تاند:( سې شنبه، د عقرب يوولسمه)سي این این ټلویزون په یوه مستند ټلویزوني راپور کې د یوې افغانې نجلۍ ژوند رسنیز کړی، چې د لوړو زده کړو او معلمۍ هیله منه وه، خو اوس یې کورنۍ د ۲ سوه زره افغانیو په بدل کې له ډېرې بې وسۍ پلورلې ده.
دا نجلۍ، پروانه نومیږي او د بادغیس ولایت د داخلي بې ځایه شویو په یوه پنډغالي کې له ۴ کلونو راهیسې له خپلې کورنۍ سره ژوند کوي.
د دغې نجلۍ پلار عبدالمالک ، چې مخکې یې له غریبۍ خپله یوه ۱۲ کلنه لور هم پلورلې وه، هره شپه د ده په وینا له ډېره شرمه خوب نه ورځي او د خجالتۍ احساس کوي.
هغه د قربان په نوم ۵۵ کلن زوم ته یې، د لور د ور سپارلو پر وخت هیله وکړه چې لور یې ونه وهي او ښه چلند ورسره وکړي.
د ۹ کلنې پروانې پلار دا هم وایي، چې کورنۍ یې ۸ غړي لري او ورځ تربلې زیاتیدونکي بشري ناورین ته په کتو فکر کوي، چې د کورنۍ نور غړي به یې هم د پاتې غړو د ژوندي پاتې کیدو او ډوډۍ لپاره یو بل پسې وپلورل شي.
پروانې هیله لرله، چې لوړې زده کړې وکړي او معلمه شي، خو د افغانستان د ټولو هیلو په شان دا هیله هم د جمهوري نظام له سقوط سره باد یوړه.
په بادغیس کې د بشري حقونو فعال محمد نعیم ناظم اندیښمن دی، چې دا وضعیت به دوام کوي او ډېرې کورنۍ به د اوج ته رسیدلي بشري او اقتصادي ناورین له کبله په همدې ډول او لا ارزانه خپلې وړې نجونې او د کورنۍ نور غړي پلوري.
طالب ویاندویانو د رسنیو هغه راپورونه رد کړي، چې د کابل په لویدیځ او یو شمېر نورو سیمو کې د لوږې له کبله ګڼ کسان مړه شوي، خو دا ډول مستندو راپورونو ته یې غبرګون نه دی ښودلی.
د نړیوالو بشري ادارو د وړاندوینو له مخې، په افغانستان کې ۲۳ میلیونه خلک چې له نیمایي څخه زیات نفوس جوړوي، د خوراک ډوډۍ نه لري او ۳ میلیونه له ۵ کلنۍ څخه لږ عمر لرونکي ماشومان د مرګ له بالقوه خطر سره لاس و ګرېوان دي.
طالبان، چې اداره یې د واکمنۍ له درې میاشتیني کیدو سره لا هم د تر ټولو نیږدې متحد او مدافع پاکستان په ګډون یې هیڅ یوه هېواد په رسمیت نه ده پېژندلې، د بشري ناورین د مقابلې لپاره د کرنې وزارت د غنمو ستراتیژیکې زېرمې سپړلي او د مزدورۍ په بدل کې یې پر خلکو وېشي.
دا څه باندې ۵۰ زره ټنه غنم د افغانستان وروستۍ اسره ده، چې که زر تمامه شي، له خونړۍ ژمي، بې معاشۍ او د طالبانو له واکمنیدو وروسته د ۱۸میلیونه خلکو وزګاریدو ته بله اسره نه پاتې کیږي.
دداسی دردنکو او بوګنونکو پیښو په لیدو او اوریدو سره هیڅ یو با ضمیره انسان په کرار نشی پاتی کیدلی. چرته چی د لوږی او فقر له امله بی وزله افغانان د خپلو زړونو نازکی ټوکری د څو پیسو په بدل کی د لوږی او فقر له امله پلوری او ارمانونه يی د خاورو سره خاوری کوی.
بل خوا د ارګ واکداران چی ضمیرونه يی په پردی پالۍ کی داسی مړه او مسخه شوی او خیټی يی د پردو په جوټو تر سپیږمو راپړسیدلی خو او س هم په ډیره بی شرمۍ او بی حیایۍ سره د عمری عدالت او انصاف دعوی کوی.
کن ددوۍ ضمیرونه مړه او مسخه نه وی نو پداسی بدو حالاتو کی چی ناداره افغان خپل تنکی اولادونه پلوری او د بلا ګانو په خوله کی يی اچوی د عمری عدالت دعویداران او د جنت او دوزخ ټیکه داران د ځانمرګیو په روزلو او تقدیرولو کی او یوبل ته په مبارکیو ورکولو کی په لوکسو هوټلونو کی بوخت دی.
په تور بازار کی ددین ایمان غیرت او ضمیر د پلورلو په بدل کی د عمری عدالت دعویداران د پردو په اوږو سواره تر ارګ هم راورسیدل او اوس هم د خپلو بادارانو د ارمانونو پوره کولو لپاره شپه او ورځ د افغان د ننګ غیرت او ارزښتونو په ورکولو او خپو لاندی کولو کی په ډیری سپین سترګی او زورواکۍ لګیا دی.
رښتیا وا چی ضمیر دی مړ که او بیا مزی کوه.
د ضمیر له خاوندانو می ګیله ده
مړضمیرو ته می کله غږ رسیږی
د هوا لوڼه په څو ټکو شوی خرڅی
د افغان ضمیر به کله را ویښیږي
په هغه افغان دې تف لعنت وي چې يوې کوچنۍ نجلۍ ته د خپل شهوت پوره کولو لپاره د بل مظلوم اولادونه ته په کمين کې وي، ای ستا په کورنۍ او په انسانیت لعنت.