تاند「 جمعه د غبرګولي ـ جوزا ۲۳مه」د افغانستان سولې لپاره د امریکا پخواني استازي زلمي خلیلزاد پر ډيموکراسۍ د طالبانو د مشر، ملا هبة الله نیوکو ته غبرګون ښودلی دی.
خلیلزاد وایي، افغانان حق لري چې د خپلې خوښې د حکومت ډول ولري، خو ملا هبة الله ته یې توصیه کړې، چې دې ته باید پام وشي، چې بریالي هېوادونه ولسواکي لري.
د طالبانو مشر ملا هبت الله د لوی اختر په مناسبت وینا کې یو ځل بیا پر ولسواکۍ سختې نیوکې وکړې او هېواد کې یې د شرعي نظام پر پلي کېدا ټینګار وکړ.
طالبانو نه یوازې هېواد کې ولسواک نظام ختم کړی، بلکې د ادعا شوي شرعي نظام له مخې یې هېواد کې د نجونو او ښځو پر زده کړو، کار او نورو حقونو بندیزونه لګولي دي.
خلیلزاد په ښکاره توګه د طالبانو د واک پر انحصار نیوکه نه ده کړې، خو عین حال کې یې ادعا کړې، چې د افغانستان اسلامي جمهوري نظام کې فساد، قانون ماتوونې او نورې ناکامۍ وې.
خلیلزاد داسې مهال د بریالي، ځواکمنو او غني هېوادونو راز په ډيموکراسۍ کې ویني، چې خپله یې د افغانستان اسلامي جمهوري نظام په موجودیت کې طالبانو سره د دوحې تړون لاسلیک کړ.
کارپوهان وايي دې تړون د امریکا له لوري طالبانو ته هغه وخت مشروعیت ورکړ او په لوی لاس یې افغانستان کې هغه ډيموکراسي ختمه کړه چې د سیمې هېوادونو کې یې ساری نه و.
خلیلزاد دغه راز پرون پنجشنبه د پاکستان په اړه د امریکا د مرکزي قوماندانۍ یا سنټکام د مشر جنرال مایکل کوریلا څرګندونې هم «مبالغه» بللې وې.
خلیلزاد ویلي وو، چې که څه هم پاکستان د ترهګرۍ ضد مبارزه کې ځینې فعالیتونه کړي،خو په ورته مهال یې د ترهګرۍ ضد د امریکا د عملیاتو مخنیوی کړی، په داسې حال کې چې هلته سلګونه د داعش غړي فعال دي.
د دوحې تړون د ۲۰۲۰ کال د فبروري په ۲۹مه د قطر په دوحه کې د د افغانستان سولې لپاره د امریکا پخواني استازي زلمي خلیلزاد او طالبانو ترمنځ لاسلیک شو. د هغې مهمې برخې عبارت دي له:
له افغانستان څخه د متحده ایالاتو او ناټو د ځواکونو د وتلو لپاره مهال ویش.
د طالبانو له خوا تضمین چې د افغانستان خاوره به د ترهګرو لخوا د متحده ایالاتو امنیت ته د ګواښ په توګه ونه کارول شي.
خو متاسفانه همدا اوس د بين المللي تروريستانو لکه ـ حماس او حزب الله دفترونه په کابل او هرات کی په آزاد ډول فعاليت کوي
د دې ادعا په اړه: ” چه د دوحې تړون د افراطي پاکستاني پلوه مشرانو لخوا انحصار او تخریب شوی”
لکه د افغان طالبانو په مشرتابه کی د پاکستاني پلوه مهمو جاسوسانو يو لنډ نوملړد افغانستان دطالبانو رهبر ملا هيـبت الله اخندزاده
د اسلامي امارت د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیر خان متقي چه دپاکستاني جنرالانو سره ګډ تجارتي شرکتونه لري، د حج او اوقافو سرپرست وزیر نور محمد ثاقب
د پوهنې وزیر حبیب الله اغا،د لوړو زده کړو وزیره نيدا محمد ندیم ،د کډوالو او راستنیدونکو چارو وزارت سرپرست مولوي عبدالکبیراوداسی نور؛
دا یو انتقادي لیدلوری منعکس کوي، او دا ډول نظرونه د ځینو افغان مشرانو، شنونکو او منتقدینو لخوا هم تایید شوي چې استدلال کوي:
افراطي طالبان، چې په پراخه کچه د پاکستان د آی س آی (انټر سروسز انټلی جنس) سره ژورې اړیکې لري، په خبرو اترو کې تسلط درلودل،
پداسې حال کې چې د طالبانوروشنفکرڅهری ورووروڅنډې ته شوی دي.
پاکستان د ځینو لخوا په ډیپلوماتیک او نظامي توګه د طالبانو روشنفکره څهری وروورودسياست دصحنی د ډګر نه اوباسي ؛
اوپه ځای یی تنګ نظره ملايانو ته ميدان خالي کوي
پاکستان نه غواړي چه پخواني طالبان چه د دوي اصليُت ورته د آيـنی په شان معلوم دی په قدرت کی واوسي!
دمـثال په توګه عبدالحکیم مجاهد ؛عبدالسلام ضعیف، شیر محمد عباس ستانکزی او ډیرداسی نور خلاص ذهن لرونکي طالب مشران یی دتل لپاره دسياست د ډګر نه ليری کړل،
ځینې افغان نوي طالبان سیاسي لوبغاړي چې ادعا کیږي د پاکستان ګټو سره یوځای شوي یا خواخوږي لري ممکن د روشنفکره طالبانو په مشرۍ د قدرت یو ډیر جامع بهیر کمزوری کړی وي.
“د دوحې تړون، چې د ۲۰۲۰ کال په فبروري کې د متحده ایالاتو اومعـتدلو طالبانو ترمنځ لاسلیک شو، دُدوۍ د څنګ ته کولو او د افراطي طالبانو ډلو – چې ډیری یې باور لري چې د پاکستان ملاتړ لري – د دې وړتیا ورکولو لپاره په پراخه کچه نیوکه وشوه چې قدرت انحصار کړي او د افغانانو ترمنځ ریښتینې پرختګونه کمزورې کړي.”
ایا تاسو غواړئ دا په رسمي، اکاډمیک یا ژورنالیستیکي ډول بیا ولیکل شي؟