموږ د مشرتابه (لیډرشیب) وړتیا ټکنۍ شي ، نو زموږ وړتیا به هم په نورر لوی تاثیر ونکړي..
۲: د نفوذ یا تاثیر اچونی قانون:
نفوذ یا تاثیر اچونه هغه ځواک یا وړتیا ده چې د مطلوب پایلې تولید وکړي. میکسویل دغه قانون ته د کتاب په اوږدو کې ډیری ځله مراجعه کوي. په ساده ډول ویل شوي چې وايي د رهبرۍ ریښتینی تدبیر نفوذ دی نه بل څه. تاثیر اچونه هغه څه دي چې د مشر اهدافو او هیلو پوره کولو کې مرسته کوي او پرته د نفوذ څخه ، یو مشر منزل ته د رسیدو لپاره ډیر شانس نلري.
۳: د پروسې قانون:
مشران زده کونکي دي او د دوی وړتیاو د وده کولو او رشد ظرفیت دوی د خپلو پیروانو څخه جلا کوي. د زده کړې پروسه روانه او دوامداره ده. د میکسویل په حواله “که زه اړتیا لرم چې د ګامونو پورته کولو لپاره الهام واخلم ، نو زه به په یوه تعلیمی یا تشویقی غونډه کې ګډون وکړم او که زه اصلاح ته اړتیا لرم ، نو زه به په یوه پروسه کې دخیل او له هغې سره به دوام ورکړم. “
۴:د ګرځښت قانون:
هرڅوک کولی شي کښتۍ پرمخ بوځي مګر یوازی یو مشر یا رهبر کولای شی چی په احتیاط سره د کښتۍ مسیر څرګنده ګړی. مشر ګوري چې چیرې ځي او هلته د رسیدو ترټولو اغیزناکه لار کومه ده. دا د انفرادي مشرانو او مشرتابه ټیمونو لپاره ریښتیني دي. د میکسویل په حواله “که چیرې مشر د خړوبو اوبو له لارې خلک تیر نه کړي ، نو هغه به کښتۍ ډوبه کړي.”
۵: د اضافه کولو قانون:
د اضافه کولو قانون د نورو په پرمختګ تمرکز کوي ، نه پخپله. رهبري نورو ته د خدمت عمل دی او ریښتینی رهبر د نورو لپاره د ارزښت رامینځته کولو باندې تمرکز کوي. مشران نورو ته ارزښت ورکوي او ریښتیني مشران پوښتنه کوي “زه څنګه خدمت کولی شم؟” ځکه چې دوی په خدمت تمرکز کوي ، او دا ورته اړینه نده چی “زما لپاره پدې کې څه دي.؟”
6: د ثابت بنسټ قانون:
مشر یا رهبر یو قوي بنسټیزه شخصیت لری او د صداقت و ډسپلین سره ژوند کوي. باور د مشری بنسټ دی او د مشر کرکټر د اعتماد سرچینه ده. موږ باید په حقیقی ډول واوسو او نورته دی خپل یو ناسمه تصویر ورنکړو.
7: د احترام قانون:
موږ باید قوي او د درناوي وړ واوسو که چیرې موږ غواړو چې خلک زموږ درناوی وکړي ، زموږ په اړه لوړ نظر ولري او زموږ مشری تعقیب ته چمتو وي .خلک مشر یا رهبر د هغه مهارتونو او ځانګړتیاو پر بنسټ تعقیبوي چې دوی یې لري. . د هغه چا غوره کول چې تعقیب یې غواړي تصادفي نده بلکه ډیر زیار غواړی چی هغه ځای ته ورسیګو چی بی دی نورو احترام نه دار کار ناممکنه ده.
۸: د پوهاوي قانون:
عالي مشران هوښیارتیا لري ، پدې معنی چې دوی باید په یو ټاکلي لوري کې سر کارونه او خپل اهداف سر ته ورسوي. پوهاوی هغه ځواک دی چې د یو شخص واقعیت یا وضعیت تشخیص کړي. د نورو دی رهبري کیفیت په څیر ، دی مشر هوښیاتیا وده کولی شي.
۹: د مقناطیس قانون:
حان مکسیول مشران د مقناطیس په توګه تشریح کوي. دوی په دوامداره توګه پیروان راجلب کوي او ډیری وختونه ځان ته نوي مشران راجلب وی. دا د دې له امله ده چې نن ورځ سازمانونه وده کوي اوکه موږ غواړو لوی او سم خلک راجلب کړو نو موږ باید پخپله لوی او سم خلک واوسو.
۱۰: د اړیکی پیوستون قانون:
اړیکه یا پیوستون یو شی دی بل شی سره یوځای کول دي چی له مینځه ولاړ نشی. د نورو سره د اړیکې رامینځته کول په مشرتابه یا رهبری کې حیاتي او اړینه برخه ده. یو اجراییوي رییس چې د خپلو خلکو سره په احساساتي توګه اړیکه نیولو کې پاتې راځي د ناکامۍ په لور روان دي ځکه چې موږ باید مخکې لدې چې د دوی تعقیب تمه وکړو د نورو سره اړیکه ونیسو. مشران مخکې لدې چې د نورو د کمک غوښتنه وکړي باید د دوی په زړونو کی ځای ولری.
۱۱: د داخلي حلقې قانون:
دا قانون دا په ګوته کوي چې زموږ ته نږدې کسان زموږ د رهبری ظرفیت یا وړتیا وټاکي. دوی باید داسې خلک وي څوک چې موږ په زړه کې ترټولو نورو غوره علاقه لري ، غواړي موږ بریالي وګوري. زموږ وړتیا او بریا زموږ د داخلي حلقې مهارتونو پورې اړه لري او دا چی زموږ داخلي حلقه څومره یو بل سره نږدې تړاو لري. د داخلي حلقې قانون واضح مثال موږ ته د مادر تریسا په خبرو کی ډیر په سرګند ډول معلومیږی، چی ویل به یی “تاسو هغه څه کولی شئ چې زه یې نشم کولی. زه کولی شم هغه څه وکړم چې تاسو یې نشئ کولی. په ګډه موږ کولی شو لوی کارونه ترسره کړو”.
۱۲: د ځواکمنتیا قانون:
ځواک ورکول نورو ته د رشد فرصت او یا دی ترقی دی زمینه برابرول دي. نوروته د ځواک ورکولو لپاره ، موږ باید لومړی پخپله باور وکړو او بیا په نورو باور وکړو چې د پروسو اداره کولو او دندو ترسره کولو له لارې تعقیب شي.
۱۳: د انځور قانون:
خلک هغه څه نه کوي چې خلک یې اوري ، دوی هغه څه کوي چې دوی ګوري. مشران نورو ته د مثال په توګه رهبري کوي. د دې له امله ، موږ باید خپل نظریات مجسم کړو ترڅو یو داسې تصویر رامینځته کړو چې خلک زموږ د مشرتابه یا رهبری تعقیبولو ته هڅوي.
۱۴: د اخیستلو قانون:
زموږ د نظرونو ، لید او ستراتیژی لپاره د ملاتړ ترلاسه کول نورو ته اړتیا لري چې لومړی زموږ د نظریاتو ، لید او ستراتیژۍ ملاتړ وکړی. نو تاسو ته د مشر کیدو په پروسه کی ډیره اړینه ده چی د خپل د مفکوری – اهدافو او نورو نظریاتو لپاره ملاټړی پیدا کړی.
۱۵: د بریا قانون:
مشران د ټیم بریا لپاره لاره لټوي. ریښتیني مشران د بریا لپاره لیوالتیا لري. وینسټن چرچیل ترټولو مشهور وینا ده چی “هیڅکله ، هیڅکله ، هیڅکله شاته کیګی مه او کار مه پریګده !”.
16: دی غټ تحرک قانون:
غټ تحرک دی د اغیزمنو مشرانو نږدې ملګری دی. کله چې مشرتحرک ونلری نو کوچنۍ دندې ورته غټی او کوچني ستونزې د لوی خنډونو په څیرورته ښکاري. له بلې خوا ، کله چی مشر تحرک ولری نو راتلونکی ورته روښانه ، خنډونه ورته کوچني او ستونزی ورته بی اهمیته ښکاری. د تحرک رامینځته کول یو څوک ته اړتیا لري څوک چې لیدروی ولري او د ښه ټیم د راټولولو لپاره نور وهڅوي.
17: د لومړیتوبونو قانون:
ډیری خلک دومره په غیر ضروری کارونو بوخت دي چې هیڅ مهم کار نشي کولای. دوی خپل کارونو ته سم تمرکز نلری او دا د ناکامي لامل کیژی. په هغه څه تمرکز کول چې خورا مهم دي د غیر ضروری بوختیا څخه ډیر اغیزناک دی. تاسو به د 80/20 قانون په اړه اوریدلي وی. دا قانون وایی چی ستاسو دی کارونو په لست کی ۲۰٪ هغه مهم کارونه دی چی ۸۰ ٪ پایله لری او ۸۰ ٪ کارونه دی چی ۲۰ ٪ پایله هم نلری. نو یو هوښیار مشر هغه ۲۰ ٪ کارونه کوی چی ۸۰٪ پایله لری نه هغه ۸۰ ٪ چی ۲۰٪ پایله هم نلری.
۱۸: د قرباني قانون:
دا قانون وايي چې تاسو نشئ کولی هغه شیان ترلاسه کړئ چې تاسو یې غواړئ ، پرته لدې چې په بدل کې یو څه ورکړئ. د دې لپاره چې د یو څه لاسته راوړلو لپاره چې تاسو باور لرئ د ډیر ارزښت لرونکي دي ، تاسو باید یو څه پریږدئ چې باور یې لږ ارزښت لري. له قربانۍ پرته ، هیڅ پرمختګ نشته او یو مشر باید تل در قربانی ورکولو لپاره اماده وی.
۱۹: د وخت قانون:
اغیزمن مشران پوهیږي چې کله فرصت نه ګټه پورته کړی، کله پرمخ لاړ شي او کله بیرته شاته شي ، څه باید وده وکړي. بریالی مشران ډیری وختونه فرصتونه او خطرونه ګوري مخکې لدې چې نور یې وګوري ، د نورو لیدو په پرتله راتلونکی خورا روښانه او بشپړ ګورئ ، او د نورو په پرتله ډیر لرې ګورئ. دا دوی ته اجازه ورکوي چې ژر پلان جوړ کړي ، بدیلی لاری وګوري ، پلان او لومړیتوب مشخصه کړی و پر مخ ولاړشی.
۲۰: د چاودیدونکي ودې قانون:
یو قوي مشر په دې پوهیږي چې د هغه / شاوخوا مشران مخ په ودې توګه د مشرانو لویه ډله رامینځته کوي. د چاودیدونکي ودې قانون وايي چې هغه مشران چې پیروان راجلبوي په یو محدوده ډول وده کوي اما هغه مشران چی نور مشران راجلبوي خورا په چټګی سره وده کوي. نو بریالی مشران نه یوازی چی پیروان راټولوی بلکه نور مشران هم راغونډوی او وده ورکوی چی دی نفوذ ساحه یی نوره هم پراخه شی.
۲۱: د میراث قانون:
هغه مشران چې تل پاتې میراث پریږدي زموږ په زړونو کې د نه منلو وړ اثر پریږدي ځکه چې دوی غوره کړی چې په نړۍ اغیزه وکړي. میکسویل ادعا کوي چې هغه مشران چې د میراث قانون ته رسیژی ډیرکه دي. مګر هغه څوک چې د میراث قانون ته رسیژی دوی په خپلو سازمانونو ، کورنۍ ، ملګرو او په ټوله کې نړۍ کې د بریالیتوب میراث پریږدي. دوی په خپلو سازمانونو کې د مشرتابه فرهنګ رامینځته کوي؛ دوی د تل پاتې بریا تضمین لپاره قربانی ورکوي؛ دوی د انفرادي رهبرۍ په پرتله د ټیمی رهبری ته ارزښت ورکوي.
عتیق الله رحیمی
د پوهنتون استاد