تاند (پنجشنبه، د جوزا ۳ مه) د پاکستان او افغانستان ترمنځ یوه مهمه لار تر پرون (چهارشنبې) پورې په پرله پسې شپږمه ورځ بنده وه، سره له دې چې د دواړو هیوادونو د سرحدي ځواکونو ترمنځ تاوتریخوالی کم شوی دی.
د خرلاچۍ لاره چې په اوسنۍ خیبرپښتونخوا صوبه کې د کورمې سیمه د افغانستان له ختيځ پکتيا ولايت سره نښلوي، د دواړو سرحدي ځواکونو تر منځ د نښتې له امله تړل شوې وه.
د دې شخړې له کبله څو تنه ووژل شول، یو شمېر ټپیان شول او سلګونه نور د خپلو مېنو پرېښودو ته اړ شول.
د کورمې مرستیال کمیشنر ویاند د ترکیې انادولو خبري اژانس ته وویل چې د لارې د بندېدو په دلیل نه پوهیږي خو تاییدوي چې دا لار بنده ده. د ځايي سوداګرو د ټولنې مشر حاجي راؤد انادولو ته وويل، چې د پولې دواړو غاړو ته سلګونه لارۍ، چې ډېر مالونه پکې بار دي ولاړ دي او د لارې د خلاصېدو اتظار باسي.
د رؤف په خبره، هره ورځ له ۱۰۰ تر ۱۵۰ بار وړونکې لارۍ د خرلاچي له لارې پاکستان او افغانستان ته داخلېږي. هغه زياته کړه: “موږ له یوې خوا د مال د دریدو له کبله تاوان کوو او له بلې خوا مو ځینې توکي په خوسا کېدو دي او له دې کبله مو تاوانونه میلیونو روپیو ته رسیدلي دي.”
د خیبرپښتونخوا د سوداګرۍ او صنایعو د خونې عمومي منشي مقتسید احسن ورته نظر لري او وايي چې د پولو تړل په دواړو هیوادونو کې د سوداګرۍ او سوداګرو لپاره لوی تاوان اړوي.
احسن انادولو ته وویل: “د لارې د بندېدو له کبله سوداګریز فعالیتونه اغیزمن شوي، او دا ډیری وختونه د دواړو خواوو سوداګرو ته ډیر زیان رسوي.»
د پاکستان او افغانستان د سوداګرۍ د ګډې خونې په وینا، په ۲۰۱۰ کال کې د دواړو هېوادونو ترمنځ سوداګري ۲.۵ میلیارد ډالرو ته رسېدلې وه، خو په ۲۰۲۲-۲۳ کې ۱.۶ میلیارد ډالرو ته راټیټه شوه او اوس به یوازې ۱.۸ میلیارد ډالرو ته ورسېږي.
د ګاونډیو هېوادونو ترمنځ سوداګري د افغانستان او پاکستان تر منځ د ټرانزیټي سوداګرۍ د تړون له مخې ترسره کېږي، چې په ۲۰۱۰ کال کې لاسلیک شوی و. پاکستان او افغانستان د رسمي تګ راتګ او سوداګرۍ ۱۸ لارې لري، چې تر ټولو بوختې یې تورخم او چمن دي.