ترجمه: غوث جانباز

در حال حاضر، در افغانستان ادارات استخباراتی کدام کشور ها فعالیت موثر انجام می دهند؟

نویسنده این مطلب آندری سیرینکو* ( Andrei Serenko) مدعی است که اخیرا میان تعدادی از آگاهان امور استخباراتی افغان و منطقه “همه پرسی- ارزیابی” انجام یافته و نتایج آن اکنون (ماه فبروری ۲۰۲۴) به نشر می رسد. بنابر حساسیت موضوع مورد بحث، اسامی آگاهان امور جاسوسی که این “همه پرسی – ارزیابی” را انجام داده اند، فاش نگردیده است.

در ارزیابی نه تنها اشخاص و منسوبینی که قبلا در امور جاسوسی و ضد جاسوسی ذیدخل بوده، به شمول منسوبین ادارات مربوطه افغانستان، اشتراک نموده، بلکه کسانیکه در حال حاضر نیز نبض حوادث جاری را از منظر استخباراتی دنبال می نمایند، سهیم بوده اند.

در نتیجه این ارزیابی، آگاهان امور استخباراتی ۱۰ کشور برتر را که حضور و فعالیت ادارات جاسوسی شان در حال حاضر در افغانستان موثریت بیشتر داشته و فعال تر اند، تثبیت نموده اند.

در ذیل، درجه بندی موثریت شبکه های جاسوسی کشور ها الی ماه فبروری سال جاری به ترتیب ذیل قید گردیده است :

۱. پاکستان
۲. ایران
۳.ایالات متحده امریکا
۴. برتانیه کبیر
۵. ترکیه
۶.اسرائیل
۷. عربستان سعودی
۸. چین
۹. قطر
۱۰. روسیه

به باور اشتراک کنندگان ” ارزیابی”، ادارات جاسوسی پاکستان و قبل از همه آی. اس. آی. بدون شک جایگاه نخست را در درجه بندی موثریت ادارات جاسوسی کشور در افغانستان دارد. پاکستانی ها بیش از دیگران در باره اوضاع جاری در افغانستان آگاهی داشته و امکانات بیشتر را برای اثرگذاری بالای روند سیاسی در اختیار دارند.

ارزیابی، ایران را در جایگاه دوم قرار داده، خاطر نشان می سازد که مواضع اجنتوری ادارات خاص تهران در افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان و فرار برخی از منابع اندکی تضعیف گردیده است.

سازمان دهندگان “ارزیابی” ادارات جاسوسی ایالات متحده امریکا را در میان ده شبکه برتر، در ردیف سوم قرار داده اند. اداره های خاص امریکا علیرغم خروج نظامیان اینکشور از افغانستان در اگست ۲۰۲۱ توانسته اند حضور فعال و موثر خود را در کشور نگهدارند.

برمبنای نتایج “ارزیابی” موثریت شبکه های جاسوسی برتانیه در حال حاضر در افغانستان در جایگاه چهارم قرار دارد. در عین حال، بررسی های کارشناسان امور استخباراتی خاطر نشان می سازد که مأمورین استخباراتی انگلیس در تبانی و همکاری فعال با هم مسلکان ترکی و قطری خویش قرار دارند. احتمال آن می رود که لندن- انقره- قطر در افغانستان به نحوی در یک کنسورسیوم مشترک استخباراتی عمل می نمایند.

در “ارزیابی” شبکه جاسوسی اسرائیل “موساد” به گونه غیرمترقبه در میان ده شبکه جاسوسی برتر در ردیف های بالا واقع شده است. آگاهان امور تأکید می نمایند که شبکه جاسوسی اسرائیل از امکانات بی همتا در قسمت کتترول دخول اتباع خارجی به افغانستان و خروج از آن، از طریق ساختار های میدان های هوائی افغانستان برخوردار می باشند.

کارشناسان پیش بینی می کنند که فعالیت های بعدی “موساد” و دیگر ادارات‌ جاسوسی اسرائیل در اراضی افغانستان متصل با جنگ مخفی اسرائیل علیه ایران در آینده نیز ادامه خواهد داشت.

ارزیابی ها نشان می دهد که شبکه های جاسوسی عربستان سعودی، چین و قطر در جهت افغانستان نه تنها فعال اند، بلکه در مناسبات با اجنت ها سخاوتمند هم هستند. آژانس های استخباراتی عربستان سعودی، چین و قطر تلاش ندارند تمام افغانستان را تحت کنترول استخباراتی خویش درآورند، بلکه بیشتر در پی آن استند تا با در نظر داشت اولویت های خویش در رابطه به افراد مشخص و مناطق معین اقدامات هدفمند استخباراتی را انجام دهند.

اداره جاسوسی روسیه نیز در میان ده شبکه برتر استخباراتی در افغانستان توسط کارشناسان‌ جایگاه خود را یافته است. در عین زمان، آگاهان امور به آن باور اند که “دست مسکو” در حال حاضر نسبت به سایر کشور ها کوتاه تر به نظر می رسد. به طور مثال، کارشناسان افغان که در “ارزیابی” سهیم بوده اند، خاطر نشان می سازند که در شبکه های جاسوسی روسیه حین کار با اجنتوری “یا حرص یا فقر” مشاهده می شود. در نتیجه کار با آنها، در مقایسه با شبکه های امریکائی، انگلیسی، چینائی جذابیت چندانی نمی داشته باشد.

قابل تأمل است که آگاهان ” ارزیابی” ادارات استخباراتی هند را در قطار ده شبکه برتر نگنجانیده اند. به نظر کار شناسان، گرچه شبکه های جاسوسی هند مثل سابق به جمع آوری معلومات راجع به افغانستان مخصوصا از طریق مهاجرین افغان ادامه می دهد، لیکن موثریت حضور استخبارات هند در حال حاضر در افغانستان کاهش یافته است.

در چهارچوب ” همه پرسی” به هیچ یک از شبکه های کشور های آسیای مرکزی اشاره نشده است. کارشنان خاطر نشان می سازند که کشور های همسایه مانند ازبیکستان و تاجکستان در بهترین صورت از ظرفیت های محدود در جمع آوری معلومات استخباراتی، آنهم در امتداد مناطق سرحدی برخور دار استند.
در عین حال، اثر گذاری شبکه‌های جاسوسی دوشنبه و تاشکند بالای روند سیاسی در داخل افغانستان نهایت اندک است.

“همه پرسی – ارزیابی” قید نموده که حتی موجودیت دفتر “مقاومت” به مدیریت احمد مسعود در دوشنبه که شبکه جاسوسی متعلق به خود را دارد، بر ظرفیت های رقابتی تاجکستان در عرصه استخبارات نیافزوده است. بر مبنای نتایج “ارزیابی” بین مقامات استخباراتی تاجکستان و “مقاومتی ها” فضای یک نوع عدم اعتماد مشاهده می شود.

آنچه ارتباط می گیرد به موثریت و فعالیت شبکه های جاسوسی کشور های مانند ترکمنستان، قزاقستان و قرغزستان، به باور سازمان دهندگان “همه پرسی- ارزیابی” در حال حاضر، “یاد آوری از آنها بی معناست.”
* مدیر مرکز مطالعات پالیسی های افغانستان(روسیه)

https://t.me/JANVITTAG/3967