تاند (سې شنبه، د وږي/ سنبلې ۱۸ مه) په پاکستان کې د سختو سېلونو له امله یو ځل بیا د پنجاب او سند پراخې سیمې لاندې شوې او میلیونه خلک بېکوره شوي دي.
یوازې د پنجاب په جلالپور پیرواله ښار کې د پوځ په ملاتړ د ژغورنې ډلې په تېرو ورځو کې تر ۱۲۲ زره زیات کسان ایستلي دي. دا عملیات هغه وخت پیل شول چې د باراني موسم د سختو اورښتونو او د هندي بندونو د اوبو خوشې کېدو له امله د سیندونو کچه لوړه شوه او کلي او کرنیزې ځمکې تر اوبو لاندې شوې.
ځايي چارواکي وایي، د اګست له ۲۳ راهیسې په پنجاب کې په ۲۶ ولسوالیو کې شاوخوا ۳۹۰۰ کلي اوبو وړي او نژدې ۲.۲ میلیونه وګړي یې له خپلو کورونو وتلو ته اړ کړي دي.
د پاکستان د پېښو د مدیریت ملي اداره وايي چې د باراني موسم له پیله (د جون له وروستیو) تر اوسه په ټول هېواد کې تر ۹۰۰ زیات کسان مړه شوي دي. یوازې په پنجاب کې د سېلاب له امله د مړینو شمېر له ۵۶ تر ۶۱ پورې رسېږي. په ځینو سیمو لکه ملتان کې د سېل د طغیان خطر لا هم شته، او چارواکي د بندونو او سیندونو په غاړو او پُشتو کې د سورو د جوړولو پلان لري څو اوبه کلیوالو سیمو ته واوړي او ښارونه خوندي پاتې شي.
ژوندي پاتې شوي کسان د سختې ګرمۍ او د مرستو د کموالي شکایت کوي. ډېر خلک په خیمو کې او یا د سړک پر غاړو پرته له کافي خوړو او اسانتیاوو اوسېږي.
د پاکستان دولت اعلان کړی چې زرګونه ژغورونکي، کښتۍ، هلیکوپترونه او حرارتي ډرونونه د خلکو د ژغورنې لپاره ګومارل شوي دي. سربېره پر دې، ځايي ګوندونه او رضاکاره ډلې لکه پاکستان مرکزي مسلم لیګ هم د مرستو په چارو کې فعاله دي.
همداراز، سعودي عربستان د خوړو ۱۰ زره کڅوړې او د سرپناه ۱۰ زره کټونه لېږلي دي او متحدو ایالتونو هم بېړنۍ مرستې استولې دي.
کارپوهان وايي د اقلیمي بدلون له امله سخت اورښتونه او د هندي بندونو د اوبو خوشې کېدل د دې سیلونو اصلي علتونه دي.
د پاکستان، چې د ۲۵۵ میلیون وګړو نژدې نیمايي په پنجاب کې اوسي، سږکال د تېر کال پرتله ۷۳ سلنه ډېر بارانونه ثبت کړي دي.
سربېره پر دې، د هېواد په شمال کې د کنګلونو چټکه ویلې کېدا او د بارانونو له امله د ځمکې ښوېدنې د بحران کچه نوره هم لوړه کړې ده.
د سږکال سېلونو تر اوسه په پنجاب کې د ۴۱۰۰ کلیو شاوخوا ۴.۱ میلیونه خلک اغېزمن کړي دي. نژدې ۸۰ زره کسان په رسمي کمپونو کې ځای پر ځای شوي او لسګونه زره نور په سند ایالت کې بېځایه شوي دي، هغه سیمه چې دوه کاله وړاندې د پاکستان تر ټولو وژونکو سېلونو زیانمن کړې وه.
کارپوهان خبرداری ورکوي چې د باراني موسم د دوام له امله تر سپټمبر پورې د بحران د پراخېدو خطر لا هم لوړ دی.
د دې سیلونو اقتصادي اغېزې
د پاکستان د سږنیو سېلونو اقتصادي زیانونه ډېر درانه دي. کرنیزې ځمکې، چې د پنجاب او سند د اقتصاد ملا تېر ګڼل کېږي، په لسګونو زره جریبه تر اوبو لاندې شوې او د وريجو، غنمو او مالټو حاصلات له منځه تللي دي. دا کار به د خوراکي توکو بیې لوړ کړي.
په زرګونو کورونه، پلونه، سړکونه او د اوبو بندونه ویجاړ شوي چې د بیارغونې لګښتونه یې په میلیاردونو ډالرو ته رسېږي. د پاکستان د مالي چارو چارواکي اټکل کوي چې یوازې د کرنې او زیربناوو مستقیم زیانونه تر ۳–۴ میلیارد ډالرو پورې رسېږي.
سربېره پر دې، د خلکو بېځایه کېدل، د ناروغیو خپرېدل او د مرستو اړتیاوې پر دولت او نړیوالو مرسته کوونکو نوې بارونه ور زیاتوي.