پامیر

پاکستان د خپل ور بلل شوي سفیر په ځای عبیدالرحمن نظامانی کابل ته رالیږلي خو هغه يي د شارزدافیرپه توګه ټاکلی دی. له دې ټاکنې څخه د پاکستان د حکومت په تیره بیا د استخباراتي ادارو موخه څه ده؟ او ولي يي له سفیر کچې څخه دا اړیکې د شارزدافیر کچ ته را ټیټې کړي.؟

غواړم په دې لیکنه کې پورتنیو پوښتنو ته ځواب ووایم

یوه  چې خبره روښانه ده هغه دا ده چې کله هم د دوو هیوادونو ترمنځ په سفارتي کچه اړیکې موجودې وي. په دیپلماتیک نظر د دې ښودنه کوي چې یاد هیوادونه یو او بل ته متقابل درناوی لري. او دا ډول اړیکې ښې اړیکې بللي کیږي. چې د دواړو هیوادونو ترمنځ د هرډول اقتصادي، سیاسي، سوداګري او کلتوري ملګرتیا له پاره امکانات برابروي. ورځ تر بلې په بل هر ډګرپراختیا مومي.

خو اوس  کابل ته د شارزدا فیر په لیږلو سره پاکستان غواړې لومړی  طالبانو ته وښيي چې ستاسو حکومت او کمزوري، په پردیو مرستو ولاړه اداره چې په ټوله نړۍ کې رسیمت نه لري. د دې جوګه نه ده چې د پاکستان په څیر یو مقتدراو اتوم لرونکي هیواد ورته سفیر واستوي. نو په درنه سترګه ورته نه ګوري او که له نورې نړۍ څخه نه شرمیدای ښايي شارزدافیر به یی هم ورته نه وای رالیږلی. ځکه هغوئ دمګړۍ کولای شي له دغې ادارې سره هر ډول سیاسی، اقتصادي او کلتوري اړیکې د کوچنو مامورینوپه واسطه په مخامخ ډول د طالبانو په اداره کې د ناستو مامورینو له لارې وپالي، په داسې ډول لکه د هیواد په دننه کې چې لوړرتبه مامورین او ادارې له خپلو اړوندو ادارو سره اړیکې ساتي. د معلوماتو له مخې دمګړۍ د هغوئ استازې په ملی دفاع وزارت، کورنیو چارو وزارت، بهرنیو چارو وزارت، مخابراتو او استخباراتوپه لوی ریاست کې ناست او دندې لري. نو د دې په ځای چې دا اړیکې د سفارت له لارې وپالي دوئ ته دا اسانه ده چې خپلو اړوندو مامورینو ته امر وکړی. له بلې خوا د پاکستان حکومت غواړي طالبانو ته دا هم ووايي چې تاسو هم باید شارزدافیر را واستوۍ نه سفیر، د شارزدافیر په کچې سیاسي او دیپماتیکې اړیکې له لویه سره په سیاسي تعاملاتو کې  ډیرې ښې اړیکې نه بللي کیږي. زه فکر کوم د شوروي د ځواکونو د یرغل او د ډاکټر نجیب الله د واکمنۍ په مهال هم پاکستان په افغانستان کې شارزدافیر درلود. خو که د هغه مهال د تاریخ پاڼې را واړوو. نو وینو چې په حقیقت کې پاکستان یو له هغوو هیوادونو څخه و. چې د نجیب الله د واکمنۍ بیخ يي ویوست. دوهمه خبره دا هم ده داسې ښکاري پاکستان به له دې وروسته د خپلوپټو او ستراتیژیکو موخو د ترلاسه کولو له پاره لاس په کار کیږي. او ښايي داسې کارونو ته لاس واچوي چې طالبان به د ملت د قهر له ویرې اړ کیږي هره ورځ دیپماتیک غبرګون وښيي چې په داسې حالاتو کې به د سفیر ور احضارول او هغه ته د سرغړونو په اړه د غبرګون بیانول شامل وي. چې دا غبرګون او یا هم د سفیر وراحضارول پاکستانی حکومت د ځان له پاره سپکاوی بولي او که شارزدافیر احضار شي دا غبرګون په خپله دومره جدي نه ګڼل کیږي. نو دوئ به مخکې تر مخکې لا سفیرنه لري. بله خبره دا چې دوئ ولي د ا ملا ډوله او د اوږدې ږیري سړی د شارزدافیر په توګه را واستاوه. دلیل يي دادی چې طالبان به له ده سره د ده د بوډاتوب او ږیږي له امله  له درناوي ډک چلند کوي.او په دې توګه به ورته دیپماتیک عرف هم ورته تر پښو لاندې کوي. چې دا هم په سیاسي ډګر کې د پاکستان له پاره بریا او د طالبانو له پاره ماتې ګڼل کیدای شي. ښايي ډیرځله به د همدې ږیرور د شتون له امله د پاکستان په کړنو سترګې پټې او نړیوالو سازمانونو او ادارو ته به له شکایت کولو څخه ډډه وکړي. له دې سره سره چې پاکستانیان ښه پوهیږي چې د طالبانو په حکومت او په طالبانو يي اغیز ډیر دی خو دا خبره يي هم له یاده نه ده وتلي چې په  طالبانو باندې دافغان ملت فشار بیا هغه څه دی چې هرڅه په اوبو لاهو کولای شي. د ملت په مخ او په ښکاره توګه ډیر څه نه شي منل کیدای. نوتر ډیره وخته به کوښښ وکړي هرڅه په پټه کې پرې وتپي. طالب هم داسې اړیکې غواړی. ښايي د بدخشان ولایت کې چین ته لاره، د دیورند کرښې ستونزې د ترهه ګرو په وړاندې مبارزې په نوم پروژه کې بیا د افغانستان د ننه بمبارول او نور دې ورته اجراتو ترسره کول او له امریکا څخه د مرستو تر لاسه کول به په داسې ډول ورسره حل کوي چې تر ډیره بریده به په ظاهره اړیکې پیچلي خرابي او جنجالي ښودلي کیږي. خوپه حقیقت کې به د پردې تر شا دا هرڅه د پاکستان د استخباراتي ادارو په خوښه تر سره کیږی. که کله ناکله په داسې موضوعاتو باندې ملت جنجال جوړاوه او طالبان هم عاجزه ول، نوپه غبرګون کې بیا  شارزدافیرته ځواب ورکړی. چې دا هم د پاکستان له پاره دومره درنه نه تمامیږی. خو که بیا سفیر ته ځواب ورکول کیږي په هغه صورت کې د خپلو کسانودا ډول لغته بیا د سَهَلونه ده. له دې ټاکلوڅخه دریمه موخه داده چې پاکستان هم نړیوالواو هم خپل عام ولس ته وښيي چې موږ طالبانو ته کوم اهمیت نه ورکوو. هغوئ د قانون ماتونکي او د ترهه ګرو ملاتړې، د بشر د حقونو ناقضین دي او دې ته ورته نور… خو هسی ورسره د ګاوندیتوب، د مهاجرینو، او کډوالو د ستونزو او سوداګري له امله د شارزدافیر تر بریده دا اړیکې د مجبوریت له مخې ساتو. په پایله کې ویلای شو چې پاکستان دا کار ځکه او په پوره دقت کړی دی. چې په راتلونکې کې څوک ورته د پړې ګوته ونه نیسي. نو داسې ښکاري چې په راتلونکې کې به د افغانستان په چارو کې د پاکستان لاسوهنه پراخه شي