زلمی نصرت

دنمارک

 اظهارات خواجه محمد اصف، وزیر دفاع پاکستان، در ۲۰ اکتوبر در گفت‌وگو با شبکهٔ جیو نیوز دربارهٔ گروه «تی‌تی‌پی» – مبنی بر این‌که اسلام‌آباد به هیچ وجه حاضر نیست با آن‌ها مذاکره کند – یادآوری و روایت از سخنان زمام‌داران «جمهوریت اسلامی افغانستان» است. همان‌ها که می‌گفتند با «گروه‌های تروریستی» (مانند طالبان افغانستان) گفت‌وگو نخواهند کرد و تنها در صورتی بازگشت‌شان را می‌پذیرند که همانند گلبدین حکمتیار، سلاح بر زمین بگذارند، از جنگ دست بکشند و تسلیم شوند.

 اما همان‌گونه که سران جمهوریت، با ناتوانی در گفت‌وگو با طالبان، سرانجام راهی جز فرار نیافتند، حلقهٔ حاکم نظامیان پاکستان نیز با پافشاری بر سیاست‌های لجوجانه و سرکوب‌گرانه در برابر مخالفان، به‌سوی فروپاشی گام برمی‌دارد.

نپذیرفتن واقعیت‌های زمان، همان زهری است که جمهوریت‌فروشان افغانستان را از پا انداخت و اکنون در رگ‌های نظامیان دیکتاتور پاکستان جریان دارد. آنان گمان می‌برند با تکیه بر سرکوب، تهدید و بازی با گروه‌های دینی و سیاسی می‌توانند قدرت خود را حفظ کنند؛ غافل از آن‌که آتشی که خود افروخته‌اند، دامن‌شان را گرفته است. سیاست «شمشیر دو لبه» در برابر مخالفان داخلی و همسایگان، دیگر نمی‌تواند پاکستان را در نقش «ژاندارم منطقه» نگه دارد.

مردمی که سال‌ها صدایشان زیر چکمه‌های نظامی خاموش مانده بود، امروز بیدار شده‌اند. این بیداری، سرآغاز زوال اقتدار پوشالی ارتش پاکستان است. فروپاشی از درون آغاز شده و هیچ قدرتی نمی‌تواند خشم بر افروختهٔ مردم را برای همیشه مهار کند.

پاکستان چاره‌ای جز مصالحه، مذاکره و سازش با مخالفان خود ندارد؛ یا باید به واقعیت‌های موجود تن دهد، یا در انتظار فروپاشی بماند.

مراجعهٔ نظامیان پاکستان به قطر برای میانجی‌گری با امارت اسلامی افغانستان، در حقیقت همانند نوشیدن «جام زهر» است و نشان از شکست دیپلماسی اسلام‌آباد دارد. در همین حال، سفر امیرخان متقی به مسکو و دهلی نو، بی‌اعتنایی آشکار به تصمیم‌های شورای امنیت را نمایان می‌سازد و نشان می‌دهد که دیگر آمریکا و سازمان ملل متحد از نفوذ و احترام گذشته برخوردار نیستند.

اگر روزگاری افغانستان در محاصرهٔ کشورهای منطقه گرفتار بود، امروز این پاکستان است که در حلقهٔ هند، چین، ایران و روسیه به دام افتاده است. افزون بر آن، حملات تلافی‌جویانهٔ امارت اسلامی در واکنش به تجاوزات هوایی سه‌روزهٔ پاکستان بر خاک افغانستان، همراه با همبستگی و خشم ملی افغان‌ها، در میدان سیاست و نبرد، شکست سنگینی را بر پاکستان تحمیل کرد.

در نهایت، همین فشارهای سیاسی و نظامی، اسلام‌آباد را وادار کرد تا از طریق قطر و عربستان سعودی زمینهٔ گفت‌وگو با امارت اسلامی افغانستان را فراهم سازد؛ گفت‌وگویی که نشستن پاکستان بر میز آن، نشانهٔ آشکار ضعف و درماندگی نظامیان حاکم است.