تاند (پنجشنبه، د عقرب۲۹) په افغانستان کې د استرالیايي پوځیانو د جنګي جنایتونو په اړه په تحقیقاتو کې څرګنده شوه چې د دغه هیواد ځانګړي ځواک په افغانستان کې په غیرقانوني ډول ۳۹ ملکي افغانان او جنګي اسیران وژلي دي.
د دوی دوسیه، چې په اړه یې څو کاله تحقیق وشو او د پنجشنبې په ورځ خپره شوه، اوس د جنګي جنایتونو ځانګړي څارنوال ته وسپارل شوه.
دې قضیې د استرالیا د دفاعي ځواکونو لوی درستیز اعتراف ته اړ کړ چې ووايي د دغه هیواد په ځانګړو ځواکونو کې د جرم د پټولو ناوړه دود شته.
جنرال انګس کمپیل وویل«د ځینو پوځیانو په منځ کې د جګړې د ناوړه دود شرموونکې پېښې څرګندې شوې.»
په مجموع کې پر ۵۷ پېښو تحقیق وشو او زرګونو تنو شاهدي ورکړه.
جنرال کمپیل وویل، د استرالیا ۲۵ تنو ځانګړو هوايي ځواکونو (ایس اې ایس) په دې وژنو کې لاس لرلی او قتلونه یې هم د جګړې په لړ کې نه دي کړي بلکې په سړه سینه یې کړي دي.
د دې قضیې په راپور کې ویل شوي چې ۱۹ کسان پولیسو ته ورپېژندل کېږي چې د قربانیانو خپلوانو ته تاوان ورکړي.
د استرالیا د صدراعظم سکاټ موریسن دفتر ویلي چې صدراعظم د افغانستان له ولسمشر اشرف غني سره تېلفوني خبرې کړي او په دې اړه یې له هغه سره ژور خپګان ښکاره کړی دی.
د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت د استرالیايي ځواکونو جنګي جنایتونه په کلکه غندلي او ویلي یې دي چې د استرالیا د بهرنیو چارو وزیر د افغانستان له باندنیو چارو وزیر سره د دغو پېښو په خاطر خواشیني څرګنده کړه او بخښنه یې وغوښته.
د بهرنیو چارو وزارت وايي چې استرالیايي چارواکو د عدالت د تامین کېدو او د قربانیانو خپلوانو ته د تاوان ورکولو ژمنه وکړه.
استرالیا په ۲۰۱۳ م کال، مخکې تر دې چې د ۲۰۱۴ په پای کې د ناټو محارب پوځیان له افغانستانه ووځي، له اروزګانه خپل پوځیان وایستل.
د ۲۰۰۱ م کال د سپټمبر د یوولسمې نېټې له تروریستي بریدونو وروسته استرالیا د ۲۰۰۷ او ۲۰۱۳ کلونو ترمنځ افغانستان ته په دوره يي ډول ۲۶ زره پوځیان لېږلي دي. د دوی محارب ځواکونه په اروزګان ولایت کې مېشت وو.
که څه هم دا پوځیان په ۲۰۱۳ کې له افغانستانه ووتل خو د افغانستان د ماموریت په اړه د هغو د جنګي جنایتونو راپورونه وروسته – وروسته څرګند شول.
دا هیواد اوس په افغانستان کې ۴۰۰ پوځیان لري چې افغان ځواکونو ته روزنه ورکوي او په جګړه کې ښکېل نه دي.
په دې قتل او جنایاتو کې د مجاهدینو د سروونو لاسوونه ګډ دي ، دوی دي چه قول او شرف باندې یې قسم کړي وو چه بېړني ځوان عسکر د وطن پر نامووس او د وګړیو پر نامووسوونو وبلي او د پنځوسو هېوادوونو ځونانو ته یې زمینه برابره کړل! دوی بې ناموسان ووه او دي، مګر تر دغو مخ کې خنزیرمل «ببرک کارمل پنجابی» دا کار یې سر ته ورسووه.