تاند (سې شنبه، د سلواغې/ دلوې ۳۰ مه) له ۱۹۶۰ کال راهیسې د اروپايي اتحادیې په هېوادونو کې د زېږون کچه مخ په کمېدو ده. په ۲۰۲۴ کال کې په رومانیا کې د زېږېدلو ماشومانو شمېر په تېرو ۱۰۰ کلونو تر ټولو لږ دی.
د راپورونو له مخې، په تېرو ۱۰۰ کلونو کې په لومړي ځل په رومانیا کې د زېږونکچه دومره ټيټه شوې چې په تېر کال کې له ۱۵۰ زرو څخه کم ماشومان زېږېدلي دي.
په ډېرو کلیو کې د نفوس د زړښت بهیر دوام لري، او په ښاري سیمو کې ډېری کسان خپل مسلکي راتلونکي ته لومړیتوب ورکوي او د اولاد راوړلو پرېکړه په لوړ عمر کې کوي.
په ځینو کلیو کې ښوونځي او وړکتونونه د زدهکوونکو د کمښت له امله بند شوي دي. دا حالت د چیلیا او بریبو په کلیو کې لیدل شوی دی.
د بریبو د یوه تړل شوي ښوونځي پخواني مدیر، الکساندرو پېتزي، وویل: «دلته نور ښوونځی نشته. په بل نژدې کلي، والیک، کې یو ښوونځی شته. زموږ له کلي یوازې دوه ماشومان هلته زدهکړې کوي.»
سره له دې، د رومانیا متخصصان دا بدلونونه د عصري کېدو یوه طبیعي برخه ګڼي او وایي چې دا د اندېښنې وړ نهدي.
د رومانیا د علومو اکاډمۍ ټولنپوه، بوګدان وویکو، وویل: «زه په خپله له دې بدلون څخه ویره نه لرم. دا یوه طبیعي پروسه ده چې په ډېرو اروپایي هېوادونو کې روانه ده.»
هغه زیاته کړه :«رومانیا څو کاله وړاندې د نفوس له پلوه د عصري کېدو بهیر پیل کړی دی.»
احصایې ښيي چې د رومانیا ولایتونه تولېچیا، کاراس سویرین، مهېدینتي، کوواسنا، تیلیورمان او جیوورجیو له هغو سیمو دي چې د زېږونکچه پکې د پام وړ ټیټه ده.
شاوخوا ۱۰۰ کاله وړاندې، یعني په ۱۹۳۰ کال کې، رومانیا تر ۴۸۰ زرو زیات ماشومان ثبت کړي وو، چې له اوسني وضعیت سره د پام وړ توپیر لري.