داود جبارخیل
یوه افغان ښوونکې چې شاوخوا اووه کاله وړاندې د امنیتي ستونزو له امله له افغانستانه وتلو ته اړ شوه، اوس له خپلې کورنۍ سره په جرمني کې ژوند کوي. دا په لنډه موده کې په دې وتوانیده چې د خپلې خوښې په څانګه کې چې استادي ده، بیا کار پیل کړي. خو څنګه؟
ما هغه بون ښار ته نږدې په یوه تفریحي پارک کې په یوه لمریزه ورځ ولیده؟
هغې په افغانستان کې د هرات ښار په يوه ښوونځي کې د ښوونکې په توګه تدريس کاوه او په ورته وخت کې يې د هرات د ښځو د ټولنې د مشرې په توګه هم دنده ترسره کوله.
په افغانستان کې د ښځو د حقونو د مدافعانو لپاره ژوند اسانه نه و. وروسته له هغه چې د خپلو فعالیتونو له امله له ستونزو سره مخامخ شوه او هلته یې د خوندیتوب احساس ونه کړ، پریکړه یې وکړه چې له افغانستانه ووځي. هغه ۷ کاله وړاندې له خپلې کورنۍ سره د کډوالۍ سخته لاره خپله کړه. د دوی هدف جرمني ته رسیدل وو. دوی دا هدف په 2016 کې ترلاسه کړ.
جميله خسروي د هرات پوهنتون د ژبو او ادبياتو له پوهنځي څخه فارغه شوې او له ډېرې مودې راهيسې په هرات کې د ښځو د حقونو لپاره د استادې او فعالې په توګه کار کوي.
جرمني ته تګ د دې فعالې میرمنې لپاره یو نوی پیل و. هغې باید لومړی ژبه زده کړې وای چې کار پیدا کړي.
آغلې خسروي په لنډه موده کې وکولای شول چې د ټولنیز ادغام په کورسونو کې برخه واخلي او د جرمني ژبې د لیسانس سند ترلاسه کړي.
په دې موده کې په جرمني کې د هغې تعلیمي اسناد هم تایید شول. جرمني ته له راتلو څلور کاله وروسته په دې وتوانېده چې په کار بوخته شي او اوس بون ښار ته څېرمه په يوه ښوونځي کې د ښوونکې د ملګري په توګه کار کوي.
مېرمن خسروي وايي، له لومړي څخه تر څلورم ټولګي پورې له زده کوونکو سره کار کوي او د زده کوونکو د ورزش او ورکشاپونو د جوړولو تر څنګ د تعليمي ستونزو په حل کې هم همکاري کوي.
څنګه ژبه زده کړو؟
معمولا، هغه کسان چې په لوی عمر کې مهاجرت کوي د جرمني ژبې د ژر زده کړې لپاره لږ هیله لري، خو اغلې خسروي خپله هیله له لاسه ورنه کړه. هغه وايي: “په لومړيو ورځو کې چې موږ جرمني ته راغلو، ما په الماني ژبه راډيو اورېدله، په هغه وخت کې زما ماشومانو راته په خندا وويل چې ته چې راډيو اورې نو په ژبه پوهيږې. ما ورته وويل چې که! ما لس کلمې درلودې “په یوه میاشت کې زده کړه د ژبې په زده کړه کې ډیره مرسته ده.”
هغه خوښاله ده چې یو څه جرمني ژبه یې زده کړې ده. د هغې په وينا، اوس ډېر الماني ملګري لري، چې په دې ډول ورسره خبرې اترې کولى شي. اغلې خسروي د نورو ژبو زده کوونکو ته هم مشوره ورکوي چې د راډیو اوریدل د ژبې په زده کړه کې لوی رول لوبوي.
دا وايي چې جرمني ژبه د پرمختګ کیلي ده او په ټولنيز ادغام کې له بهرنيانو سره ډېره مرسته کوي. دې 48 کلنې میرمنې اوس د B2 جرمني ژبې سند ترلاسه کړی او هڅه کوي چې د C1 الماني ژبې کورس کې برخه واخلي. دا جرمني ته له نورو راغلو افغانانو هم غوښتنه کوي چې د ژبې د زده کړې لپاره هلې ځلې وکړي ځکه چې په زده کړه کې هېڅکله ناوخته نه ده او د هرې کلمې زده کول د دوی د ورځنيو ستونزو په حل کې مرسته کوي.
اغلې خسروي په وياړ وايي چې يو زوی یې د بريښنايي انجنيرۍ په څانګه کې روزل شوی او بل يې د ماشومانو د نرسنګ په څانګه کې په زده کړو بوخت دى او درېيم زوى يې هم له لسم ټولګي څخه په ښو نومرو بريالى شوى دى. اوس هم د ټولنیزو او د ښځو د حقونو په برخو کې فعاله ده، او هڅه کوي چې جرمني ته له نویو راغلو مهاجرو سره مرسته وکړي.