شاه محمد

لومړی بايد پوه شو چي په نړۍ کي د اسعارو د تبادلې د نرخونو د ټاکلو لپاره په لويه کچه درې رژيمونه او يا نظامونه شته:

1. Fixed exchange rate regime

په دغه نظام کي حکومت د اسعاري ذخايرو (بهرني اسعار او سره زر) پر اساس د نورو کرنسيو په مقابل کي د خپل هيواد د کرنسي لپاره ثابت د تبادلې نرخ ټاکي او په نړيوال بازار کي ددغه ثابت نرخ د ساتلو لپاره د هغه هيواد مرکزي بانک د اړتيا په صورت کي ياد اسعاري ذخاير خرڅوي تر څو عرضه او تقاضا متوازنه وساتي.

2. Floated exchange rate regime

۲. د اسعارو د تبادلې تغيريدونکی نرخ

په دغه نظام کي د کرنسي ارزښت د بهرنيو اسعارو د تبادلې د بازار سره بدلون مومي؛ د پيسو د تبادلې نرخونه په ازاده توګه د عرضې او تقاضا پر اساس ټاکل کيږي.

3. Pegged float exchange rate regime

په لنډ ډول ويلای شو چي دغه نظام د پورتنيو دوو نظامونو يوګډ نظام دی. په دغه نظام کي د تبادلې نرخ د يو ټاکلي ارزښت په شاوخوا کي ثابت ټاکل کيږي، مګر بيا هم بدلونونو ته اجازه ورکول کيږي.

اوس راځو په افغانستان کي د اسعارو د تبادلې د نرخونو د ټاکل کيدو ډول ته:

په افغانستان کي د اسعارو د تبادلې نرخونه په ازاده توګه د اسعارو د تبادلې په بازار کي د عرضې او تقاضا پر اساس ټاکل کيږي. دا چي ولي افغانستان د تبادلې د نرخونو د ثابت نظام نه کاروي، هغه جدا يو لوی بحث دی چي ډیر دلايل، ګټي او تاوانونه لري. نو اوس که د افغانستان په بازارونو کي چي په څومره کچه د ډالرو تقاضا لوړيږي په هغومره کچه به د‌ ډالر ارزښت لوړيږي. که په ډيره کچه افغانۍ بازار ته وړاندې شي نو د افغانۍ عرضه ډيريږي او ارزښت يي کميږي.

يادونه: په افغانستان کي د پيسو د تبادلې تر ټولو لوی بازار په کابل کي سرای شهزاده دی او وروسته بيا خراسان بازار دی چي په هرات ولايت کي موقعيت لري.

۲ يادونه: کرنسي=سعر (جمع اسعار) يا د يو هيواد پولي واحد

د افغانستان کرنسي افغانۍ ده.