جمعه, مارچ 29, 2024
Homeمقالېدریسخنی با جوانان رشید وطن | پوهاند محمد بشیر دودیال

سخنی با جوانان رشید وطن | پوهاند محمد بشیر دودیال

اولتر از همه سلامها و احترامات تقدیم تان باد !

بعد اینکه:

به یقین بدانید که سعادت در دانش، مطالعه، اندوختن علوم وآموزش فنون است. دانش سیرت و شخصیت شما را تکامل، جوهر و جلایش میبخشد. متاسفانه درین اواخر علاقه به کتاب و مطالعه کم گردیده است. عدۀ محدودی متعلم و محصل  اگر  سروکاری با کتاب و مطالعه نیز دارند، با صد افسوس باید گفت که کافی نبوده، فقط به خاطر (کامیابی در امتحان) و (بدست آوردن شهادتنامه) است. اوضاع پریشان کشور دلیل شده نمیتواند که شما به آموزش و مطالعه بیعلاقه و کتاب را کنار بگذارید. این طرز فکر اشتباه بزرگ تان خواهد بود. چه نسلهای گذشته ی ما بعضاً با اوضاع به مراتب دشوار تر از امروز روبرو شده بودند، ولی ارزش علم ودانش و علاقه به کتاب و مطالعه را  کنار نگذاشته بودند. از همین سبب کدرهای ملی ما طی دورانهای گذشته ادرات و موسسات مربوط به کشور خود را خود بشکل خوب مدیریت نموده، شفاخانه ها، فابریکات، مکاتب و پوهنتونها، تاسیسات زیربنایی و خدمات عامه را متخصصین و مسلکی های خود ما، ولو بطی،  ولی موفقانه به پیش میبردند، هنر وفرهنګ روبه تعالی و اقتصاد و وضعیت فزیکی و معنوی هردو روبه ارتقا بودند. امروز وضعیت خیلی مایوس کننده است. فهم مسلکی ، سطح تخصص، معلومات افاقی، توانایی تحلیل و ذکاوت درک و ارزیابی جوانان قناعت بخش نیست (استثناات وجوددادر)، دایرۀ لغات خیلی محدود و مکالمه ی روزانه ناپسند و کلتور مسلط در حال سقوط است. کتاب، مطالعه، اندرزهای بزرگان و توجه به ارزشهای متعالی  فرهنگی درحال فراموشی است. 

این تذکر درعصر امروزی ودر جریان خروشان دستاوردهای جدید علمی و میدیا شایداضافی به نظر برسد، ولی چاره نیست باید پیشقدم شد و چنین مسایل ساده؛ اما خیلی حیاتی را مطرح ساخت. 

از خود بگویم: راقم السطور اگر چیزی دارد، همه از برکت کتاب و کتابخانه بوده و به آن میبالد. ولی امروز اوضاع کتاب وکتابخانه پریشان است، مراجعه به سایر منابع معلومات مانند ژورنالهای علمی آنلاین و حتا بعضی سایتهای افغانی خود ما نیز قناعتبخش نیست. دست اندرکاران سایتهای تاند، جرمن افغان آنلاین، ټول افغان، اریانا آنلاین، خپلواکی – استقلال، ازاد افغانستان، نن. اسیا، بینوا، آسمایی، کابل ناتهـ، آریائی و ده های دیگر که معمول ترین  اند، کمتر خواننده دارند، منابع خبررسانی مانند هشت صبح و غیره نیز مشتری کمتر دارند. تعداد همکاران قلمی محدود و انگشت شمار؛ آن هم  بزرگانی که از سالهاست  تشریف دراند ومینویسند، ولی جوانانی ( اعم از پسر ودختر) که جدیداً با قلم و نظر شان اشنا گردیم کمتر سراغ میگردد. آنچه جوانان دل خوش کرده اند و در فیسبوک مصروف ( روزمره گی ها)اند، چندان مفید نیست. 

کتاب در هر عصر ارزش خود را دارد. راقم الحروف لذت و افتخاری را که از فضای کتابخانه دارد، ازهیچ مکان ندارد. 

من از زمانیکه در لیسه ی عالی حبیبیه درس میخواندم، به کتابخانه عامه مراجعه مینمودم. در ریفورم معارف که در آن زمان جاری شد، امتحانات ماهانه و انواع کانکورها شامل بود  و کار خانگی جز درس و دارای  نمره بود، بدین منظور کتابخانه ی جداگانه را در پارک زرنگار( نزدیک تعمیر شاروالی و مربوط کتابخانه عامه) برای شاگردان مکاتب گشودند، که همه روزه مملو از شاگردان مکتب بود. کتابخانه عامه و کتابخانه پوهنتون تا شش شام باز میبود. در دوره ی پوهنتنون؛ در ایام جریان دروس و دررخصتی های بین سمستر ها مراجه به کتابخانه مصروفیت دایمی بود. در منزل خود کتابخانه یی دارم که به تعداد ۲۰۸۹عنوان کتاب را در آن به شوق تنظیم  نموده ام. به ده ها کشور ده ها بار مسافرت نموده ام، حین بازگشت در پشتاره(بیک) ام به جز کتاب چیزی دیگری از قبیل عطر، شامپو، ساعت وغیره نبود. وقتی موظفین بکس ام را در میدان های هوایی میدیدند، حتا از بازرسی ام صرف نظر میکردند. فقط یکبار یک رادیوی کوچک و یکبار دیگر یک لیپتاپ در خارج خریداری وباخود آورده ام، مابقیه (سوغات) همین کتاب بود و قلم! تا امروز وقتی داخل کتابخانه میشوم و عطر کتاب و کاغذ به مشامم برسد، تازه تر و باانرژی تر میگردم. امید است جوانان ما این ندای محاسن سپیدان شان را لبیک ګفته،  اروز مندیم باعث خستگی تان نشده، فقط یک مشوره و(رواداری) بود.

این قلم در کتابخانه پوهنتون تهران

کتابخانه انکشاف دهات، دارالامان – کابل

در منزلم: شهرکابل

کتابخانه عامه شهر ویسمار- آلمان

5 COMMENTS

  1. سلام پوهاند صاحب
    بحث ارزنده ومهم است ولی ما به مقایسه ای کشورهای جهان اصلا کتابخانه نداریم درسایت های ناچیز عفت کلام را مراعات نمی کنیم ماز فرصتهای مناسب دانش٫ بینش ومنش ان طوریکه شخصیت انسان حکم می کند دستور واسلوب علمی نداریم ویا به ان علاقه مند نیستم.
    پیامبر اکرم (ص) می‌فرمایند:اطاعت از فرمان الهی و پرستش ذات اقدس او بر اثر علم است، خیر دنیا و آخرت در پرتو علم ودانش بدست می‎آید، و شرّ دنیا واخرت از جهل و نادانی وحماقت دامن‎ گیر انسان می‎شود .
    حضرت على کرم الله وجهه می فرمایند‌« مَن تَسَلّى بِالکُتُبِ لَم تَفُتهُ سَلوَةٌ»:هر کس با کتاب‌ها آرام گیرد، هیچ آرامشى را از دست نداده است.
    اما بدبختانه ماشاهد دیروز وامروز وفردا هم هستیم که در این روز‌ها‌‌‌ اکثر کتاب خانه‌ها خالی از ازدحام پرشور مردم است بخصوص طبقه جوانان کتاب خانه‌هایی که مشتریان همیشگی خود را کمتر از قبل ملاقات می‌کنند و افراد با تعداد کمتری کتاب از فروشگاه‌ها خارج می‌شوند.مبایل داشتن وفسبوکی بودن کاری ساده است ولی به نفع دیگران ازش استفاده بسیار اندک! مثلا
    حال که قیمت کتاب‌های کاغذی تقریبا فضایی شده است نگاه‌ها بیشتر به سمت کتاب‌های الکترونیکی و کتاب‌های صوتی است،همانطور که می‌دانید [دنیای مجازی ارتباط، مارا سریع‌تر و دسترسی مارا کم هزینه‌تر و آسان‌تر کرده است ]،به طور یکه می‌توانیم یک کتاب هزار صفحه‌ای را در مبایل خود حمل کنیم و در هرجایی که فرصت مناسبی پیدا کردیم آنرا بخوانیم، می‌دانیم که دنیای مجازی در کنار ویژگی‌های مثبتی که دارد بی بهره از ویژگی‌های منفی هم نیست خصوصا در جامعه که سطح دانش پایین دارد ، و استفاده‌ی بی وقفه از تلفن همرا لب تاب و کامپیوتر می‌تواند سلامت جسم، به خصوص چشمان وامثال ان ……. مارا تهدید کند.
    به زبان ساده می‌توان گفت کتاب الکترونیکی، کتابی است که در دستگاه الکترونیکی (صفحه کامپیوتر، تابلیت، گوشی هوشمند یا کتابخوان الکترونیکی) خوانده می‌شود و فرمت‌های مختلفی دارد.
    اما روی صحبت ما بیشتر با کودکان و نوجوانان عصر امروز است که نکات مهم این بحث درگذارش تان بنظر میرسند وتکراری به ان ضرورت نیست گاهاً ممکن است استفاده از فضای مجازی برای آن‌ها و خانواده هایشان دردسر ساز باشد.

  2. ښاغلي دوديال چاري مو ښي
    زه خاس يواځي دا لاندي کرښه ليکم:
    که معليمين، د پوهنتون اومسلګلي مکتبونو استادان خپلو زده کونکوته البته د امکان په شتونکي د بيلګي په توګه د ټولنيز ، فلسفي او کلاسيک کتابونو شوونه وکړي او له خپلو زدکونکو سره په لوستل شوي کتاب د تدريس په وخت کي بحس وکړي دا به ډيره ښه لاره وي چي د زده کونکي له کتاب سره مينه پيدا او د ځوانانو په شخصيت په مثبت تاثير وکړي.
    حتي دا کار بعضي پلرونه هم وکولای سي.
    غښتلی اوسي

  3. معزز اوقدرمن شریف زاد صاحب او منلی او ښاغلی لټون صاحب السلام علیکم !
    دا چې زما ناچیزه لیکنه مو لوستی او ښکلی نظر مو ورکړی، ډیره مننه کوم. بالکل زه ستاسو دواړو له خبرو سره موافق یم.

  4. زه دعمر صدیقی سره همکاروم زه پوهیږم چې ته دهغه له هنر سره پیژندګلوی یا معلومات لری.
    ستا له نیت او علمی حسن څخه یوه نړۍ مننه افغان ولس په تا ویاړی

  5. سلامونه
    من به نوبه ې خود ،از نوشته های پوهاند صاحب دودیال بشير ،کما فې السابق تایید و تمجید نموده موفقیت های مزید شانرا خواهانم.

    زما په فکر، پخواني یا نوي کاغذي یا تکه يي کتابونه له اوسنۍ آیفون،انټرنټ ا.د.ن. ډولونو څخه څو ګټې درلودې او یا لري ې.:
    -کتاب ټول عمر له سړي سره ملګری وي او هر وخت په دسترسي کښې وي، اما دا نوې ټکنالوژي ،خصوصاََ افغانستان کې ډیره قیمته ده او په بی برقي کې ې چارجول هم بل غم.
    -د ماشومانو سترګو او ذهن باندې منفي تاثیرات لري
    -تنکي زلمیان او پیغلې مو د دې پر ځای چې په کور،مکتب یا کتابخانو کې په مطالعه مصروف شي او کورني تربیه مراعات کړي او هم دیني مراسم پر ځای کړي؛ په ساعتونو په بېمانا ګیمونو، اپلیکیشنونو او… ټیک ټاکونو ،فیسبوکي چټیاتو وخت ضایع کوي…
    البته پوهاند صاحب تاسو، ع.شریفزاد برادر!!،او نورو وروڼو پاس لیکلي دي
    په درناوي.
    بروکسل/ د ۲۰۲۳ د مې ۲۲=د ذولقعده ۲مه د ۱۴۴۴ق=اول جوزا ۱۴۰۲ش.ه.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

- Advertisment -

ادب