داودجبارخیل
تاند (پنجشنبه، د سرطان ۲۳ مه) ترکیې په ناټو کې د سویډن او فنلنډ له غړیتوب وروسته بیا ګواښ وکړ. ترکیې له تیرې میاشتې راهیسې په ناټو کې د سویډن او فنلند د غړیتوب مخه نیولې وه. تېره اوونۍ د ترکیې دریځ نرم شو او د ناټو د غړیتوب لپاره یې د دواړو هېوادونو ملاتړ وکړ.
وروسته له هغه چې ترکیې له ناټو سره موافقه وکړه، په ناټو کې د فنلنډ او سویډن د شاملولو پر پرېکړې کار پیل شو، خو اوس ترکیې یو ځل بیا خپل دریځ بدل کړی، د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان په یوه مرکه کې وویل، که د هغې موافقې خلاف څه وشي چې له ترکیې سره شوی، ترکیه به په ناټو کې د سویډن او فنلنډ غړیتوب ویټو کړي.
د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان د یوې موافقې په اړه خبرې وکړې چې له مخې یې تیره اونۍ سویډن او فنلینډ ترکیې ته د خپلو شکایتونو د حل کولو ډاډ ورکړ او تضمین یې ورکړ چې دوی به د کورد جنګیالیو په وړاندې د ترکیې ملاتړ کوي.
د ترکیې ولسمشر ویلي چې د تړون له لاسلیکولو وروسته هم لوبه د ده له وسه وتلې نه ده او که د ده شرایط پوره نه شي، بیا به هم په ناټو کې د سویډن او فنلنډ د غړیتوب مخه ونیسي.
ترکیه د ناټو له ګټې او تاوان سره هیڅ علاقه نه لري ځکه چې روسیه د اوکراین په جګړه کې روسیې ته سترګې په لار ده او ترکیه ناټو ته سترګې په لار ده، کله چې د ناټو ټول هیوادونه د روسیې پر ضد توافق ته ورسیدل نو ترکیې مخالفت پیل کړ.
ترکیه په اصل کې غواړي د ناټو هیوادونو ته قناعت ورکړي چې اوس د ۱۹۵۲ کال هغه کمزورې ترکیه نه ده چې د ناټو په خوله یې نڅا کوله او هو یې ورته وویل، ترکیه په دې پوه شوې چې د ناټو هیوادونه لورته محتاج دي.
ناټو نه غواړي چې د ترکیې په څېر یو هېواد له لاسه ورکړي ځکه که ترکیه له ناټو څخه ووځي نو د ناټو دښمنان لکه روسیه او چین به له موقع ګټه واخلي. نو ناټو مجبوره ده چې د ترکیې غوښتنو ته غاړه کښېږدي. ترکیې له سویډن څخه د ترکیې د بېلتون غوښتونکې کورد ډلې پي کې کې د هغو غړیو د ورسپاترلو غوښتنه کړې چې سویډن پناه ورکړې ده. سویډن منلې چې یو شمېر کوردان به ترکیې ته وسپاري یا لږترلږه له خپلې خاورې څخه به یې وباسي.
که څه هم هر ګران لوستونکئ له جملې څخه صحیح فهم تر لاسه کولای سی خو بیا هم د متن جمله باید اصلاح سی. د پورته لیکنی په ۱۴- ۱۵ کرښه کی ” روسیه ” دوه ځله تکرار سوېده چی د دوهم ځل ” روسیه ” څخه منظور همهغه ” ترکیه ” ده.