ماهها گفت و گوی مخفیانه و آشکار میان آمریکا و گروه طالبان نه تنها سبب افزایش امید و کاهش نگرانی در افغانستان نشده است، بلکه پنهان کاری حاکم بر این فرآیند، بیشتر بر تشویش مردم افغانستان افزوده و حتی نشانه این احساس در سخن مقامات دولتی هم نمایان شده است.

در آخرین نمود آشکار انتقاد به این مخفی کاری، مشاور امنیت ملی افغانستان با کنایه به رفتار مامور ویژه امور خارجه آمریکا برای امور صلح افغانستان گله کرده است که تلاش های آمریکا متمرکز بر مشروعیت زدایی از دولت افغانستان است.
حمدالله محب که هفته گذشته برای شرکت در نشست شورای امنیت سازمان ملل به آمریکا سفر کرده بود، پنجشنبه 23 حوت جاری در جمع خبرنگاران در شهر واشنگتن با اظهارات تند و بی‌سابقه ای، «زلمی خلیل ‎زاد» دیپلومات افغان تبار امور خارجه آمریکا را متهم به حاشیه راندن موضوع صلح افغانستان کرد و نتیجه عملکرد او را مشروعیت بخشیدن به گروه طالبان دانست.

مشاور امنیت ملی افغانستان گفته که خلیل‌زاد با حاشیه راندن حکومت افغانستان در مذاکرات خود با گروه طالبان، در پی کسب منفعت شخصی است و البته این سخن را این گونه بیان کرده که فکر می کنیم در مذاکرات شاید اهداف شخصی وجود داشته باشد چون کمبود معلومات و اطلاعات موجود است.

مقام های افغانستان تا کنون بارها به گونه مستقیم و غیر مستقیم نارضایتی خود را از روند مذاکرات آمریکا با گروه طالبان ابراز کرده اند اما اظهارات تازه حمدالله محب تندترین انتقاد علنی یک مقام ارشد حکومت افغانستان از وی به عنوان نماینده ویژه آمریکا است.

حمدالله محب همچنین با انتقاد تند از شیوه مذاکرات بین آمریکا و نمایندگان طالبان در قطر گفت که در این مذاکرات هیچ شفافیتی وجود ندارد.

صدای امریکا هم در این ارتباط نوشته است که مشاور امنیت ملی افغانستان معترض است که زلمی خلیل‌زاد در مورد مذاکرات خود با طالبان، به حکومت افغانستان مشورت نمی‌کند و آنها تنها از بخش‌هایی کوچکی از معلومات این مذاکرات آگاه می شوند و آخرین افرادی که در مورد این مذاکرات مطلع می‌شوند، آنها هستند.

محب با یادآوری سابقه خلیل ‌زاد در رخدادهای دو دهه گذشته افغانستان و سوابق شخصی او و اشاره به این که او دو نوبت می‌خواسته در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان مشارکت کند ، گفته با توجه به این سوابق می توان پی به اهداف او در افغانستان برد.

مشاور امنیت ملی افغانستان در نهایت از آمریکا خواسته است که اهداف راهبردی و منافع بلند مدت آن کشور را در افغانستان روشن کند.

این سخنان حمدالله اگر چه صریح ترین انتقاد یک مقام افغان به روند مذاکرات صلح میان طالبان و آمریکا است ولی تک ستاره این آسمان نیست و تاکنون مقامات متعددی در افغانستان به اشکال مختلف از این روند شکایت کرده اند.

البته در میان تشکل های مردمی و احزاب سیاسی افغانستان، انتقادها به این روند تندتر و ابراز نگرانی ها شدیدتر است .

به محض بازگشت محب به کابل او به سفارت آمریکا رفت، که این مراجعه با عنوان احضار او به سفارت تعبیر شد و علت آن را هم به انتقادش از خلیل زاد ربط دادند که دقایقی بعد از سوی دفتر مشاور امنیت ملی افغانستان این علت نفی شد و دلیل مراجعه حمدالله به سفارت آمریکا، جلسه برنامه ریزی شده قبلی عنوان شد.

سخنان محب البته با واکنش وزارت خارجه آمریکا نیز مواجه شد و در رسانه های افغانستان این گونه آمده است که معاون وزارت خارجه آمریکا اظهارات محب را توهین به به این وزارتخارجه خوانده است.

امور خارجه آمریکا مدعی شده است که فرستاده ویژه آنها هیچ پنهان کاری در قبال صلح

افغانستان با طالبان نمی کند و تمام موضوعات را با مشورت دولت وحدت ملی افغانستان مذاکرات را به پیش می برد.
رئیس اجرایی دولت وحدت ملی افغانستان هم در واکنش به سخنان محب خواستار اظهارات مسئولانه مقامات دولتی شد و از سخنان مشاور امنیت ملی کشورش انتقاد کرد.

عبدالله عبدالله گفته است که آمریکا متحد راهبردی افغانستان است و مقامات دولتی باید در سخن گفتن خود دقت کنند و از اظهارات غیر مسئولانه خودداری نمایند.

«صادق مدبر» ، دبیر کل حزب انسجام ملی افغانستان و رئیس سابق اداره امور ریاست جمهوری این کشور می گوید که اظهارات محب بیانگر آن است که دولت افغانستان هم از مذاکرات طالبان و آمریکایی ها بخوبی آگاه نیست.

وی افزود که سخنان مشاور امنیت ملی افغانستان مردم این کشور را بیش از پیش نگران ساخت ، زیرا روشن شد که دولت در جریان گفت و گوها نیست و وای به حال مردم که بطور کامل در خلاء اطلاعاتی بسر می برند.

سردار محمد رحیمی معاون وزیر معارف افغانستان هم در اجلاسی با عنوان « وضعیت جیوپولتیک منطقه بعد از گفت و گوهای صلح در افغانستان» بخشی از نگرانی های کارشناسان از مذاکرات آمریکا و طالبان را منعکس کرد و گفته که هدف آمریکا از صلح افغانستان گسترش دامنه منازعات به منطقه است.

وی افزوده است در این مذاکرات آمریکا، طالبان و پاکستان به دنبال پیدا کردن مکانیزمی هستند که هم در آن آینده روابط پاکستان و افغانستان تعیین شود و هم تضمین کننده منافع آمریکا در منطقه باشد.

به اعتقاد او خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان را باید از عینک پازل امنیتی که واشنگتن برای منطقه طراحی کرده ، نگاه کنیم.

روسیه که خود یکی از قدرت های بزرگ منطقه و عرصه بین المللی است و دو دور میزبانی گفت و گوهای صلح طالبان با شخصیت های سیاسی و اعضای احزاب سیاسی افغانستان را بر عهده داشته است، از روند مذاکرات پنهانی آمریکا و طالبان ابراز نگرانی کرده است.

«الکساندر مانتیتسکی» سفیر روسیه در کابل هفته گذشته به رسانه های داخلی افغانستان گفت که کشورش از گفت و گوهای پنهانی آمریکا و گروه طالبان نگران است و صلح افغانستان باید به خواسته دولت و مردم این کشور تأمین شود.
پیش از آن نیز «ضمیر کابلوف» نماینده ویژه روسیه برای افغانستان هم گفته بود که صلح پایدار در افغانستان در صورتی تأمین می شود که منافع افغانستان، کشورهای همسایه و منطقه در آن تأمین شود.

عمران خان صدراعظم پاکستان بتازگی گفته است که مذاکرات قطر منجر به صلح در افغانستان خواهد شد که در نتیجه آن دولت جدید تشکیل خواهد شد.

اگر این اظهارات مقامات افغان و کشورهای منطقه را کنارهم قرار دهیم به این نتیجه می رسیم که مذاکرات آمریکا و طالبان در دوحه که برای حدود 16 روز در پنجمین دور خود، پشت درهای بسته پیش رفت ، تنها برای آمریکا و طالبان شفاف است و باقی متاثرین بی خبر و نگران هستند که این نگرانی با توجه به سوابق تاریخی آمریکا بی دلیل نمی توان باشد.

می توان گفت که هرگونه مذاکره صلحی که در آن مردم و دولت افغانس��ان حضور نداشته باشند ، نه تنها امنیت را برای این کشور جنگ زده به ارمغان نخواهد آورد ، بلکه به گفته رئیس جمهوری افغانستان جنگی دیگری را در پی خواهد داشت که هیچ کس از جمله دولت و ملت افغانستان هرگز خواهان آن نیست.