د خولې د بد بوي چې د ژوندانه په اوږدو کي ورسره هر شخص مخامخ کیږي، او د افرادو د مزاحمت سبب ګرځي.
په طبي اصطلاح کې د خولې بد بوي ته هاليتوز يا (halitosis) يا fetororis ویل کیږی.
دا بوي کولای شي موقتي يا حتا مزمن ناروغي وي.
پوهان وايي چې 50 فيصده د زاړه عمر لرونکي خلک دهاليتوز په ناروغۍ اخته کيږي.
د هاليتوز علايم:- دخولې بد بوی په درلودلو سره دغه ناروغان نشي کولای د غذا په خوند پوهه شي.
که چيري يو شخص مسواک هم استفاده کړي بيا هم دا بد بوی له منځه نشي تللی
کوم عوامل کولای شي چې د خولې د بد بوي سبب وګرځي؟
معمولا هغه غذايي مواد چې په غاښونو کې پاتې کیږي د باکتريا ګانو په واسطه دغه غذايي مواد تجزيه کیږي.
د باکتريا ګانو کوچني ذرات غذايي موادو کې د دي سبب کیږي چې هالتوز رامنځته شي.
د مسواک وهل هغه چسپناکه ماده چې د غاښونو په سطحه او ځینو نورو برخو کې قرار لري له منځه یې یوسي.
دغه چسپناکه ماده يا پلاک چې کله د غاښونو په سطحه باندي پاتې شي کولای شي د پريونتال او داسې نورو ناروغيو سبب ګرځي.
که چيرې غاښونه په سمه توګه پاک نشي نو د هالتوز د ناروغۍ سبب ګرځي.
د خولې پاکوالي ته يا د غاښونو پاکوالي ته پاملرنه نه کول خصوصا هغه کسان چې په ارتودونسي کې قرار لري کيدای شي په شدت سره د خولې په بد بوي اخته شي.
که چیرې تاسو په ارتودونسي کې او يا په ايمپلنټ کې ياست بايد د خولې او د غاښونو پاکوالې ته پاملرنه وشي.
هغه غذا ګانې چې د خولې د بد بوي سبب ګرځي عبارت دی له:
قوي مشروبات او غذاګانې لکه هوږه، پياز او داسې نور
مثلا که چيرې تاسو هوږه وخورئ نو کوم شحم چې ستاسو په معده کې موجود دي جذبوي او د ويني جريان ډيروي.
دا غوړ يا شحم ستاسې د وينې دوران ته داخيلیږي او کلمو ته ځي.
نو په نتيجه کې دغه غذا د خولې د بد بوي سبب ګرځي چې د ۲۴ ساعتونو څخه تر ۷۲ ساعتونو پورې دغه بوي جريان لري.
د سګرټو څخه استفاده کول:
سګرټ چې څرنګه ستاسو د کاليو بوي خرابوي همدارنګه ستاسو د خولې د غير طبعي بوي لامل کيږي.
کله چې د یو انسان خوله د شپې لخوا خلاصه پاتې کیږي نو د خولې د وچوالې سره مخ کیږي چې همدا وچوالی د هالتوز د ناروغۍ سبب ګرځي.
د مختلفو دواګانو څخه استفاده کول هم د خولې د بد بوي سبب ګرځي.
هغه ستونزې چې د سینوس مربوط کیږي يا د ستوني درد او يا هم د خولې نورې ناروغۍ یا هالتوز رامنځته کوي.
که چيرې لاندې مشکلات ولري ستاسو د خولې بد بوي د پخوا په پرتله ډيريږي.
۱:ـ د انتان موجوديت په سینوس کې.
۲:ـ برانشيت مزمن
۳:ـ د پوزې د پاسنۍ برخې افرازات
۴:ـ په تنفسي کانال کې په پاسنۍ يا لاندنۍ برخه کې د انتان موجوديت
د انسان د تنفس غير طبعي بوي کولای شي چې د ځینو ناروغيو علايم وښایي لکه کلوي، ديابت او د معدې ریفلیکلس اختلالات (GERD) وي.
دغه ناروغۍ څنګه له منځه وړلاي شو؟
د غاښونو پاکوالی په سمه توګه باید وشي.
د سینوس د انتان درملنه بايد تر سره شي او همدارنګه د ګردو د ناروغیو درملنه بايد وشي.
که چيري د خولې وچوالی د دې سبب کيږي چې د خولې د غيري طبعي بوي لامل ګرځي نو ډاکټر مريض ته توصيه کوي چې له ډيرو اوبو څخه استفاده وکړي.
د خولې د باکتريا له منځه وړلو لپاره بايد د خولې مينځونکي محلول څخه استفاده وشي او همدا راز د مسواک په واسطه غاښونه او د ژبې شا او خوا هم ومينځل شي ځکه چې د ژبې شا او خوا کې هم باکتريا ګانې موجودې دي چې د خولې د بد بوي سبب ګرځي.
د سګرټو پريښودل هم کولای شي د هالتوز د ناروغۍ څخه مخنيوی وکړي.
لیکنه: ډاکتر نسیمه حليم