تاند (شنبه، د مرغومي/ جدي ۲۹ مه) په کندهار کې ګڼ شمېر ناروغان د سختې بېوزلۍ او پراخې بېکارۍ له امله هڅه نه کوي چې ډاکتر ته ورشي یا درمل واخلي، دا د افغانستان په یوه خورا بېوزله سیمه کې روغتیايي خدماتو ته د خلکو د لاسرسي یوه بېلګه ده.
۱۲ کلنه نجلۍ نیسا د ځیګر د التهاب ناروغي لري، خو د هغې کورنۍ د درملنې د لګښت وس نه لري. د هغې والدین وایي: “موږ پیسې نه لرو.” دا د دې ولایت په ګڼ شمېر کورنیو کې د ورته ستونزو یوه بېلګه ده.
د کندهار بل اوسېدونکی عبدالغفور، له ورته ستونزو سره مخامخ دی. هغه وویل: «زما دواړه ماشومان ناروغ دي، او زه د دوی درملنې توان نه لرم.»
ده زیاته کړه: «زه د دوی د عملیاتو یا حتی د لومړنیو طبي خدماتو پیسې نه شم ورکولای.»
د نیسا او نورو کیسې په ډاګه کوي چې څنګه اقتصادي ستونزې او د کار محدود فرصتونه په وخت او موقع د طبي درملنې مخه نیسي. کورنۍ په زیاتېدونکي ډول د ارزانه روغتیايي خدمتونو غوښتنه کوي. خلیل الله، چې د کندهار یو بل اوسېدونکی دی، د خپل زړه ناروغۍ اسناد وښودل او ویې ویل: «زه ناروغ یم او د درملنې لپاره هېڅ وسیله نه لرم.»
هغه زیاته کړه: «موږ د ژوند کولو لپاره هڅې کوو. که زه ۵۰ افغانۍ وګټم، هغه د خپلو ماشومانو په مړولو لګوم.»
عبدالرسول، چې په کندهار کې د کار په لټه کې دی، وویل: «زه هېڅ پیسې نه لرم. هره ورځ د سړک غاړې ته دریږم د کار تمه لرم. کله چې کار پیدا کړم، شاید ۱۰۰ یا ۲۰۰ افغانۍ وګټم، چې یوازې د کور لومړنۍ اړتیاوې پوره کولی شي.»
د کندهار د اکثرو اوسیدونکو مخته دا دا دوه سخت او ستونزمن انتخابونه پراته دي چې یا خپل ماشومان په نسبي ډول په نس ماړه کړي او یا خپل ناروغان تدواوي کړي.
پدی وخت کی چی نورو هیوادو کی د سپیانو، او نورو حیواناتو تداوی په وړیا ډول کیږی زمونږه هیواد کی چی د قرن تر ټولو مستبد، ظالم حکومت د اسلام تر جتر لاندی پر خلکو ټپل شوی نو د خلکو به دا حال وی. طالب حکومت چی ټول بیسواده کسان یی په حکومت کی مقرر کړی ورځ تر بلی د خلکو د نفرت وړ ګرځی. خلکو هیله درلوده چی د دوی اقتصادی، امنیتی، او تعلیمی حالت به تر پخوا ښه شی ولی بدبختانه تر ټول بد حالت د افغانستان په تاریخ نن سبا روان دی. د ښځو تعلیم بند، په والله د نارینه کسانو تعلیم هم چندان د صفت وړ وی. همدا اوس د تورخم او پاکستان دروازو کی په لسګونو زنانه، ماشومان منتظر د دی چی څنګه پاکستان ته واوړی د تداوی لپاره. لعنت دی پدی اسلامی حکومت شی. اسلام کیچیری داسی وی لعنت په اسلام هم شی کاش مونږه له ازله مسلمانان نوی. دا څومره د شرم، زلت او جهالت عقیده ده. ټول خلک په تیښته کی دی دا ولی؟ معادونونه ټول چور شول د خلکو لپاره پکی هیڅ کوم ستر سهولت منځ ته را نغلو. حد اقل یوه معیاری شفاخانه خو باید جوړه شوی وی.