جمعه, اپریل 26, 2024
Home+په دې ورځ د جرمني امپراتوري جوړه شوه

په دې ورځ د جرمني امپراتوري جوړه شوه

تاند- له نن څخه ۱۵۳ کاله پخوا د ۱۸۷۱ م کال د جنورۍ په ۱۷ مه د جرمني د جنوبي ایالت (پروسیا) له لوري د درو ناکامو جګړو په نتیجه کې د جرمني امپراتوري تاسیس شوه.

دا امپراتوري هم د ۱۹۸۹ د نوومبر په ۹ مه د برلین دېوال د نړېدو او د ۱۹۹۰ د اکتوبر په ۳ یمه د جرمني د یووالي په شان د جګړې پایله نه وه بلکې د دیپلوماسۍ په نتیجه کې رامنځته شوه.

د ۱۸۷۱ د جنورۍ په لومړۍ په جرمني کې مشروطه اساسي قانون نافذ شو چې پر اساس یې د دغه هیواد نوم د جرمني امپراتوري شو او د پروسیا (پروس) پاچا لومړی ویلیم د جرمني امپراتور غوره شو. برلین پلازمېنه پاتې شو او اتو فون بیسمارک د صدراعظم په توګه دندې ته دوام ورکړ.

دا ټولې پېښې په داسې حال کې وشوې چې د شمالي جرمني کنفدراسیون او جنوبي متحدان یې له فرانسې سره په جګړه کې ښکېل وو.

د جرمني امپراتوري له ۲۷ ایالتونو جوړه وه چې اکثره یې د شاهي کورنیو د اولادو له لوري اداره کېدې.

له ۱۸۵۰ وروسته جرمني د صنعتي کېدو لور ته چټک ګامونه واخیستل او د پولادو، سکرو او ریلګاډي په برخو کې یې د پام وړ پرمختګ وکړ. په ۱۸۷۱ کې د جرمني نفوس ۴۱ میلیونه و خو تر ۱۹۱۳ پورې ۶۸ میلیونو ته ورسید. او په تدریج د دغه هیواد کلیوالي نفوس په کمېدو او ښاري په ډېرېدو و.

د جرمني د امپراتورۍ په ۴۷ کلونو کې دا هیواد یو ستر صنعتي هیواد شو او د نوبل اکثره جایزې جرمنیانو وګټلې.

په ۱۹۰۰ م کال د جرمني اقتصاد تر بریتانیا، چې ډیر هیوادونه یې استعمار کړي او زبېښلي وو، اوچت شو او تراوسه پورې جرمني د اروپا لومړی اقتصاد دی.

د جاپان او وروسته د چین تر اقتصادي ودې مخکې جرمني د ډیرو کلونو لپاره له امریکا وروسته د نړۍ دوهم ستر اقتصاد ګڼل کېده.

د ۱۸۶۷ او ۱۸۷۸ ترمنځ بیسمارک د جرمني صدراعظم پاتې شو چې دا د دغه هیواد په تاریخ کې د ډیرې مودې لپاره د یوه کس د واکمنۍ موده ده. بیسمارک د لیبرالیزم پالیسي خپله کړې وه خو په وروستیو کې محافظه کاره شو. د ده د واک په موده کې جرمني هم پر یوه استعماری هیواد بدل شو. جرمني په دې موده کې د افریقا هغه برخې چې د فرانسې او بریتانیا په شان نورو استعمارګرو نه وې غصب کړې، ونیولې او له دې سره جرمني د نړۍ په درېیمه ستره استعماري امپراتورۍ بدل شو.

په جرمني کې د ملتپالنې له ودې څخه په ګټه اخیستو بیسمارک د جرمنیانو خاورې سره یو کړې.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

- Advertisment -

ادب