تاند (شنبه، د جوزا ۱۱) امریکايي نشریې فارن پالیسي په یوه راپور کې د طالبانو، د افغانستان د حکومت او د لوېدیځو استخباراتي سرچینو په قول ادعا کړې چې د طالب مشرانو په منځ کې د کورونا وایرس له خپرېدو وروسته د دې ډلې په کنټرول او نظم کې ګډوډي راغلې ده.

فارن پالیسي ته بېلابېلو سرچینو تایید کړې چې له همدې کبله د طالبانو مشري او قومانده د دې ډلې د بنسټګر ملاعمر زوی ته پرېښودل شوې ده.

فارن پالیسي وايي چې طالب مشران د افغانستان لپاره د تصمیم نیولو په یوه خورا حساس وخت کې، چې امریکا له موافقې سره سم د ځواکونو په ایستلو بوخته ده، ناروغان شوي دي.

په راپور کې ویل شوي چې د طالبانو د مشرانو په منځ کې اختلاف او دا احتمال چې دا اختلاف د هغوی ترمنځ د تاوتریخجنې سیالۍ سبب شي، د سولې د پروسې راتلونکی پړاو یا د افغانستان د اوږدې جګړې د پای ته رسولو لپاره د افغانستان د حکومت او طالبانو ترمنځ مخامخ خبرې اغېزمنولی شي.

فارن پالیسي د یادو سرچینو په قول وايي چې په کورونا وایرس د طالب مشرانو له اخته کېدو وروسته د دې ډلې کنټرول بې نظمه شوی او یو شمېر مهم مشران یې د ځان د درملنې په غم کې دي.

په لندن کې د سلطنتي (رایل) یونایټید انستیتیوت مخکښ شناند انتونیو ګیوستوزي وايي، د طالبانو عمومي مشر ملا هیبة الله اخوندزاده له څو اوونیو راهیسې په غونډو کې ګډون نه کوي او ځای یې سراج الدین حقاني نیولی و چې د حقاني شبکې مشر او د طالبانو د ډلې مرستیال دی او له القاعده شبکې سره تار لري.

دی په عین حال کې وايي چې سراج الدین حقاني هم په وروستیو کې په کورونا وایرس اخته شوی او غونډو ته نه حاضرېږي.

انتونیو ګیوستوزي زیاتوي، ډېر احتمال شته چې د حقاني ناروغي به د کورونا وایرس له کبله وي او ممکن نوموړي د طالبانو د شورا نور غړي هم په دې وایرس اخته کړي وي.

په کابل کې یوه استخباراتي مامور د نوم د نه ښودلو په شرط له فارن پالیسي سره په خبرو کې تایید کړې چې طالب مشران په کورونا وایرس اخته شوي دي. خو هغه په دې اړه بې خبري ښکاره کړه چې ایا ملا هیبة الله هم پرې اخته دی او که نه دی.

د بلوچستان ایالت په مرکز کوټه کې د طالبانو او دغه راز د لوېدیځ د استخباراتي سرچینو پر اساس د ملاعمر زوی ملا یعقوب ته د سراج الدین حقاني په ځای د عملیاتي چارو قومانده سپارل شوې ده.

د طالبانو یوه مهم قوماندان مولانا محمدعلي جان احمد فارن پالیسي ته ویلي «زموږ اتل، زموږ د ستر مشر زوی ملا یعقوب د هیبة الله په غیاب کې د طالبانو عملیاتي چارې پر مخ وړي.»

راپورونه وايي چې ملا یعقوب له ډېر وخت راهیسې هڅه کوي چې د خپل واک ساحه پراخه کړي او د ۲۰۱۵ م کال په جولای کې د ملا عمر د مړینې له څرګندېدو راورسته غواړي چې د هغه ځایناستی شي. اوس د ملا هیبة الله او سراج الدین حقاني ناروغۍ ده ته لاره پرانیستې ده چې د طالبانو بشپړ کنټرول په لاس کې واخلي.

په کوټه کې مېشتو طالبانو ویلي چې په وروستیو اوونیو کې ملا یعقوب په عملیاتي او پوځي چارو کې خپل کنټرول ۲۸ ولایتونو ته غځولی او ژر به د پاتې ولایتونو نظامي چارې هم په خپل لاس کې ونیسي.

په کوټه کې یوه طالب مشر، د خپل نوم د نه څرګندېدو په شرط کیوستوزي ته وویل«یعقوب د سیمه ییزو طالب قوماندانانو په منځ کې ښه نوم لري او هغوی په خوشالۍ د ده مشري مني.»

دغه طالب مشر دا هم وویل چې ملایعقوب د افغانستان په شمال کې له طالب قوماندانانو سره نژدې اړیکې لري او دې اړیکو ورسره مرسته کړې چې د طالبانو په منځ کې خپل نظامي قدرت زیات کړي.

ګیوستوزي وايي، داسې ویل کېږي چې ملایعقوب له سعودي عربستان سره اړیکې لري او سعودي عربستان په افغانستان کې د سولې د پروسې ملاتړ کوي.

ده دا هم وویل، داسې باور شته چې سعودي عربستان له ملا یعقوب سره مالي مرسته کړې څو په وسیله یې نوموړی د طالبانو په منځ کې خپله تله درنه کړي. دا خبره هم کېږي چې ملایعقوب د افغانستان له حکومت او استخباراتي ادارې سره نژدې اړیکې لري او دا سبب کېدای شي چې د سولې پروسه ناکامېدو ته پرې نه ښودل شي او بریالیتوب یې یقیني شي.

ګل اغا اسحاقزی، چې یو وخت یې د ملا یعقوب له پلار ملا محمد عمر سره نژدې اړیکې لرلې، وايي چې په کوټه کې طالبانو ورته ویلي، د ملا عمر د مړینې له وخته ملا یعقوب د طالبانو د مشرۍ لپاره هلې ځلې پیل کړي او د طالبانو د عوایدو د راټولولو لپاره یې جلا مالي کمیسیون جوړ کړی دی.

اسحاقزی د ملګروملتو د بندیزونو په لیست کې شامل دی. د فارن پالیسي خپرونې د راپور له مخې، نوموړي ډېر کلونه د طالبانو مالي چارې کنټرولولې او دې ډلې ته یې پیسې برابرولې.