تاند – الزایمر یا هېره هغه ناروغي ده چې عموماً د ډېر عمر کسانو ته پیدا کېږي خو احتمال شته چې د پاخه عمر کسان هم پرې اخته شي. له دې کبله اوس د دې ناروغۍ د مخنیوي لپاره ډېرې څېړنې کېږي.
په یوه تازه څېړنه کې ویل شوي چې د شپې په مخه ډېره رڼا، لکه د موبایل او یا تېز ګروپ (څراغ)، چې ځینې یې د رڼا ککړتیا بولي، په ۶۵ کلونو او تر دې د زیات عمر کسانو د الزایمر له زیاتېدو سره مرسته کوي.
څېړونکي وايي، ورته څرګنده شوې چې په شپه کې ډېره رڼا په الزایمر یا هېرې د ژر اخته کېدو خطر زیاتوي؛ په تېره بیا په هغو کسانو کې چې عمرونه یې ۶۵ کلونو ته رسیدلي دي.
د امریکا په شیکاګو کې د طبي مرکز استاد او د څېړونکو د ډلې مشر رابین ویګټ زووالا وايي:
“موږ ته څرګنده شوه چې د الزایمر ناروغۍ د خپریدو او د شپې له ډېرې رڼا سره مخامخېدل، په تېره بیا د پاخه عمر کسانو په منځ کې، له یو بل سره ډېر ارتباط لري.»
څیړونکو په ۴۸ ایالتونو کې د رڼا اندازه په پام کې ونیوله او پر ګڼو کسانو یې څېړنې وکړې.
دوی ته څرګنده شوه چې ډېره رڼا د الزایمر ناروغۍ یو عامل دی خو نور فاکتورونه یا عوامل لکه د قند یا شکر ناروغي، لوړ فشار، سټروک او نور هم خپل اغېز لري.
ډېر کسان په تیاره کې له موبایل څخه د خواله رسنیو د لیدلو لپاره کار اخلي. په تیاره کې د ویډیوګانو او نورو مطالبو له لیدلو په دې خاطر هم ځان وساتئ چې سترګې مو کمزورې کېږي.