منبع: فارن پالیسی
نوشته: رابرت مالی
مترجم :سید جمال اخگر
جهان در سال آینده مناقشات سال 2020 را به ارث خواهد برد: همه گیری کرونا ، بحران اقتصادی ، ریاست جمهوری فتنه انگیز دونالد ترامپ ، تهدید جدید ناشی از جنگ ها و تغییرات اقلیمی.
– افغانستان
علیرغم پیشرفت های اندک اما مهم در گفتگو های صلح ، بسیاری از واقعات ممکن در سال 2021 برای افغانستان اتفاق بیفتد.
پس از تقریباً دو دهه جنگ ، دولت ایالات متحده در ماه فبروری با شورشیان طالب توافق نامه ای امضا کرد که به اساس ان واشنگتن متعهد شد در ازای تعهدات طالبان مبنی بر منع استفاده خاک این کشور برای عملیات تروریستی و گفتگو با دولت افغانستان ، نیروهای خود را از این کشور بیرون کند.
گفتگو های صلح افغانستان خیلی زمان برد تا آغاز شود. دولت مدت شش ماه روند تبادله 5000 زندانی طالبان در بدل 1000 سرباز را که ایالات متحده به طالبان وعده داده بود و کابل آن را یک طرفه می دانست ، دراز کرد.
طالبان در ابتدا بم گذاری ها و حملات انتحاری بر شهر ها را کاهش داده بودند، ولی با تشدید حملات و ترور ها به این تاخیر ها در روند تبادله زندانیان پاسخ دادند.
بلاخره مذاکرات در اواسط ماه سپتامبر در دوحه آغاز شد ، اما تا به ماه دسامبر زمان برد که روی کار شیوه ای مذاکرات توافق کنند.
هیچ یک از طرف ها برای سازش تمایل نشان نمی دهند. خونریزی ، افزایش یافته است. به نظر می رسد طالبان محدودیت حملات روز های اول را کنار گذاشتند به همین دلیل ماه های اخیر شاهد افزایش حملات انتحاری و حملات گسترده تری در شهرها بوده ایم.
یک چالش بزرگ در نحوه نگاه طرفین گفتگو ها نهفته است . کابل علناً متعهد است ، اما مقامات ارشد حکومتی عملاً به طالبان اعتماد ندارند و یا احتمالاً مذاکرات را باعث نابودی دولت می دانند.
کابل تلاش دارد تا مذاکرات را بدون دور زدن واشنگتن به کندی انجام دهد. در مقابل رهبران طالبان به این باور هستند که درین جنگ برنده هستند و عقب نشینی ایالات متحده و روند مذاکرات صلح را منعکس کننده این واقعیت می دانند.
بسیاری از جنگجویان در صفوف طالبان انتظار دارند از مذاکرات بیشتر از آنچه را که برای آن جنگیده اند بدست بیاورند.
اوایل ماه می2021 آخرین مهلتی است که در توافق ماه فبروری برای خروج کامل نظامی ایالات متحده و ناتو تعیین شده است. اگرچه واشنگتن استدلال می کند که این امر به طور ضمنی منوط به پیشرفت در مذاکرات صلح افغانستان است ، اما طالبان به احتمال زیاد نسبت به تاخیرها با عصبانیت واکنش نشان می دهند. از ماه فبروری تا حال ، ترامپ هزاران نیروی آمریکایی را بیرون کشیده است.
در ابتدا کاهش نیروهای آمریکایی به 8600 در توافقنامه دوجانبه اجباری قرار گرفت ، اما ترامپ قبل از انتقال قدرت نیرو ها را به 4500 كاهش داده و قول داده است كه آن به 2500 برسد. اعلام عقب نشینی بی قید و شرط آمریکا اعتماد به نفس طالبان و نارضایتی دولت را تقویت کرده است.
سرنوشت افغانستان به تمایل طالبان و دولت افغانستان به مصالحه بستگی دارد – اما بیشتر به استراتیژی بایدن بستگی خواهد داشت. زیرا دولت وی ممکن بخواهد عقب نشینی را مشروط به پیشرفت مذاکرات کند. اما رسیدن به توافق طرفین افغان زمان گیر خواهد بود.
حفظ حضور ارتش آمریکا در افغانستان پس از ماه می2021 بدون سرکوب طالبان اقدام کوچکی نخواهد بود . و تمایل بایدن به نگهداشتن چندین هزار نیروی ضد تروریسم در افغانستان بر پیچیدگی مسائل بیشتر افزوده است. شاید وی مجبور شود میان دو گزینه عقب نشینی و روند موفق بالقوه‌ای صلح تصمیم بگیرد. نه طالبان و نه کشورهای منطقه که حمایت آنها برای موفقیت در هر توافق نامه حیاتی است ، حضور نامحدود نظامی ایالات متحده را نمی پذیرند.
خروج عجولانه آمریكا می تواند دولت افغانستان را بی ثبات كرده و به طور بالقوه به جنگ داخلی بزرگ و چند طرفه سوق دهد. و برعکس ، حضور طولانی مدت می تواند طالبان را از گفتگوها دور نموده و باعث تشدید حملات شود . در هردو صورت این بدین معنی است که سال 2021 سالی است که افغانستان نتیجه بهتری را در‌پروسه صلح بدست نخواهد آورد.
رابرت مالی رئیس و مدیر عامل گروه بین المللی بحران است. وی به عنوان دستیار ویژه خاورمیانه رئیس جمهور باراک اوباما خدمت کرده است.