دیدگاه مسکو
آندری رودینکو، معین وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه گفت :
روسیه برگزاری کنفرانسی را که سازمان ملل متحد ابتکار برگزاری آنرا اعلام نموده، گامی به سوی به رسمیت شناختن طالبان نمی داند.
آندری رودینکو در ادامه :
برای آنکه طالبان به رسمیت شناخته شود، این گروه باید یک تعداد شرایط را عملی نماید.
رودینکو در عین زمان، اظهار امیدواری نمود که طی “کنفرانس عنقریب اشتراک کنندگان به درک واحد و نتایج مثبت دست یازند.”
رودینکو گفت: ” این یک ترکیب تازه است که سازمان ملل متحد آنرا پیشنهاد نموده، بنابرین دلچسپ است که نظریات کشور های که با افغانستان هم مرز نیستند، نیز شنیده شود.”
این کنفرانس که قرار است به اشتراک نمایندگان خاص کشور ها برای افغانستان در روز های اول ماه می سال جاری در دوحه برگزار شود، ریاست آنرا آنتونیو گوتیریش، سرمنشي سازمان ملل متحد به دوش خواهد داشت. به قول آندری رودینکو، هیات فدراسیون روسیه به ریاست ضمیر کابولوف عازم دوحه خواهد شد.
ضمیر کابولوف تاکید نموده بود که در مسایل مربوط به حل و فصل‌اوضاع افغانستان صرف کشور های که با افغانستان در یک منطقه موقعیت دارند اشتراک نمایند، نه ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا.
*
موقف دهلی – جدید
سوبرامانیام جائیشنکر، وزیر امور خارجه هند اعلام داشته که در اصول ابتکار سازمان ملل متحد را در رابطه به برگزاری کنفرانس دوحه در باره افغانستان مثبت ارزیابی می نماید. جائیشنکر در عین حال از ارائه پاسخ مستقیم در باره احتمال اشتراک هیات هند در کنفرانس خودداری نمود.
*
موضعگیری واشنگتن
“ویدانت پاتیل” معاون سخنگوی وزارت خارجه امریکا پیرامون کنفرانس ماه می در دوحه به شرح ذیل ابراز نظر نمود :
“حتی احتمال بحث روی مسئله ای به رسمیت شناختن طالبان برای ایالات متحده امریکا پذیرفتنی نیست. پاتیل در ادامه سخنان چند روز قبل “فرحان حق” معاون سخنگوی سازمان ملل متحد را در باره آنکه “موضوعی به رسمیت شناختن حکومت طالبان هیچگاه درج آجندای کنفرانس عنقریب دوحه نبوده”، تکرارنمود.
نوشته : غوث جانباز
قزاقستان به اعزام “دیپلوماتان” طالب به آستانه موافقه نموده است
این موضوع را چند روز پیش آئبیک صمدیاروف، سخنگوی وزارت خارجه قزاقستان خبر داد. صمدیاروف آنگاه اشاره نمود که حکومت قزاقستان بالاخره به درخواست های مکرر طالبان جواب مثبت داده و با اعزام “دیپلوماتان” طالب به آستانه (پایتخت قزاقستان) موافقت کرد.
صمدیاروف در عین حال تاکید نمود که مقیم شدن “دیپلوماتان” طالب در قزاقستان به معنی به رسمیت شناختن رژیم این گروه تندرو نمی باشد. به قول صمدیاروف “دیپلوماتان” طالب همین اکنون در کشور های منطقه (به استثنای تاجکستان) مانند ترکیه، ایران، روسیه، پاکستان، چین… فعالیت دارند.
در محافل سیاسی و حکومتی قزاقستان، در رابطه به افغانستان معمولا سخنان قاسم جمارت توکایف، رئیس جمهور این کشور را که دو هفته پس از سقوط نظام جمهوریت در افغانستان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ ابراز داشته بود نقل قول می نمایند، او گفته بود : ” ما افغانستان را با مشکلات که فرا راه اش به میان آمده تنها نمی گذاریم.” اینکه، این جمله ای توکایف چه معنی سیاسی و کدام وزن و ماهیت انطباقی دارد، در مورد آن صرف می توان حدس و گمان زد…
خبر دیگر حاکیست که در آینده نزدیک در چوکات ریاست ولایتی اتاق های تجارت و صنایع هرات “خانه تجارت قزاقستان” ایجاد خواهد شد. به قول مقامات قزاقستان این “خانه تجارت” وظیفه خواهد داشت تا متشبثین هر دو کشور را برای سرمایه گزاری در اقتصاد دو کشور ترغیب و تشویق نماید.
سیریک ژومانگارین، معاون صدراعظم و وزیر تجارت و انتیگریشن قزاقستان چند روز قبل ظاهرا برای انجام یک “مأموریت بشری” به کابل رفته بود. ژومانگارین و هیأت همراه اش ۸۱ واگون کمک های بشری، حاوی مواد ارتزاقیه و ادویه جات را نیز با خود به افغانستان برده بود. ژومانگارین حین اقامت در کابل با معاون صدراعظم گروه طالبان ملا برادر ملاقات نمود. حین ملاقات، ملا برادر از ژومانگارین مصرانه تقاضا کرده بود تا به “دیپلوماتان” این گروه در قزاقستان اجازه فعالیت داده شود.
قزاقستان در جمله ای کشورهایست که پس از سقوط نظام جمهوریت، حضور سیاسی خود را در افغانستان نگهداشته و سفارت را در کابل مسدود نساخت. سیریک ژومانگارین حین اقامت در کابل در رابطه به اهداف آستانه در افغانستان گفت :
” قزاقستان می خواهد افغانستان را یک کشور با امن، با ثبات و شگوفا که روابط نیک و صلح آمیز با همسایگان خود داشته باشد، ببیند. ما آماده هستیم مناسبات متقابلا مفید را با کابل در عرصه های تجارت، اقتصاد و همچنان ارائه کمک های بشری افزایش دهیم.”
قابل یاد آوریست که در حال حاضر، به استثنائی تاجکستان همه کشور های آسیای مرکزی “دیپلوماتان” طالب را در وزارت خانه های خارجه ی خویش راجستر نموده اند. قزاقستان نیز در زمینه برقراری مناسبات با طالبان کدام گام خارق العاده نبرداشته است، بلکه مسیر چین، روسیه و سایر دولت های آسیای میانه را با در نظر داشت منافع جیو-پولیتیکی خود دنبال می نماید.
آگاهان امور به آن باور اند که افغانستان برای قزاقستان بازار بزرگ برای عرضه و صدور (بیشتر از هر چیز دیگر) گندم و آرد می باشد. صادرات گندم و آرد قزاق به افغانستان از سالهای متمادی ادامه داشته و حتی در بحرانی ترین دوره ها توقف نداشته است. ارقام دست داشته نشان می دهد که الی ۹۰ در صد آرد مورد استفاده در افغانستان محصول قزاقستان بوده است.
در گردهمائی اخیر متشبثین دو کشور، طرفین توافق نمودند تا در آینده نزدیک آرد به ارزش ۴ میلیون دالر به افغانستان تورید گردد. قزاقستان همچنان تولیدات روسیه را به افغانستان صادر می نماید و از ترانزیت کالا ها بالای قلمرو اش عاید به دست می‌آورد.
صادرات قزاقستان به افغانستان طی سال گذشته ۲،۱ مرتبه بالا رفته و مقرب به مبلغ ۹۷۸،۹ میلیون دالر بوده است. واردات از قزاقستان ۸۲،۶ فیصد افزایش داشته و رقم ۹،۱ میلیون را تشکیل میدهد.
طی سفر اخیر معاون صدراعظم قزاقستان به کابل، برعلاوه تأمین و تحکیم روابط تجارتی- اقتصادی، روی توسعه همکاری ها در عرصه های تیلیکامونیکیشن، ترانسپورت، لوژستیک و همچنان رشد و تحکیم ظرفیت های ترانزیتی و تجارت مرزی افغانستان با کشور های حوزه آسیای میانه نیز توافقاتی بعمل آمده است.
قزاقستان همچنان برای اشتراک در اعمار راه آهن ” ترانس – افغانستان” از خود علاقمندی نشان میدهد. ناگفته نماند که قزاقستان یکی از کشور های عمده تولید واگون های ریل به شمار می رود.
از بعد سیاسی و نظامی، قزاقستان علاقمند است تا از خاک افغانستان هیچگونه تهدیدی نه به منطقه و نه هم به خود قزاقستان متوجه باشد. قرار معلومات یکی از اهداف اساسی سفر سیریک ژومانگارین را به کابل بحث روی همين موضوع با سرکرده های طالبان تشکیل می داد. در قسمت ایجاد اداره فراگیر در افغانستان، قزاقستان موضعگیری مشابه با روسیه و چین را اختیار نموده است. به باور آستانه، “حکومت فراگیر، یعنی تشکیل یک اداره با صلاحیت و مسلکی که انعکاس دهنده منافع اقشار جامعه متفرق افغانستان باشد.”