مقامات فدراسیون روسیه آجندای ۴-مین نشست وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان و روسیه را اعلام نمود.

این نشست قرار است به تاریخ ۱۳ اپریل سال جاری (۲۰۲۳) در شهر تاریخی سمرقند، کشور ازبیکستان برگزار شود. در اجلاس وزرای امور خارجه کشور های ذیل اشتراک می نمایند : ازبیکستان (میزبان)، فدراسیون روسیه، چین، ایران، ترکمنستان، پاکستان و تاجکستان.
اشتراک کنندگان در نظر دارند، در نشست روی مسایل ذیل بحث نمایند :

– اتخاذ اقدامات بعدی شرکای منطقه ئی بخاطر مساعدت برای حل و فصل سیاسی مسله ی افغانستان، تأمین ثبات بشری و اوضاع اجتماعی- اقتصادی در اینکشور؛
– هماهنگ ساختن مساعی ضد تروریستی و ضد مواد مخدر کشور های منطقه. این مسئله در حال حاضر به علت پیچیدگی اوضاع امنیتی، افزایش فعالیت های تروریستی و تولید مواد مخدر در افغانستان به طور خاص مطرح می باشد؛
– چگونگی تحرک روند توسعه همگرائی اقتصادی منطقه ئی و پروژه های که قبلا در مورد آن با کابل توافق بعمل آمده است.

***

در ذیل به طور مختصر به تحلیل علل دعوت نشدن گروه طالبان به اجلاس سمر قند می پردازیم :

شواهد و قرائین نمایانگر آن است که طالبان رفته رفته به یک نوع تحریم نرم ابزاری از طرف کشور های منطقه روبرو می شوند.
گروه طالبان چند ماه قبل نیز برای اشتراک در اجلاس چند جانبه ی مسوولین ارشد امنیتی دعوت نشده بودند. (منعقده مسکو، ماه فبروری سال جاری ۲۰۲۳)
دعوت ننمودن طالبان برای اشتراک در نشست ها، کنفرانس ها و پلاتفرم های که به ابتکار کشور های همسایه و فرا همسایه برگزار می شوند دیگر شکل پراگنده نداشته، بلکه هر چه بیشتر به اقدامات سنجیده شده در جهت تحریم و به انزوا کشاندن متدرج طالبان اجرائی می شوند. اینگونه اقدامات را می توان سر آغاز شکل گیری روند تجرید و تحریم منطقه ئی گروه حاکم طالبان تلقی نمود.
علت اساسی این اقدامات در برابر طالبان، بی اعتنائی و گوش فرا ندادن سیستیماتیک سرکرده های طالبان به توصیه ها، تقاضاها و ملاحظات کشور های منطقه و مخصوصا فدراسیون روسیه می باشد. دور از امکان نیست که مسکو نسبت به سایر کشور های همسایه ی افغانستان بیشتر بالای دعوت ننمودن طالبان به نشست سمرقند تاکید نموده باشد. تصور می رود که مسکو بخاطر عدم توجه به منافع روسیه از طرف طالبان دهر چه بیشتر شاکی شده باشد .

به نظر می رسد که کشور های منطقه، به شمول فدراسيون روسیه، در پی تحریم گروه طالبان در نشست های چند جانبه منطقه ئی اهداف ذیل را دنبال می نمایند :

– حفظ فشار دوامدار بالای این گروه؛
– به انزوا کشاندن متدرج طالبان؛
– سرزنش و تنبیه “اخلاقی- تربیتی” طالبان.

با این همه، وسعت فاجعه به نظر من، به مراتب بیشتر از تصور است. گروه طالبان یک جماعت منزوی، تند رو، غیر عقلانی، غیر منطقی و مهم تر از همه غیر مشروع می باشد. این گروه با پیاده نمودن راهکار‌ های ناسنجیده خویش دولت افغانستان را هر چه بیشتر به گودال انزوا و دور ساختن روز افزون آن از تعاملات و اشتراک فعال در مناسبات بین المللی سوق می دهد.