په نړۍ کې هر څوک د سولې غوښتونکی دی، خو بیا هم جنګونه روان دي. دا ځکه چې ځینې له خپل حده زیات غواړي او د نورو حق ته ارزښت نه ورکوي. که هر څوک په خپل طبیعي حق قانع شي او د بل حق ته په درناوي وګوري، ډېری ستونزې به هوارې شي.

که له زړه وغواړو چې د نړۍ په هېڅ کونج کې هېڅوک ونه ځورېږي، هر انسان باید د ترحم لاس بل ته وروغځوي، ترڅو کینه او نفرت له زړونو ووځي. دا یو خیال نه، بلکې یو واقیعت دی — که موږ یې باور وکړو، او له ځانه یې پیل کړو.

ټولنه ښوونې ته اړتیا لري، خو له هغې سره روزنې ته هم. روزنه ده چې انسان ته شعور، مینه، عدالت او بښنه ورزده کوي. ځینې کسان د اخلاقو له مخې دا جرأت نشي کولی چې چاته زیان ورسوي، او هڅه کوي چې نه په ژبه، نه په لاس، او نه په نیت چاته ضرر ورسوي. همدا د انسانیت بنسټ دی، او باور لرم که دا فکر هر انسان ته ورسیږي، نړۍ به بدله شي.

که موږ وغواړو چې دا افکار خپاره کړو، دا احساسات ژوندی وساتو، او دا ارزښتونه ولس ته ورسوو، نو باید منظم، مؤثر، او علمي چوکاټ ولرو. د زغم یو داسې مرکز رامنځ ته کړو چې فکري، اخلاقي، ټولنیز او تعلیمي مرکز وي. چې له وړو کارونو نیولې تر سترو اقداماتو پورې د اصلاح بنسټ کیږدي.

• د سولې، بښنې، تفاهم او درناوي ارزښتونو خپرول

• د ټولنیزو رسنیو له لارې د مثبتو افکارو پراخول

• د مخکښو اشخاصو له کردار نه استفاده کول

• د ټولنیزو طبقو ترمنځ د درناوي او درک احساس رامنځته کول

• د ځوانانو، ښځو، او زیانمنو قشرونو لپاره ملاتړ او روزنه

• د تعلیم او اخلاقو یوځای پرمختګ ته زمینه برابرول

• د مثبتو شخصیتونو له لارې د فکر خورول

• د ټولنیزو رسنیو کارول، ترڅو پیغام زر خپور شي

• د ټولنیزو او اجتماعي مرکزونو فعاله کول

• د دیني، فرهنګي او ټولنیزو مشرانو مثبت نقش ته وده ورکول

• عامه پوهاوی، ناستې، حجرې، جوماتونه، ویډیويي پیغامونه، او علمي غونډې

د حکومتونو او شتمنو رول

دا کار نه یوازې نیت ته، بلکې عمل ته اړتیا لري. عملي کول یې منابع، امکانات، او همکاري غواړي. د همدې لپاره حکومتونه باید قانوني ملاتړ، تسهیلات او امکانات برابر کړي. شتمن کسان باید دا کار د خپل ټولنیز مسؤلیت په توګه ومني. د یوه روڼ، حساب‌ورکوونکي جوړښت له لارې دې د باور فضا رامنځته شي.

دا یو ارمان نه، بلکې ولسي اړتیا ده

دا د هر هغه انسان مفکوره ده چې درد درک کولای شي، مینه خوښوونکی وي، او انساني کرامت ته ارزښت ورکوي. که موږ دا منشور پر ځان عملي کړو، د نورو درناوی زده کړو او لاسونه سره یو کړو، نو دا وطن، دا نړۍ، او دا انسانیت به د زغم، مینې او سوکالۍ ساه واخلي.

راځئ، دا فکر یوازې فکر پاتې نه شي. دا عملي کړو. دا منشور د یو نسل د بیدارۍ پیل کړو.

لیکوال: شاه زلمی

نېټه: ۹ مې ۲۰۲۵