تاند (یکشنبه، د وږي/ سنبلې ۳۰ مه) د ملګرو ملتونو د کډوالو لویې کمیشنرۍ (UNHCR) د جمعې په ورځ په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې د سپتمبر له ۱۱ تر ۱۷ پورې، په اوسط ډول هره ورځ ۴۳۰۰ افغان کډوال له ایران څخه ستانه شوي دي.
د تهران ټایمز ورځپاڼې د راپور له مخې، د جون له ۱۳ وروسته د بېرته ستنېدونکو شمېر ډېر زیات شو، په ځانګړې توګه د جون له ۲۵ وروسته څو وارې د پام وړ زیاتوالی ثبت شو. د سپتمبر تر ۱۷ پورې، له ایران څخه تر ۱.۷۹ میلیونه زیات افغانان ستانه شوي، او د ۲۰۲۵ له پیله تراوسه د ایران او پاکستان له لارې په مجموع کې د ۲.۷ میلیونه افغانانو ستنېدا ثبت شوې ده.
د اسنادو وضعیت
د دې راپور پر اساس، د سپتمبر ۱۱–۱۷ د ستنېدونکو ۳۳٪ د “سرشمېرنې سندونه لرل، چې د جلا شویو یا شړل شوو کسانو ۳۵٪ هم جوړوي.
د مارچ له ۲۰ راهیسې، د ټولو ستنېدونکو او شړل شوو شاوخوا ۴۴٪ د سرشمېرنې سندونه لري.
په ۲۰۲۵ کې، ټولټال ۱.۲۴ میلیونه افغانان له ایرانه ایستل شوي، چې د ټولو ستنېدنو ۶۰٪ جوړوي.
له دې جملې، یوازې د جون له ۱۳ وروسته تر ۸۱۶ زره زیات افغانان ایستل شوي دي.
د جولای میاشت د د ایستل شویو کډوالو د شمېر له پلوه د تیرو درې کلونو تر ټولو لوړه میاشت وه، چې پکې ۴۶۰ زره کسان ایستل شوي.
د سپتمبر ۱۱–۱۷ په موده کې له ایران څخه ۳۰۴۰۰ کسان ایستل شوي، چې ۷۵٪ یې د اسلام قلعه له لارې او ۲۵٪ د زرنج له لارې افغانستان ته داخل شوي دي.
د افغان کډوالو د حل لاره ستراتیژي (SSAR)
د سپتمبر په ۳ په تهران کې د SSAR د سیمهییزې کاري ډلې غونډه وشوه. په دې ناسته کې، چې د ایران د کډوالو د ملي ادارې مشر نادر یاراحمدي او د بهرنیو چارو وزارت د نړیوالو چاپېریالي او پایښتي پرمختګ چارو رییس محمد حسني نژاد پیرکوهې یې مشري کوله، د کډوالو د لویې کمېنشرۍ استازي وړاندیز وکړ چې له ایران او افغانستان سره دې درې اړخیزې خبرې وشي.
ایراني چارواکو د پاکستان په ګډون څلور اړخیزو خبرو ته چمتووالی وښود، خو ټینګار یې وکړ چې درې اړخیزې خبرې زیاتې همغږۍ ته اړتیا لري.
د افغان کډوالو د حل لاره ستراتیژي (SSAR) په ۲۰۱۲ کال کې د افغانستان، ایران او پاکستان له خوا د UNHCR په ملاتړ جوړه شوه. دغه ستراتیژي سیمهییزه تګلاره وړاندې کوي او غوښتنه کوي چې د کډوالو د بار او مسوولیت دې د سیمې او نړۍ له هیوادونو سره ووېشل شي.