سه شنبه, دسمبر 10, 2024
Homeخبرونهد جرمونو نړیوالې محکمې ته د شپږو غړو هېوادونو شکایت ورسېد

د جرمونو نړیوالې محکمې ته د شپږو غړو هېوادونو شکایت ورسېد

تاند (شنبه، د لیندۍ/ قوس ۱۰ مه) په هاګ کې د جرمونو نړیوالې محکمې په افغانستان کې د ښځو او نجونو پر وړاندې د جنایتونو د څېړنې لپاره د شپږ هیوادونو شریک شکایت ترلاسه کړ.

د نړیوالې جنایي محکمې (ICC) څارنوال کریم خان پرون (جمعه) وویل چې دې محکمې د چیلي، کوسټاریکا، هسپانیا، فرانسې، لوګزامبورګ او مکسیکو له‌خوا رسمي شکایت ترلاسه کړی دی. په دې شکایت کې له ۲۰۲۱ کال څخه، چې طالبان واک ته رسیدلي دي، په افغانستان کې د ښځو او نجونو پر وړاندې د جنایتونو څېړنه غوښتل شوې ده.

په دې شکایت کې یادو هېوادونو د افغانستان د بشري حقونو د خرابېدونکي وضعیت په اړه خپله ژوره اندېښنه څرګنده کړې او غوښتنه یې کړې چې دا تورونه دې د محکمې د اوسنیو تحقیقاتو یوه برخه وګرځول شي.

د شکایت له ترلاسه کولو وروسته کریم خان په یوه بیان کې وویل:

«دا شکایت د جنسیت پر بنسټ د جنایتونو د تعقیب لپاره زما د دفتر د پراخې ژمنتیا برخه دی، په ځانګړې توګه د بشریت پر وړاندې د جنسیت پر بنسټ د جنایتونو په اړه.»

د افغانستان په اړه د نړیوالې جنایي محکمې تحقیقات په لومړي ځل د ۲۰۲۰ کال د مارچ په میاشت کې پیل شول، د هغو لومړنیو څېړنو پر بنسټ چې د ۲۰۰۳ کال د مې له میاشتې راهیسې په دغه هېواد کې د احتمالي جنایتونو په اړه ترسره شوې وې. اوس دغه تحقیقات د ښځو او نجونو پر وړاندې سیستماتیک تبعیض، د وسله‌والو شخړو اړوند جنایتونه، او د نورو غړو هېوادونو په خاوره کې ترسره شوي جنایتونه هم رانغاړي.

د دې تحقیقاتو پر وړاندې د افغانستان د پخواني حکومت له خوا خنډونه رامنځته شوي وو، خو دا بهیر په ۲۰۲۲ کال کې بیا پیل شو. کریم خان وویل، له هغه وخت راهیسې د جنسیت پر بنسټ د جنایتونو په برخه کې د پام وړ پرمختګ شوی دی او هیله یې څرګنده کړه چې ژر به د دې څېړنو محسوسې پایلې وړاندې شي.

که څه هم د دغو تحقیقاتو دقیق جزئیات محرم دي، خو کریم خان د یاد شکایت په اړه وویل چې دا د نړیوالې ټولنې د عزم څرګندونه کوي ترڅو په افغانستان کې د جنایتونو په اړه څېړنه وشي. هغه پر دې هم ټینګار وکړ چې د محکمې غړي هېوادونه باید د څېړنو د بریالیتوب لپاره همکاري او مالي سرچینې برابرې کړي.

کریم خان زیاته کړه:

«زه د هغو کسانو جرأت او عزم ستایم چې زموږ ملاتړ یې کړی او د دې څېړنو په پرمختګ کې له موږ سره همکاري کوي.»

د جنسیت پر بنسټ د ځورونو په څېړلو د نړیوالې جنایي محکمې تمرکز د دې بنسټ د ماموریت یوه مهمه برخه ده. د روم اساسنامه، چې د محکمې د فعالیت بنسټ جوړوي، غړو هېوادونو ته اجازه ورکوي چې هغه قضیې وړاندې کړي چې په کې د دې محکمې تر صلاحیت لاندې جنایتونه ترسره شوي وي.

دا اعلامیه په داسې وخت کې خپره شوې ده چې ټاکل شوې د محکمې د غړو هېوادونو غونډه راتلونکې اوونۍ ترسره شي. تمه کېږي چې په دې غونډه کې د روانو تحقیقاتو او اړینو سرچینو په اړه بحث وشي.

2 COMMENTS

  1. جنګي جرمونو نړیواله محکمه دې د افغانستان ۴۵ کلنه جګړی قربانیانو د رسیدنه وکړی هغه ډلی او ګوندونه او ګاونډي هیوادونه او نړیوال زبرځواکونه چې پدې جرمونو کې لاسه لري زموږ د ولس او هیود غرامت تری واخلی او باید ټول ووایې چې نور د افغانستان په داخلي چارو کې او دلته شته سیاسي ګوندونو او ډلو سره د افغانستان په بربادی کې مالی او نظامی ملاتړ نکوو

  2. کاشکې دا نړیواله محکمه د شورای نظار ، حزب وحدت اسلامي ، حزب حرکت محسني ، جنبش اسلامي ، جمعیت اسلامي او حزب اسلامي د هغو جنایتکارانو جنایتونه او فجایع چې د 1991 -1996 ترمنځ د کابل ښار په منځ کې ترسره کړي او د سلګونو زرو بې ګناه انسانانو د وژلو ، آواره کولو او د تاریخ هغه بې شمېره جنایتونه چې د نړۍ په هېڅ ګوټ کې نه دي لیدل شوي ، لکه « رقص مرده ، د ښځو د سینو پرېکول ، د ماشوم د پیدایښت وحشیانه نندارې ، د انسانانو د غوښو پخول او خوړل ، دسپګو خرڅول ، د کورونو او منقولو دارای غصب ، د خلکو د کورونو بمبارول ، د افشارو قتل عام او ….. » هم و څېړي.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

- Advertisment -

ادب