لیکنه ـ قاضي نجیب الله جامع
د بلخ د پخوانی والی او د جمعیت ګوند د اجرایه ریس عطامحمد نور پر مشری د جمعیت د رهبری شوراه له لوری پر یوه بېساری او نادره ګام کې د دغه ګوند سرپرست مشر صلاح الدین ربانی د ګوند له موقت ریاسته ګوښه او د کنګرې د اعلان له لارې یې د نوی رهبرۍ د راتګ خبر ورکړل.
همدارنګه ربانی د جمعیت د رهبری دا ګام وغندو، دوی یی فرصت طلب، ماموریت فرصت او د بن د سازشنامی مسوولین وبلل.
د جمعیت غوندی د یوه جهادی او توکمپاله ګوند دغه خپل منځی فرکسیوني کشمکشونه که څه هم اوږده مخېنه لری ولې د رهبری پر کچه بیا نوی او د ۱۳۵۵ کال د اخوانی ارمانونو سره یو مخ پر ټکر کې ښکاری.
په افغانستان کې د سیاسي او ایډیالوژیکو ګوندونو توره مخېنه:
اما په افغانستان کې حالت په یوه بد ډول متفاوت ده، ځکه دلته ګوندونه پر لویه کې د عوام فریبانه او تیریستونکو شعارونو پر ورکولو سره رامنځته کیږی او بیا وروسته ډیر ژر د سیاسي باج اخیستنو، اقتصادی ګټو وټو، قومی اتنیکی غوښتنو او پر ټولو کې د بازاری ورځچارو بهیرونو پر بڼه بدلیږی.
جهادی ګوندونو د روسانو او دهغه د لاسپوڅي حکومت له نسکورولو سره د ملی او اسلامی تر عنوان لاندی چې د ازادی ګټلو، خپلواکی او اسلامی نظام داعیه داران وو د دی پرځای چې د ملت غوښتنی عملی، د ولس د هوساینی، امن او د هیواد د جوړونی لپاره کار وکړې د یو او بل سره د قدرت د ترلاسه کولو پر لوبه سره کښیوتل او ټوله هڅه یی د ناوړه شعارونو له لارې د پردو پر اشارو د ولسی انقلاب ماتول، د کابل او هیواد ورانی، بی وزلي، د افغانانو یومخیزه کډوالی او پر ټوله کې د افغان واحد ملت ویشل پر قوم، ژبه، صمت او ګوند سره وو.
جمعیت ګوند، ایډیالوژیک ارمانونه او بدنام قومي دریځونه یې:
مګر موږ ټولو ولیدل او پر یاد مو دی چې دغه ګوندونه د وروستيو بدنامو سیاسي کردارونو پایلۍ د افغان حکومت او ملت د ماتیدو څه چې د ګران افغانستان د جغرافیی ویشني، تجزیی، نفاق او پر لویه کې د بهرني یرغل، اشغال او د یوه ملت د بنسټیزو ارزښتونو عقیدی او ګډ ملي هویت د ټوکړی ـ ټوکړی کیدو تر درشله ورسول.
پر همدې بنسټ یې د نورو جهادی ( اسلامی ګوند ـ وحدت ګوند ) ډلو سره د کړې توافق خلاف کابل ونیو، د واک د انحصار او د خپلو قومي ارمانونو د پلي کولو افراطي هڅه یې وکړه.
پایله:
که څه هم پر ۲۰۱۱ کال کې د برهان الدین ربانی له وژل کیدلو وروسته د پلار پرځای د زوی صلاح الدین ربانی ټاکل کیدو د دغه ګوند د خپل منځی کشمکشونو د هضم هڅه وشوه، مګر د صلاح الدین ربانی له لوری بن ته د بن د سازشنامی اصطلاح کارول دا مانا ورکوی چې جمعیت نه یوازی د ۱۳۴۷، ۱۳۵۱ او ۱۳۵۵ له عقیدویی ـ دینی او ملتپاله ارمانونو څخه خلاص او لري شوی ده بلکي د شخصي ګټو، ځانی ماموریتونو او بهرنیو استخباراتي پنډونو نشي دوی تر ډېره د خپلو قومي شعارونو او ګټو چې د پارلماني سیستم له لارې د نظام فیډرالي کول، د افغان ملي هویت قومی تعریف، د اکثریت د ماتولو هڅه او لکه د ۲۰۰۱ تر ۲۰۰۹ د واک پر ګدۍ غصب او انحصار دی هم پاتي راغلي.
د ګټو او قدرت دغسي فردی لوبه، د جمعیت د اصلی او متحدی رهبری له منځه تلل، د جمعیت پر دننه کې د شخصی ثروت او قدرت د لسګونو جزیرو رامنځته کیدل، پر بدخشان او پنجشیر ولایتونو پسي د دغه ګوند محدودل، ناعادلانه امتیازات، د ګوند پر دننه کې دښځو، ځوانانو او تیکنوکرات قشر سره نه جوړتیا او پرټوله کې د سولې له لارې د نړېوال مشروعیت او ملاتړ سره د طالبانو بیا سیاسي قدرت ته راستنیدل هغه مسایل، بحثونه او پېښي دی چې جمعیت یې پاشلي، ویرولي او د دی امکانات شته چې تر سولې مخکي یا وړاندی یومخیز وپاشل شي، ټوټه ـ ټوټه شي او یا د ظاهری یوالی د حفظ سربیره ګوند پر دننه کې د شدیدو فرکسیوني سیالیو پر ترڅ کمزوری او پر غیری مواثره بڼه دوام پیداکړې.
داځکه چې جمعیت هېڅکله ګوند نه وو، ولي داچې تصادفی پیښو، استخباراتی مصلحتونو او د نظام پر اډانه کې کمزورتیاوو یو او بل ته پر لاس ورکولو سره دا ګډوله مجموعه ساتلي وه دا بیل بحث ده.
په پښتو کی یوه متل دی چی وایی چی غوا پیدا شی نو د غوایی قدر کم شی
نو اوس چی طالبان په اسلامی بڼه چی همدی جمعیت ګوند او حزب اسلامی ګوند په څیر د امریکا او برتانیه او روسیی په مرسته بیرته سیاسی صحنی ته حاضر شول نو له همدی وجهی امریکا، برتانیه پاکستان ایران او روسیه اوس کوښښ کوی چی راتلوونکی پانګونه په طالبانو وکړی ځکه زیاتره ولس له دوی سره نږدی اړیکی لری او غواړی حزب اسلامی او جمعیت ګوند په څیر دوی هم بدنام کړی
لکه څرنګه چی آزادو رسانیو کی د امریکا، پاکستان او ایران او روسیی له لوری همدا د جمعیت ګوند او حزب اسلامی او نور ګوندونه ټول خبری او پلانونه چی پاکستان او ایران ورکول افشا شوی انشاء الله چی طالبانو او د دوی د ملاتړو پلانونه به هم افشا شی چی ولس ته به وښآیی چی دا ډلی ټپلی د اسلام لپاره نه بلکه زموږ د پلانونو او ورکړل شویو پیسو لپاره جګړه کوله او افغان او په تیره بیا پښتانه یی وژل
چی پدی نولس کلنه او ۴۰ کلنه جګړه کی زیاتره زیان او تاوان پښتنو ته ورسیده چی دا انګریزان او بیا د پنجاب اصلی او اساسی ستراتیژی وو نو همدا انګریزان د همدی پښتنو له لوری دری ځله ماتی خوړلی وو
نو اوس چی احمد شاه ابدالی د یوه ازاره له لوری توهین کیږی دا معنا ورکوی چی پنجاب د همدی احمد شاه له لوری د سنی په تار تړل شوی وو او چی کله احمد شاه ابدالی له هند را ستون شو نو له هغه وروسته پنجابیانو وویل چی موږ باید لنګ واغوندو او ژمنه یی وکړه چی لدی وروسته په پښتون په کراه نه پریږدو چی پدی ۱۹ کلنه جګړه کی د طالبانو په زور زیاتره د پښتنو سیمی له تعلیم او کسب څخه بی برخی کړی او په پښتنو میشت سیمی له فقر او بیکاری سره مخ دی او همدارنګه همدا اوسنی ولسمشر اشرف غنی په برتانیه کی د هزاره ګانو له لوری په یوه کنفرانس غونډه کی توکم پالنی به تورن شو چی اشرف غنی د ساتونوکو له لوری یاد کس له صحنی وویستل شو نو لدی معلومیږی چی پاکستان او انګریزانو اوس په هزاره ګانو باندی هم پانګونه کوی
که د تاسی په یاد چی کله اشرف غنی د کابل په غونډه کی ۴ کاله مخکی وشوه د همدی ربانی زوی د هغو ټولو امتیازاتو مخالف وکړ کوم چی اشرف غنی طالبانو د ورکړی اعلان وکړ