ولي الله ملکزی د اروا ښاد استاد محمد امین ملکزي ځوئ دی، د ۱۳۳۷ لمریز کال د تلې په میاشت کې د کونړ ولایت د نرنګ په ولسوالۍ کی زیږیدلی دی. لومړنې او منځنې ښوونځې یی همدلته لوستې او ثانوي دوره یی په کابل کې سر ته رسولې ده. د غوايي د خونړۍ کودتا په لومړیو میاشتو کې کوزې پښتونخوا ته مهاجر او په ۱۹۸۱م کال کې د یو تعلیمي بورس له لارې د عالي تحصیلاتو لپاره سعودي عربستان ته واستول شو. په ۱۹۸۶م کال کې یی د مدینې منورې د پوهنتون څخه د تاریخ او ژورنالیزم په څانګې کې لیسانس ترلاسه او بیرته پیښور ته لاړ.
د مسلکي کار پیل یی د حق پاڅون په میاشتینۍ مجلې کی د لیکوالې ډلې غړیتوب وو، بیا درې کاله وروسته د همدې مجلې مدیر وټاکل شو. له ۱۹۹۲ څخه تر ۱۹۹۵م کال پوری په پیښور کې د دعوت او جهاد پوهنتون د ادبیاتو په پوهنځي کې د معاصر تاریخ د اسستانت استاد او د پوهنتون د اکاډمیکې مجلې چلوونکې وو. په ۱۹۹۸م کې یی د پیښور له پوهنتون څخه د عربي ژبې په کلاسیک ادب کې ماستري واخیسته او جوخت یی ورسره د «سهار» په نوم یو خپلواک خبري آژانس جوړ کړ. هغه ځینی داسی راپور تاژونه برابر او مرکې تر سره کړې چې د چارواکو او سیاسي ګوندونو د غضب لامل وګرځیدې. له همدې امله یې د آژانس دروازه وتړل شوه او اړ شو چې یو ځل بیا هیواد پریږدي.
ولې د هیواد او خپلو خلکو سره د نه شلیدونکي پیوند له مخې، د یو شمیر معتبرو افغاني ویبپاڼو او سایټونو سره همیشنۍ قلمي همکاري لري او په بصري چینلونو کې هم برخه اخلي. له بله پلوه، هغه د قاموس کبیر افغانستان د لیکوالې ډلې غړې دی او د عربي لغاتونو د پښتو او درې کولو برخه پرمخ بیايي. ملکزي په ۲۰۰۶م کال کې د کلیفورنیا د سان واکین ډیلټا کالج څخه د عامه اړیکو او خبریالۍ په څانګه کې د اسوشیټید ډګري ترلاسه او بیا د لنډ مهال لپاره د امریکا د انډیانا په پوهنتون کې د پښتو ژبه تدریس کړه. ملکزي تر اوسه یې درې کتابونه لیکلي دي: (معاهدات الافغان فی الثمانینات / ځما خټین تاج محل / کونړ؛ غرونه او غورځنګونه) دا وروستې کتاب یې اوس تازه چاپ شویدی.
نوموړې د کلیفورنیا په پلازمینې (سکرمنټو) کې د کډوالو د ځای په ځای کولو له یو سازمان سره کار کوي او په همدې ښار کې د افغان کلتوري ټولنې بنسټګرغړی دی. که دوستان وخت او علاقه لري، کولاې شي چې د ملکزي لیکنې، څیړنې او ویډیويي خپرونې د هغه د فیسبوک په پاڼې او یوټیوب په چینل کې په لاندینۍ پتې ولولي او وګوري.
آنلاین ادرس یې دا دی: Wali Malakzay