فارمت “همکاری و اقدامات متقابل برای اعتماد سازی در آسیا” به ابتکار حکومت قزاقستان در سال ۱۹۹۲ به میان آمده و در حال حاضر ۲۷ کشور در آن عضویت دارد. ۹ کشور دیگر و ۵ سازمان بین المللی در این فارمت در موقف ناظر حضور دارند. دفتر مرکزی فارمت مذکور از سال ۲۰۱۴ به اینسو در شهر آستانه، پایتخت قزاقستان قرار دارد.
افغانستان از زمان تاسیس فارمت مذکور عضویت آنرا داشته، لیکن در اجلاس کنونی از هیات افغانستان به علت مشهود (مشروعیت نداشتن گروه حاکم در افغانستان) دعوت بعمل نیامده است.
به تاریخ ۱۳ اکتوبر سال جاری (۲۰۲۲) اجلاس نوبتی فارمت “همکاری و اقدامات متقابل برای اعتماد سازی در آسیا” در شهر آستانه (قزاقستان) برگزار گردید. در اجلاس عده ای از روسای دولت های اشتراک کننده ضمن ارایه پالیسی ها و دیدگاه های دولت های شان در رابطه به تعاملات منطقه ئی و فرامنطقه ئی به اوضاع جاری افغانستان نیز تماس گرفته موضعگیری رسمی حکومت های خویش را در این رابطه به شرح ذیل ابراز داشتند :
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور فدراسیون روسیه :
افغانستان کمافی السابق به حیث یکی از چلنج های حاد برای امنیت منطقه باقی مانده است. به دنبال ناکامی ایالات متحده امریکا و ناتو، این کشور (افغانستان) ظرفیت حل مستقلانه مشکلات را که در پیوند به تهدید های تروریستی در آنجا به میان آمده، پیدا نتوانست. حملات پی در پی تروریستی، به شمول حمله تروریستی مورخ ۵ سپتمبر ۲۰۲۲ بالای سفارت روسیه در کابل این ناتوانی را یک بار دیگر به اثبات رساند. به هدف عادی ساختن اوضاع در افغانستان لازم است برای احیای اقتصاد افغانستان همکاری مشترک صورت گیرد.
ما فرا می خوانیم تا خسارات که به افغانها طی تمام سالهای اشغال رسیده، جبران گردد، اسعار و دارائی های پولی متعلق به افغانستان که در بانک های خارجی قرار دارند از انجماد بیرون ساخته شود. در چهارچوب حل و فصل قضیه معقول می بود، هرگاه از ظرفیت های سازمان همکاری شانگهای و ساختار ضد تروریستی که در تشکیل آن ایجاد گردیده، آن کار گرفته شود.
ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران :
حلقه باطل بی ثباتی را در افغانستان می توان صرف به وسیله ایجاد حکومت همه شمول در اینکشور که در نتیجه گفتگوی سیاسی و عملی نمودن توافقات دو جانبه که کابل (هدف حاکمیت طالبان است – مترجم) با کشور های همسایه نموده، از بین برد. به دنبال سرکوبی داعش در سوریه، آنها به مشرق رانده شده، و اکنون امنیت آسیای مرکزی را تهدید می نمایند.
شوکت میرضیائیف، رئیس جمهور ازبیکستان :
نباید موقع داد تا افغانستان یک بار دیگر به مرکز جهانی تروریزم مبدل گردد. لازم است تا اقدامات مشترک و هماهنگ یافته برای تعامل متقابل با طالبان روی دست گرفته شود. به منظور دسترسی به یک اجماع گسترده و اتخاذ تدابیر ملموس، پیشنهاد می گردد تا “گروه بین المللی مذاکره در سطح عالی” ایجاد گردد و در پرتوی آن روی چگونگی تطبیق مرحله وار تعهدات دو جانبه توافق بعمل آید.
سادر ژاپاروف، رئیس جمهور قرغزستان :
مسائل مربوط به تامین امنیت در متطقه، اتخاذ تدابیر و همکاری برای احیای افغانستان، تطبیق برنامه های بزرگ زیربنائی در سطح منطقه باید در صدر وظایف و اهداف این فارمت قرار داشته باشد.
شهباز شریف، صدراعظم پاکستان :
جامعه بین المللی از مبارزه افغانها بخاطر تامین صلح پایدار، ثبات و توسعه حمایت می نماید. پاکستان کمافی السابق میزبان چهار میلیون مهاجر افغان بوده، و به حیث همسایه افغانستان بیشتر از دیگران در تامین ثبات در این کشور ذینفع می باشد. افعانستان امن، با ثبات، متحد و مرفه، نه تنها در مطابقت با منافع پاکستان، بلکه منطقه و جهان قرار دارد.