تاند (پنجشنبه، د لیندۍږ قوس ۱۵ مه) “په افغانستان کې د پرمختګ بیا رغونه” په نوم د نړیوال بانک په تازه راپور کې د هېواد د اقتصادي راتلونکي په اړه خبرداری ورکړل شوی او ویل شوي چې د افغانستان اقتصادي راتلونکې له ګڼو ننګونو سره مخامخ ده.
دا راپور، چې د چهارشنبې په ورځ د دسمبر په ۴مه خپور شوی، د افغانستان ناخالص کورني تولید (GDP) د ۲.۷٪ بلل شوی چې معتدله وده ښیي. خو دا وده د هغو اقتصادي زیانونو لپاره چې هېواد لیدلی، بسنه نه کوي.
نړیوال بانک ویلي چې د افغانستان اقتصادي وضعیت “نامعلوم” دی او له ګڼو ننګونو سره مخامخ دی. په دې کې مهمې ننګونې مالي محدودیتونه، د سوداګرۍ بېانډولتیاوې، او د عامه پانګونې د محدود ظرفیت نشتوالی شامل دي.
دغه ستونزې د دې وړتیا کمزورې کوي چې هېواد یو قوي اقتصادي بنسټ جوړ کړي.
نړیوال بانک د اقتصاد په برخه کې د ښځو ګډون د افغانستان د اقتصادي ودې لپاره یو کلیدي عامل ګڼي. راپور وړاندیز کوي چې د ښځو ځواکمنتیا د اقتصادي پرمختګ لپاره مهمه مرسته کولی شي.
په افغانستان کې د نړیوال بانک استازي فرید حداد ویلي: “د افغانستان اوږدمهاله وده د کورني خصوصي سکتور له وړتیا څخه له ګټې اخیستنې او د سوداګرۍ عمومي چاپېریال له ښه کېدو سره تړلې ده.”
حداد زیاتوي چې د افغانستان د اوږدمهاله اقتصادي ودې لپاره اړتیا ده چې “زیاتې پانګونې وشي، کوچنیو سوداګریو ته د مالي سرچینو لاسرسی ممکن شي، او د ماهرو ښځینه متشبثینو ملاتړ” وشي.
د نړیوال بانک راپور د افغانستان د اقتصادي بیا رغونې لپاره هم ننګونې او هم د پرمختګ احتمالي لارې وړاندې کوي. سره له دې چې یوه معتدله وده شته، د اقتصادي جوړښت بنسټیزو ستونزو د حل لپاره لویې هڅې ته اړتیا ده.
د دوامداره پرمختګ لپاره باید ټینګار د پانګونو پر زیاتولو، د سوداګرۍ چاپېریال په ښه کولو، او د اقتصاد په برخه کې د ښځو د زیات ګډون پر تضمین وي. د افغانستان د اوږدمهاله اقتصادي بیا رغونې بریا تر ډېره په دې عواملو پورې تړلې ده.