ژباړه: رشید انجم
شیدې کلسیم لري او کلسیم، چې د هډوکو او غاښونو په جوړښت کې اساسي رول لري، د شیدو له مهمو جوړښتونو څخه دي. فاسفورس چې د وجود ډیرو عکس العملونو او د نسجونو په ترمیم او وده کې درول لري، په شیدو کې شته. همدارنګه پتاشیم او سودیم هم له شیدو پڅخه ترلاسه کولی شو.
شیدې د سالمو غاښونو، نوکانو او ویښتو لپاره اړینې دي. دا څښاک د دې لپاره چې په ډېره کچه کلسیم لري، که له ويټامین ډي سره یوځای استعمال شي د هډوکو، غاښونو او ویښتو د ودې لامل کېږي، همدارنګه د ویښتو د تویدو مخه نیسي.
د کلسیم موجودیت له ویټامین اې، پتاشیم او د بي ویتامینو له کورنۍ سره د ویښتو د نري کېدو او نازکېدو له مخنیوي سره مرسته کوي او د هغو د جلا سبب کېږي.
مطالعاتو دا جوته کړې، که شیدې په ورځنۍ کچه له مېوو او سبزیو سره وخوړل شي، په مشرانو او ماشومانو کې د وینې د جګ فشار مخه نیسي. داسې ډېرې څېړنې شته چې د دې خبرې ښکارندویي کوي چې شیدې او لبنیات د زړه او د رګونو د نارغیو په اندازه کې کمښت راولي.
هغه نارینه چې نظر نورو کسانو ته ډېرې شیدې څښي، ډېر کم د زړه په ناروغیو اخته کېږي. همدارنګه د لږ غوړو شیدو څښل د دې لپاره چې ډېر کلسیم لري، په وینه کې د بد کلسترول کچه کموي او د ښه کلسترول کچه ډېروي.
د ټولو خلکو د تصور پر خلاف لیدل شوي، هغه کسان چې لږ غوړې شیدې څښي تر نورو څخه ډنګر (لاغر) دي. تاسو کولای شئ د کلږ غوړ لرونکو شیدو په څښلو د خپلې کالوري کچه په کنټرول کې ولرئ، چې له چاغښت په ځانګړي ډول د خېټې د غټېدو څخه مخنیوی وشي. د ځوانۍ او ماشومتوب مرحله په جسماني او رواني روغتیا کې ډېره مهمه مرحله ده، دې دوره او یا هم د ژوند په نورو مرحلو کې د لبنیاتو خوړل د ښه خوراکي رژیم د درلودو ښکارندویي کوي.
سربېره پر دي څېړنې ښیي هغه ماشومان چې هره ورځ شیدې مصرفوي نظر هغو ماشومانو ته چې د شیدو څښل یې نه خوښېږي، ډېر ځیرک او هوښیار دي.
له شیدو سره د سرطان مقابلې یا جنګ ته ورشئ، داسې ډیرې څیړني شته چې ښيي شیدې د سرطان مخنیوی کوي. د سینې او غټې کولمې د سرطان په مخنیوي کې د شیدو اغیز ثابت شوی دی.
د شیدو مصرف په ځوانۍ او ماشومتوب کې د کلکو هډوکو د درلودو لامل کېږي او د هډوکو له ضعف یا ورستېدو څخه مخنیوی کوي.