تندنفسي یا Tachypnea هغه حالت ته ویل کېږي چې د ساه اخيستلو شمېر له ۳۵ ځلو په یوه دقیقه کې زيات وي. په يو سالم انسان کې د ساه اخيستلو عادي شمېر شاوخوا ۱۲ ځله په يوه دقیقه کې وي. (په حقيقت کې د بالغو کسانو لپاره د ساه اخيستلو نورمال شمېر ۱۲ تر ۲۰ ځلو په يوه دقیقه کې وي، او که له دې څخه زيات شي، دا حالت د Tachypnea پر لور روان وي).
د Tachypnea او Hyperpnea ترمنځ توپير دا دی چې په Tachypnea کې ساه اخيستل چټک او سطحي وي، خو په Hyperpnea کې ساهاخيستل چټک او ژور وي.
او د دوی توپير له Hyperventilation سره دا دی چې په Hyperventilation کې د وينې CO₂ (Carbon dioxide) اندازه راکميږي.
هغه ټوليز عمل چې له دوو برخو جوړ وي — يعنې د هوا ننوتل د تنفسي جهاز (دَم) او بيا د هغې وتل (بازدَم) — او موخه يې دا وي چې اکسيجن (O₂) وینې ته ورسوي او Carbon dioxide (CO₂) له وینې وباسي، د ساه اخيستلو عمل (تنفس) بلل کېږي.
په سالم انسان کې د ساه اخيستلو شمېر په هره دقیقه کې ۱۲ ځله وي، چې دې ته د ساه اخيستلو نورمال نظم (Normal respiratory rhythm) ويل کېږي.
که د ساه شمېر زيات شي، دا حالت تندنفسي (Tachypnea) او که کم شي، دا ورو ساه اخيستل (Bradypnea) بلل کېږي، او دواړه د ناروغۍ نښې دي.
|
د عمر ډله |
د آرام تنفس (ساه/په یوه دقیقې) |
|
نوی زیږیدلی (0–1 میاشت) |
30–60 |
|
1–12 میاشتې |
25–50 |
|
1–5 کلونه |
20–30 |
|
6–12 کلونه |
18–25 |
|
12 کلونه او پورته (لویان) |
12–20 |