تاند ( دوشنبه د لیندۍ/قوس ۵مه) اسټرالیایي ځواکونو په افغانستان کې د پوځي ماموریت پرمهال د ملکي وګړو پر وړاندې شویو بشر ضد جنایتونو په بدل کې د غرامت یا تاوان ورکولو ارزونې لپاره ځانګړی استازی ټاکلی دی.
د اسټرالیا دفاع وزارت په یوه لنډ راپور کې ویلي دغه استازی قاضي روټ مک کول یاد کړی.
دغه استازی به په دې تړاو د خپور شوي راپور او په کې د وړاندې شویو ثبوتونو له څېړلو وروسته، په دې تړاو مالومات وړاندې کړي.
په راپور کې راغلي، د کره او معتبرو ثبوتونو له موندنې وروسته به د انټوني البانېز پر مشرۍ د اسټرالیا حکومت د هر قرباني شوي افغان کورنۍ ته مالي او غیر مالي غرامت ورکړي.
له دې پرېکړې وروسته، د دې هېواد د لومړي وزیر مرستیال ریچارډ مارلېز په خپلو څرګندونو کې دغه پرېکړه په افغانستان د ترسره شویو جنایتونو قربانیانو ته د درناوي او د هغوی له کورنیو سره د ملاتړ برخه کې مهم ګام وباله.
په افغانستان کې د اسټرالیايي ځواکونو د جنایاتو په تړاو د راپورونو له خپرېدو وروسته، د دې هېواد د وخت حکومت په دې تړاو د پلټنو امر وکړ، چې له ارزونو وروسته د ۲۰۲۰زېږدیز کال د اپریل په لومړۍ نېټې په دې تړاو ۴۶۵مخیز راپور خپور شو.
په راپور کې قربانیانو او د هغوی کورنیو ته د تاوان ورکولو سپارښتنه شوې وه.
د راپور تر خپرېدو وروسته، په ۲۰۲۰زېږدیز کال د اسټرالیا د هغه مهال لوی درستیز د ټولو اسټرالیانو په استازیتوب، د خپلو ځواکونو له لوري د عامو افغانانو پر وړاندې ترسره شویو بشرضد، غیرقانوني او ناوړه کړنو په تړاو له افغانانو بښنه وغوښته.
په افغانستان کې د ۲۰۰۵ او ۲۰۱۶ زېږدیز کالونو ترمنځ د ناټو ایتلاف اړوند ځواکونو په اډانه کې څه باندې ۲۶زره اسټرالیايي ځواکونو پوځي ماموریت ترسره کړی چې له دې ډلې ۳ زره یې د ځانګړو عملیاتو په ډله کې پر دندو بوخت وو او په یاده موده کې یې ۴۱ سرتېري د جګړو پر مهال له لاسه ورکړي دي.