مینه احمد

د ماډرن دیپلوماسي خپرونې نن په یوه شننه کې ویلي چې سږنی کال به د طالبانو لپاره خورا مهم کال وي.

خپرونې طالبان په دوو برخو ویشلي، منطقي طالبان او محافظه کار طالبان. منظقي طالبان د سیمې د قدرتونو، لوېدیځو هیوادونو او اقتصادی قدرتونو په شمول له نړۍ سره د ښو اړیکو د جوړولو هڅه کوي.

له بلې خوا، محافظه کاره برخه د پاکستان د پوځ په محافظه کاره حلقو کې د حقاني شبکې او د هغې پر تمویل کوونکو ډېر تمرکز کوي. دوی له بهرنۍ نړۍ سره د اړیکو عادي کولو ته لېواله نه دي. په طالبانو کې د محافظه کارانو او سخت دریځو ډلو لپاره دا وضعیت ګټور دی ځکه چې دا دوی ته اجازه ورکوي چې په سیمه کې واک انحصار کړي. له همدې کبله ۲۰۲۴ کال به د دې معلومولو لپاره مهم کال وي چې بهرني ځواکونه، ستر قدرتونه او سیمه ییز دولتونه څنګه د طالبانو په وړاندې خپله تګلاره جوړوي.

معتدل طالبان د دې کال پر اهمیت پوهیږي.

خو د طالبانو حکومت له ځینو هېوادونو سره په خپلو دیپلوماتیکو اړیکو کې یو څه پرمختګ کړی دی. د بېلګې په توګه، چین لومړی هیواد و چې کابل ته یې رسمي سفیر ولېږه او د طالبانو یو سفیر پیکینګ ته ورسېد. سربېره پر دې، د افغانستان ځینې ډیپلوماټیک ماموریتونه، چې اوس هم د اشرف غني د پخواني رژیم پر مهال د ټاکل شویو ډیپلوماټانو له خوا اداره کېږي، په تدریجي ډول د هالنډ او هسپانیا په ګډون له طالبانو سره د اړیکو ټینګول پیل کړي دي.

په سیمه کې سیاسي وضعیت د طالبانو په منځ کې د دوو مخالفو ډلو سره موازي په چټکۍ وده کوي. معتدله جبهه هڅه کوي چې له ګاونډیو هېوادونو سره ګډ دریځ رامنځته کړي او نړیوالو ته خپل معقولیت وښيي. په هرصورت، افراطي او محافظه کارې ډلې چې د بنسټپالو اسلامپالو ایډیالوژیو او بهرنیو ملاتړو تر اغیز لاندې دي، په افغانستان او شاوخوا کې د سیاسي او ټولنیزو جوړښتونو د عادي کولو په وړاندې مقاومت کوي. دا کال به په واک کې د طالبانو د راتلونکي په اړه د اجماع جوړولو لپاره مهم وي.