د جنګونو او بحرانونو په منځ او یا وروسته یوه ډله ځوانان، لیکوالان، شاعران، سیاسیون، متخصصین، مدني فعالان او نورې ډلې او اشخاص راپېدا کیږي چې له دوی لار ورکه وي یا په داسې مسایلو بحث کوي چې هغه نه عملي بڼه لري، نه عقلاني وي او نه نورو ته مثبت مسیر ورکولی او ورښودلی شي.

د “Lost Generation” ډلې او اشخاص فکر کوي چې نور او هم د دوی څخه مشران یا مشر نسل نه ځوانان وو، نه په کار پوهېدل او نه ورسره احساس و؛ خو فقط دوی دي چې په هر څه پوهیږي او له بل هر چا څخه دوی په وطن او د وطن په خلکو باندې زیات زهیر او دردیږي.

د لاست جنریشن یا د ورکې لارې د نسل ځوانانو او لیکوالانو احساسات او نظریات د قدر وړ دي خو عملي نه دي.

ورک لاري نه ځان ته ګټه رسولی شي او نه نورو ته ځکه دا نسل د ارسطو د جمهوریت غوندې مدینه فاضله ځانته جوړ کړې او غواړي چې ټوله دنیا د دوی د مدینې فاضلې په خیالي ښار ګوټې کې واوسیږي او ژوند وکړي.

د لاست جنریشن د لیکوالانو، عقلمندانو، مفکرو او مبارزینو په خبرو او لیکنو کې تداوم یا Consistency نه وي؛ ځکه د هر ورځې لیکنې او خبرې یې د یو بل په تضاد کې وي او همېشه د نقد په سنګر کې ناست وي.

د ورک لارو د پیروانو نسل لکه د “ګل مرجان” غوندې هره خبره، طرحه او حتا خپلې خبرې هم هره ورځ نقدوي ځکه همېشه د نه منم رواني ناروغي د دوی په روان، خبرو او لیکنو کې حاکمه وي او په خپل فکر او کړنو کنترول نه لري.

د پرون خبره یې هېره وي او د نن خبرې یې د پرون له خبرو سره په تضاد کې واقع وي.

که څه هم د افغاني ټولنې یوه لویه نیمګړتیا Contradiction یا د خبرو او عمل تر منځ تضاد دی خو لاسټ جنریشن دې تضادونو ته نور هم لمن وهي او د اور د برڅرکو له امله خپله لمن او ځان سوځوي او غواړي چې نور هم باید د دوی سره ځانونه وسوځوي تر څو ټولنه د خپل ځان په شان بربنډه او لوڅه کړي.

د ورک لارو په فکر او خیال کله چې ټولنه او خپل ځان یې لوڅ یعنې بربڼد او وسوځول شو؛ نو بیا په تورو بریتونو لاسونه کش کړي چې ومو کتل هغه فلان او بستان مو څنګه درته وڅنډه او لوڅ مو کړ.

ورک لاري دې ته فکر نه کوي چې نور خو دې لوڅ کړل خو ته هم لوڅ ولاړ یې او خلک دې ننداره کوي.

زما په اند، ټول افغانان که په خپلو خبرو او لیکلو کې د وحدت او افغانستان د ثبات لپاره خیر نه شي رسولی نو د شر او بې اتفاقې خبرې، قومي، ژبني او سمدستي تضادونو ته دې لمن نه وهي.

د داسې لیکلو او بحثونو څخه چې د ناکامۍ او بربادۍ ناولي بویونه خپروي، ښه به دا وي چې چوپه خوله کیني او هېڅ ونه لیکي.

داسې لیکل او بحثونه چې هلته نه د قلم عفت ساتل کیږي او نه د کلام عزت، نه اخلاق یې مني او نه یې د افغانستان دا اوسنی دردېدلی حالت مني نو ښه ده چې سړی چوپ کیني او هېڅ ونه لیکي.

که څه هم پوهیږم چې د یو شمېر په نامه لیکوالانو روزي او د عاید منبع همدا بد رد ویل وو او دي؛ خو دا چې د پخوا غوندې “شوړې” اوس څوک نه ورکوي، نو اوس په رواني ناروغۍ اخته دي او چوپ پاتې کېدلی نه شي.

ما ته د پښتو ډرامو د کمېډين اسماعیل شاهد ډرامه رایادیږي چې ډول ته ډنګ ورکړي؛ نو دی ورته اوږې وخوځوي، د داسې لیکوالانو عادت نه منل او نه منم دی چې د هر چا پسې هر څه ولیکي.

دلته د هغه کسانو مسوولیت جوړیږي چې د عقل او احساس تر منځ تعادل ساتلی شي چې خپل اواز اوچت او د فکري مثبت تغیر لپاره هلې ځلې وکړي او خپل مسوولیت ادا کړي.

که څه هم د ټولنیزو رسنیو د اوج زمانه ده او په دې زمان کې ښايي احساساتي او لار ورکي په اسانۍ سره سټیج پېدا کولی شي؛ مګر عاقلانو ته بویه چې د وطن په درد خبر او لار ورکو ته لار ور ورښيي.

شاه محمود میاخیل

د ننګرهار پخوانی والي او د جمهوریت غوښتونکو د خوځښت د سیاسي چارو مسوول