باوجود سایر مشکلات ها از جمله آلودگی هوا که شهروندان شهر کابل و سایر ولایت های افغانستان را تهدید میکند از جمله مشکل بزرگ که تا هنوز به آن توجه نشده است آلودگی صوتی میباشد. تا اکنون نه شهروندان شهر کابل ، دولت وهیچ نهاد محیط زیسیتی به آن توجه نکرده است شاید در ذهن تان این سوال خطور کند . که منظور از آلودگی صوتی چیست و هدف ما از الودگی صوتی چی است ؟
آلودگی صوتی سومین مخرب زیستی محیطی تاثیر گذار برسلامت است جایگاه اول به آلودگی هوا اختصاص داده شده است وسازمان جهانی بهداشت در سال 2014میلادی ازآلودگی هوا به عنوان مهم ترین عامل بروز سرطان نامبرده است
آلودگی صوتی :عبارت از صدای ناخواسته ای است که موجب برهم زدن آرامش در زمان استراحت و یا تمرکز افراد در حین انجام کار میشود.
ویا آلودگی صوتی عبارت از هرگونه صدای ناخواسته که باعث مزاحمت و آزار افراد شود “آلودگی صوتی خوانده میشود .
واحد اندازگیری آلودگی صوتی (دسی بل ) است و حدود تحمل گوش انسان درحدود 130 دسی بل بر آور د شده است .
گرچه انسان به سرو صدا عادت کرده ولی در حقیقت آلودگی صوتی یک عامل خستگی بوده و ظرفیت کار انسان را چه در مشاغل فکری و چه در مشاغل بدنی و ساده کاهش می دهد . در واقع آلودگی صوتی است که روی وضع روانی وروحی شخص در دراز مدت تاثیر می گذارد .
آزمایش ها نشان دهنده آن است که صدا های با شدت 150 الی 160 دسی بل موجب رنگ بریدگی “بالا رفتن فشار خون و کاهش درجه حرارت بدن می شود .
با آنکه در سایر کشور ها به وبژه کشور های غربی جدآ به آلودگی صوتی برداخته شده و راهکاریی برای از بین بردن آن عملی شده است . متاسفانه در افغانستان تا کنون به شمول حکومت وهیچ نهاد دیگر کوچکترین توجه دراین زمینه نکرده است و رسانه ها نیز مسولیت خویش را در این زمینه طوری که شاید وباید ایفاه می کرد نکردند.
در این مقاله به صورت فشرده تاثیرات آلودگی صوتی بالای روان ما کنار اضرار دیگر بالای روان ما میپردازیم .
طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت صدای بلند میتواند موجب استرس و اضطراب افسردگی و اختلال در خواب شود بررسی ها نشان میدهد کودکان که در نزدیکی میدان های هوایی زندگی میکند ظرفیت و توانایی ی ضعیفتری دارد و مهارت در خوانندن را به دیر تر شروع میکند.
تاثیرات آلودگی صوتی بالای استرس :به عوامل که باعث استرس میشود عوامل استرس زا گفته میشود عوامل استرس زا میتواند مرتبط به شخصیت باشد یا توسط عوامل خارجی ایجاد شود عوامل استرس زا همیشه از محل کار “خانواد “مکتب “بوهنتون نیستند .حتا سر و صد ترافیک و آلودگی به عنوان عوامل استرس زا عمل کرده و باعث تحریک بذیری و خشم میشود .
تاثیرات آلودگی صوتی بالای افسردگی :آلودگی صوتی احتمال ابتلا به افسردگی را 25در صد افزیش میدهد مطالعات محققان آلمانی بر روی بیش از سه هزار دواطلب 45تا 75 ساله به مدت بنج سال” نشان می دهد زندگی در اماکن بیرو بار و برصدا “احتمال ابتلا به افسردگی را 25 درصد افزیش میدهد نتایج یک مطالعه نشان میدهد. که خطر ابتلا به افسردگی در افراد 50 ساله ومسنتر که در مناظق پر سرو صدا آلوده زندگی میکند بیشتر است .
به گزارش روزنامه دیلی میل : این مطالعات که توسط محققاان دانشگاه اینبورگ در انگلیس بر روی هزار فرد 50 ساله ومسن تر انجام شد “نشان داد که زندگی در یک منطقه آلوده وپرسرو صدا می تواند خطر ابتلا به افسردگی را تا یک سوم افزایش دهد.
این مطالعه نشان داده ” افراد بالای 50 سال که در همسایگی خود در معرض مزاحمت هایی ماننده آلودگی “سرو صدا و جرم و جنایت قرار می گیرند بیشتر احتمال دارد که در سال های بعدی زندگی به افسردگی مبتلا شوند .
محققاان معتعقد اند که قرار گرفتن در معرض هوای آلوده به طور مستقیم مغز تاثیر میگذارد اما سرو صدا جرم جنایت قرار میگریند بیشتر احتمال دارد که در سال های بعدی زندگی به افسردگی مبتلا شوند محققان اند که قرار گرفتن در مرض هوای آلوده به طور مستقیم بر مغز تاثیر میگذارد که بر سلامت روانی آنها به نوح واضع تر آسیب میزند از سوی دیگر یافته های یک مطالعه دیگر نشان میدهد . که زندگی در مناظق که دسترسی خوبی به سیستم حمل ونقل عمومی دواخانه و فروشگاه ها دارد از سلامت روانی افراد در سالخوردگی حمایت میکند بطور که احتمال ابتلا این افراد به افسردگی در دوران سالخوردگی 22 درصد کمتر است محققان میگویند مکانیزم های احتمالی که به خطر بلند افسردگی ارتباط دراند ممکن است از طریق مسیر های مستقیم مانند سطوح بالا تر التهاب در رگ های خونی که بر اثر آلودگی هوا ایجاد میشود ویا استرس ناشی از زندگی در یک منطقه پر سرو صدا و خطر ناک ایجاد شود.
طبق اعلام سازمان صحی جهان بیش از 450 میلون نفر در سراسر جهان به اختلالات سلامت روانی مبتلا استند این اولین بار نیست که زندگی در مناطق آلوده با ابتلا روانی ارتیاط داده میشود مطالعه دیگری که در مارچ انجام شد نیز نشان داده است نوجوانان که در شهر های آلوده زندگی میکند به خطر بالاتری مبتلا به مشکلات روانپرشی رو بر رو استند.
تاثیر آلودگی صوتی بالای اضطراب:
آلودگی صوتی یکی از مهم ترین مشکلات محیط زیست در شهر ها که در ابعاد مختلف سلامت انسان را به خطر می اندازد
هدف از انجام تحقیق معین از آلودگی صوتی در شهر ها و ارتباط آن با سطح اضطراب افراد است در این مطالعه 50 ایستگاه با کاربرد های مسکونی “تجاری “و فضای سبز انتخاب و تراز معادل صد ا به وسیله سنج اندازه گیری و با میزان استندرد آلودگی صوتی مقایسه شد در مرحله بعد داد های یاد شده با استفاده از روش زمین آمار IDW به دلیل خطای کمتر توسط نرم افزار ARCGHIS10.4 درونیابی شدند سپس برای بررسی نقش آلودگی صوتی در سطح اضطراب شهروندان از پرسشنامه ها میلون تن استفاده شد که تعداد پرسشنامه های توزیع شده 400 عدد بود که از بین آن
ها 351 پرسشنامه قابل استناد بود نتایج مبین این مطلب است که میانگین تراز معادل صوت در کل ایستگاه های اندازه گیری شده 621 .71 دی سیبل مشخص گردید در این تحقیق بطور اوسط بیشترین آلودگی صوتی متعلق به کاربردی تجاری و سپس مسکونی با تراز معادل صوت به ترتیب 70.73 و 32.71 دی سیبل بود که در مقایسه با استندرد سازمان حفاظت محیط زیستی شهر ها 60 دی سبل بالاتر از حد مجز است افراد که درمرض آلودگی صوتی قرار داشتند از نظر افزایش سطح اضطراب بالاترین گروه آسیب پذیر بودند.
آلودگی صوتی بالای خواب افراد :1:
در باره تاثیر آلودگی صوتی در شب بر خواب افراد گفته میتوانیم خواب داری تغییرات دوره یی مشخص است که پس از شروع عمق آن بطور طبیعی در طول شب چهار الی پنج مرتبه دچار افزایش و یا کاهش میشود. با توجه به چنیین الگوی خواب به پنج مرحله تقسیم میشود که به اصطلاح به مراحل صفر تا چهار معروف مرحله صفر مرحله بیداری است و مرحله چهار عمیق ترین قسمت خواب است که به مرحله ار ای ام یا مرحله رویا خواب موسوم است آلودگی با تاکید بر این مسله برای آرامش روحی و تمدد اعصاب بسیار حیاتی و مهم است تصریح میکنیم در راستای جلوگیری بروز اثرات منفی بر مرحله رویا خواب در فضا های داخلی تراز صدا نباید بلند باشد بنا بر این استفاده از راهکار های کاهشی مانند نصب دیوار های صوتی در نظر گرفتن فاصله مناسب بین منازل مسکونی و معابر شهری (حریم صوتی )
امر ضروری و اجتناب ناپذیر
اختلال در خواب: گوش های انسان هرگز استراحت نمیکند .گوش ها حتی هنگام خواب به اندازه کافی صداها حساسیت دارند .محققان معتقد اند صدای که مغز هنگام خواب دریافت میکنن از صدا های که در زمان بیداری میشنودند خطرناک تر است .اختلال در خواب و نداشتن استراحت کافی در نهایت به احساس خستگی و اختلال در قدرت حافظه منجر میشود.
آسیب های ناشی از آلودگی صوتی
1: داکتران میگویند که هرگاه انسان به صورت مداوم در معرض سرو صدا قرار گیرد باعث از دست رفتن قدرت شنوایی وی میگردد از قدرت دست رفتن قدرت شنوایی بصورت تدریجی اتفاق می افتد و فاقد درد میباشد اما باید گفت که اثرات آن دایمی و غیر قابل برگشت است زیرا سلول های موایی حلزون گوش قابلیت بازسازی مجدد را ندارد کری و کاهش قدرت شنوایی برخلاف تصور عمومی به علت افزایش سن و پیری نبوده است بلکه قرار گیری در معرض سروصدا های ناهنجار علت اصلی آن میباشد.
2:آسیب های قلبی وعروقی :چنانچه فردی بطور داوم دار طی هشت ساعت در معرض سروصدای بالای 70 دیسبل قرار گیرد فشار خون وی تا 10_5 میلی متر جیوه با سمبول ام ام اچ جی واحد اندازه گیری فشار است افزایش می یابد افزایش فشار خون انقباض عروقی به علت استرس وافزایش سطحه آدرنالین خون :افزایش خطر ابتلا به امراض قلبی عروقی از آلودگی صوتی میباشد.
3:آسیب بارداری و سلامت جنین آلودگی صوتی باعث تولد نوزادان زود رس :کم وزن و داری نقص عضو میگردد .زیرا جنین قادر به شنیدن صدا ها و همچنین پاسخ به آنها میباشد زنان باردار نباید 15 اله 60 روز پس ازالقا بارداری در معرض سرو صدا قرار گیرند به دلیل آنکه در این مرحله زمانی ارگان های اصلی داخلی وسیستم اعصاب مرکزی جنین در حال شکل گیری میباشد و به انقباض عروق مادر و اکسجن و مواد غدایی کمتری به جنین میرسد همچینن سرو صدای زیاد باعث کاهش برخی هورمون های مادر که به رشد جنین تاثیر گذارمیباشد میگردد.
4:آلودگی صوتی نیز در بدن انسان عوارضی جسمانی دارد :مانند زخم معده سرگیچی اختلال نعوذ در مردان علت انقباض عروق انقباضات عضلاتی اختلال در سیستم گوراش افزایش کلسترول .افزایش سرعت تنفس . دل دردی . تغیر در عمل کرد طبعی .خشونت طلبی. تحریک رفتارهای ضد اجتماعی .مختل شدن رشدو شناختی در کودکان .کاهش حافظه اختلالات روانی . تحریک پذیری . پرخشاگیری . کاهش تمرکز . از دیگر عوارض سرو صدا تشخیص شده است.
5:نباید فراموش کرد که آلودگی صوتی بالای حیوانات نیز تاثیراتی مانند تغیر در رفتار های تغذیه ای تولید مثلی و مهاجرت حیوانات کاهش زیست گاه های قابل استفاده و نهایتا انقراض برخی گونه های به علت صدای های که بیش از
300 دسیبل شدت دارند و در برخی موارد سبب وارد کردن آسیب به اعصاب شنوایی خون ریزی ازگوش از برخی حیوا ا نات ثابت شده
منابع که باعث آلودگی صوتی میشود عبارت از:
1: کارخانه ها
2:صدا های ناشی از ترافیک (اعم از ترافیک هوایی:زمینی وسایط نقلیه موتر ها )
3:صدای ناشی از حمل ونقل (صدای موتر طیارهای نظامی که در فضای شهر ها در حال حر کت استند
4:سرو صدای داخل منازل (مثل صدای تلویزون :جاروبرقی کولر وغیره )
5:فعالیت ماشین آلات ساختمانی (فعالیت ساختمانی اعم از خانه سازی :شهر ها راه سازی وغیره
6:سرو صدای ناشی از هشدار دهنده ها وسایط نقلیه
چگونه می توان از آلودگی صوتی جلوگیری کرد
به دلیل اینکه معمولا صدا ها از تولید کننده ای پخش و به وسیله گیرنده دریافت می شوند بنابر این جهت کنترل این آلودگی :کاهش شدت صدا جلوگیری از انتشار ونفوذ صدا و محافظت از گیرنده صدا می تواند .
یکی از شیوه های موثر در در کاهش سروصدا ناخواسته وآلودگی صوتی استفاده ازگیاهان است استفاده از گیاهان تنها برای کاهش تراز صدا در فرکانس های بالا موثر می باشد خاصیت پراگنده سازی امواج صوتی توسط پوشش گیاهی به مراتب بیشتر از خاصیت جذب کردن آن ها است .
در نتیجه درختان بلند با کاهش دادن سرعت باد و موجب عدم هدایت امواج صوتی به طرف شنونده می شوند و می تواند به عنوان عایق صوتی در مقابل آلودگی صوتی مورد استفاده قرار گیرند.
باید گفت که کاشت گیاهان تنها به منظور کاهش آلودگی صوتی نه بلکه به منظور رعایت مسایل اکولوژیکی و روانی نیز صورت میگرد .
پوشش گیاهان می تواند در داخل فضای اصلی :محصور کننده های کوچکتر تشکیل دهد . همانند لبه ها :پوشش های گیاهی نیز می تواند ترکیبی از جان پنا ه ها وچشم اندازها را که مشوق حضور و ماندگاری مردم در فضا هستند پدیده آورند.
علاوه بر انچه در بالا ذکر شد و به صورت استندرد درسایر کشور ها مورد استفاده قرار میگرد در کشور عزیز ما افغانستان میتوانیم با به کار گیری شیو های ذیل در کوتا مدت به صورت چشمگیری آلودگی صوتی را در کابل و ساید شهر های کشور کاهش دهیم :
جلوگبری از صدا های بلند
ما همه روزه با چشم سر مشاهده میکنیم که صدای بلند چقدر در آلودگی صوتی نقش بلند دارد مثلآ زمانی که شما در یک بازار محل مذدحم برای خرید یا انجام کار بیرون می روید ده ها صدای بلند به گوش شما میرسد که مراجع دولتی و یا هر ارگان که مسول جمع اوری بلند گو ها است به مثابه مسول تامین آرامش مردم مکلف است تا لایحه ای را در این زمینه ترتیب و در جمع آوری آن اقدام نمایند .
کتنرول ترافیک جاده:
ازدحام موتر ها و رعایت نکردن قوانین ترافیک جاده یکی از عوامل دیگر افزایش آلودگی صوتی اطلاق میشود که در این زمینه پولیس ترافیک نقش مهمی دارد و با جلوگیری از ازدحام و هارن بی جا راننده گان از شدت آلودگی صوتی بکاهد
زیرا هر گاه ترافیک بتواند با استفاده از صلاحیت که قانون برای شان تفویض نمود است با رانندگان متخلف را مجازات کند تا از هارن بی جا و رفتن خلاف قوانین ترافیک یعنی بی دست در جاده ها پرهیز کند ازدحام از بین می رود و هرگاه ازدحام از بین برود به خودی خود شاهد کاهش آلودگی صوتی خواهیم بود.
استفاده از جنراتور های در داخل شهر:
یکی از دیگر چالش های بزرگی است که بالای روان و سلامت ما تاثیر مگزارند زمانی که صدای بلند جنراتور ها در داخل شهر از شدت زیاد صدای تولید میکند میتواند باعث خشم و کاهش حوصله شود اگر دولت به این چالش بزرگ یعنی بر برقی توجه بدهد این مشکل رفع خواهد شد
خواهش من از شهروندان محترم شهر های کشورمنحیث شهروند این است که بیاید یک جا باهم از آلودگی های صوتی از طریق کمپاین های رسانه یی و شبکه های اجتماعی را اندازی نمایم تا باشد شهروندان با همکاری با دولت برای را حل این مشکل و بدست آوردن یک محیط عاری از آلودگی صوتی با حداقل آرامش برای فامیل و شهروندان خویش داشته باشیم!