تاند(پنجشنبه، د جوزا ۱۲ مه) د پرزول شوي جمهوري نظام دوو لوړ پوړو چارواکو محمد حنيف اتمر او محمد معصوم ستانکزي « د سولې او عدالت» په نوم د یوه نوې سیاسي جریان د جوړولو منشور وروستی کړی او رسنيز کړی دی.
حنیف اتمر د ولسمشر غني په سقوط شوې واکمنۍ کې د ملي امنیت سلاکار او د بهرنيو چارو وزير او معصوم ستانکزی د دفاع وزارت او ملي امنیت لوی ریاست سرپرست او طالبانو سره د جمهوري نظام د مذاکراتي پلاوي مشر و.
په دې منشور کې اتمر او ستانکزی ټینګار کوي، چې طالبانو سره د جګړې پر ځای باید د مذاکراتو لړۍ بیرته پیل او د نوي اسلامي دولت د جوړېدو او اوسني ناورين د ختمیدو لپاره ګډ کار وشي.
د اساسي قانون او ټول شموله حکومت رامنځته کول د دغه سياسي جريان نورې غوښتنې دي.
په دې منشور کې د افغانستان د جمهوري نظام نسکوريدل افغانانو ته خواشینونکی، خو د سیمې هېوادونو ته خطرناک پريوتي.
دا حرکت ټینګار کوي، چې هېڅ ډول پوځي پروګرام نه لري او له « مدني» لارو خپلو غوښتنو ته غواړي ورسیږي.
حنیف اتمر او ستانکزي په دې منشور کې له طالبانو غوښتي، چې د دوحې تړون ته دې ژمن وي او ژر دې له افغان سياسي لوریو سره د سولې مذاکرات پیل کړي.
د مذاکراتو د منځګړيتوب لپاره دغه سیاسي جریان د مصالحې عالي شورا په بیرته احیا کیدو، نوي تشکيل او تګلارې او د افغانستان د خلکو د حقیقي استازو په موجوديت ټینګار کړی.
ياد شوی جریان د افغانستان له ګاونډيانو، ملګرو ملتونو او نورو سازمانونو هم غوښتي چې د مذاکراتو د بین الافغاني مذاکراتو د بیرته پیلیدو هراړخيز ملاتړ وکړي.
د سولې او عدالت جریان په خپل دغه منشور کې زیاتوي، چې د بین الافغاني مذاکراتو د پایلو د تایید او الزامي کیدو لپاره دې لویه جرګه وغوښتل شي.
دا جریان د نوي اساسي قانون او سياسي نظام تر رامنځته کيدو پورې د عبوري حکومت د جوړیدو، د لغوه شوي وروستي اساسي قانون د موقت نفاذ، وروسته د ټاکنو له لارې د منتخب نظام رامنځته کیدل، د مغزولو پوځیانو بې وسلې کول، هېواد ته د کډوالو بیرته ستنول د افغانستان د راتلونکي د لار نقشې په توګه وړانديز کړي دي.
د نوي سياسي نظام د جوړښت په اړه د حنیف اتمر او معصوم ستانکزي په مشرۍ د جوړ شوي سياسي جريان دریځ دا دی، چې افغانستان باید نه تجزيه کیدونکی، مرکزي اسلامي نظام ولري.
دا نظام بايد خپل مشروعيت له ټاکنو واخلي، د ولسمشر د مرستیالانو شمېر پکې زيات شي، صدراعظم او د صدراعظم مرستیالان هم پکې وي، ولایتونو ته صلاحیتونه زيات او دغه راز په سياسي نظام کې ټولو قومونو ته ونډه ورکړل شي.
دا سیاسي جریان له طالبانو غواړي، چې د نجونو ښوونځي ژر بيرته پرانيزي او په کور دننه لښکر کشۍ ودروي.
ويل کيږي، چې حنیف اتمر او معصوم ستانکزي سره د جمهوري نظام یو شمېر نور لوړپوړي چارواکي هم په دغه سیاسي جریان کې ملګری دي.
طالبانو د دغه جريان د غوښتنو او لار نقشې په اړه څه نه دي ويلي، خو مخکې یې له هر لوري سره د سولې مذاکرات رد کړي وو.
دا په داسې حال کې ده، چې د طالبانو خلاف په جنګي برخه کې هم شاوخوا ۱۰ جبهو د موجودیت اعلان کړی او له ټول رسنیز سانسور سره بیا هم هره ورځ طالبانو سره د هېواد په مختلفو سيمو کې د جګړو خبرونه ورکول کېږي.