عارف نظری

 مداخله نظامی و استخباراتی در امور داخلی هر کشوری، خلاف مفاد حقوق عمومی بین الملل شناخته شده و ناقضین آن با مویدات جزایی از سوی جامعه بین المللی و سازمان ملل روبرو میگردند، اما با آنهم کشور ها برای تامین منافع ملی و منطقه یی شان در امور کشورهای دیگر بالاخص همسایگان شان مداخله میکنند‌. جمهوری اسلامی ایران که روابط  ظاهراً نیکو با افغانستان دارد بدبختانه جهت حفظ منافعخویش در منطقه خلاف سیاست های ظاهری اعمال دیپلماسی میکند. مداخلات استخباراتی و اکمالاتی ایران بر امنیت افغانستان چیز تازه یی نبوده و چندین دهه قدامت دارد. به اساس گزارش های اخیر استخبارات ایران چند فروند طیاره کشفی بدون سرنشین را به رهبری کمیسیون نظامی طالبان ولایت فراه که در راس آن نعمت الله معصوم می باشد، قرار داده است ، در این طیاره ها مواد منفجره در بشکه های ۲۰ لیتره جابجا شده و تعدادی از طالبان در ایران آموزش مسلکی دیده اند که این مواد را از هوا بالای پوسته های امنیتی پرتاب میکنند.

کشور ایران حمایت مالی و لوژستیکی خود را در جهت برهم زدن وضعیت امنیتی در افغانستان برای طالبان دو چندان ساخته است. قبلا نیز روزنامه آمریکایی «واشنگتن تایمز» گزارش داده بود، که دولت ایران به منظور هدف قرار دادن نیروهای امریکایی در افغانستان، حمایت‌ خویش را از گروه طالبان گسترش می‌دهد. این روزنامه نوشته است که افغانستان با ایران مرز مشترک دارد و تنش‌های امریکا با ایران باعث می‌شود که کابل میدان نبرد واشنگتن – تهران باشد.

از سوی دیگر، عبدالوهاب وردک، قوماندان سابق نیروهای هوایی افغانستان در سال جاری به شبکه «طلوع نیوز» گفته بود که دولت ایران به طالبان کمک نظامی می‌کند و جنگجویان این گروه را در مشهد آموزش نظامی می‌دهد.

وردک اضافه کرد، دولت ایران با طالبان روابط نزدیک دارد، جنگ‌های که در غرب افغانستان به خصوص در ولایت فراه است در آن از سلاح‌های ایرانی استفاده می گردد که در اختیار طالبان گذاشته شده و جنگجویان طالبان در مشهد ایران آموزش های نظامی فرا می‌گیرند.

این مداخلات تازه نبوده و عمق استراتیژیک ایران را در منطقه در بر دارند. وال استریت ژورنال در زمان حکومت اوباما از سناریوی زندگی یک قوماندان طالب چنین پرده برداشت. “وقتی عبدالله، یک فرمانده طالبان در مرکز افغانستان، به اسلحه و مهمات بیشتر ضرورت دارد، به همان افرادی رو می‌آورد که معاش ماهانه‌ی 580 دالری به او پرداخت می‌کنند: (حامیان ایرانی او).

او گفت: «هرچه ضرورت داشته باشیم، ایران برای ما فراهم می‌کند».” مقام‌های افغانستان و غربی گفته بودند که تهران تلاشش در راستای تأمین اسلحه، مهمات و وجوه برای طالبان را افزایش داده و اکنون برای خویش سربازگیری می‌کند و آن‌ها را آموزش می‌دهد و تهدید جدیدی برای امنیت شکننده‌ی افغانستان خلق می‌کند.

یک مقام خارجی به وال استریت ابراز کرد که ایران با اجازه‌ دادن به این گروه برای باز کردن یک دفتر در مشهد و حضور در آن‌جا حد‌اقل از آغاز سال 2014، اتحادش با طالبان را رسمی ساخت. این دفتر آن‌قدر نفوذ پیدا کرده است که برخی از مقام‌های خارجی اکنون آن را «شورای مشهد» می‌خوانند؛ اصطلاحی که برای توصیف شوراهای رهبری طالبان استفاده شده است.

آنتونیو جیوستوزی، کارشناس مسائل طالبان که دخالت ایران در افغانستان را دنبال کرده بود چنین بیان کرد. «اگر به خاطر ایران نمی‌بود، فکر نمی‌کنم که آن‌ها (طالبان) حملات تهاجمی را که حالا راه انداخته‌اند،توان راه‌اندازی آن را میداشتند».

وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) چندی قبل در گزارشی نوشته بود، دولت ایران طالبان را در افغانستان حمایت مالی، نظامی و آموزشی می‌کند. پنتاگون در گزارش‌ خود تایید کرد که دولت ایران پول، آموزش و اسلحه در دسترس طالبان قرار می‌دهد. همچنان قبل از این برخی مقام‌های حکومت افغانستان از دیدارها و گفت‌وگوهای برخی کشورها با اعضای طالبان انتقاد کرده و گفته بودند، این اقدام باعث مشروعیت بخشیدن به این گروه می‌شود. ایران و همه کشور های که در منطقه حضور فعال دارند باید درک کنند که ثبات منطقه در ثبات افغانستان است و بحران آن باعث بحران این خطه بزرگ سیاسی میشود. لازم است عموم کشور های همسایه افغانستان بار جنگ و بی عدالتی را دوشادوش حکومت افغانستان بکشند نه آنکه خود باری به شانه مردم افغانستان باشند. کشور های همسایه افغانستان با وجود ارتباطات عمیق تجارتی و مشترکات فرهنگی که با آن دارند، در پی ایجاد ناامنی جهت حفظ منافع شان در آن استند. که متاسفانه وضع موجود منطقه و ارتباطات رمز آمیز آنها، زمینه رسیدن به صلح و ثبات در افغانستان و منطقه را نامساعد میکند.