ډاکتر قدیم ارین

انسان دوه ډوله کولمې لري چې یو ډول یې اوږدې او بل یې کوچنۍ دي. دلته دواړه درپېژنو:

۱: کوچنۍ کولمې یو پېچلی اوږد ټیوب دي چي په لویانو کېږي تقریبا ۲۲ فُټه اوږدوالی او ۲.۵ سانتي متره قطر لري.

کوچنۍ کولمې د نس په تش ځای کي تر معدې لاندي موقعیت لري. چي د انزایمونو په مرسته د غذايي موادو غټي ټوټې په کوچنیو مالیکولونو باندي تبدیلوي او د هضم او جذب وړ ګرځي په دغه عملیه کي چي څو ساعته دوام کوي، نه یوازي د خوړو هضم کوونکي انزایمونه د معدې له دیوال څخه ترشح کېږي، بلکي د ځیګر ترشحات او د پانکراس انزایمونه د صفراوي مشترک کانال له لاري اثنا عشر ته تویېږي. ځیګر د صفرا په نامه یو شین رنګه مایع جوړوي چي له اوبو، آیونونو، شحمي تیزابونو او صفراوي مالګي څخه جوړه سوې ده،صفراوي مایع شحمیات حلوي او د لایپيز انزانم په واسطه يې د تجزيې زمینه برابروي.

د کوچنۍ کولمو د دېوال داخلي پوښ بخملي شکله ګونجي لري چي د کولمو د جذب کچه او د هضم سوو خوړو د جذب وړتیا زیاتوي.

د لویو ګونجو پر مخ ګوتو ته ورته کونجي وجود لري چې د ويلي په نامه یادیږي. دغه ګونجي د کولمو د جذب کچه ۶۰۰ واره زیاتوي.

د هضم سوو خوړو مالیکولونه د ویلايي حجراتو په واسطه جذب او وېښته ډوله رګونو یا شعریه عروق ته داخليږي او د ویني له لاري د بدن ټولو حجراتو لېږدول کېږي.

۲: غټې کولمې (Large intestine)

کوچنۍ کولمې د غټو کولمو سره د سیکم په ساحه کي مُښلي، نا هضم سوي غذايي توکي له کوچنیو کولمو څخه غټو کولمو ته ننوزي، لوي کولمې یو متر اوږدوالی لري.

هغه توکي چي لویو کولمو ته ننوزي له اوبو، ناهضم سوو خوړو، لکه غوړو، پروټینونو،الیافو او نباتی سلولوز څخه عبارت دي.

په غټو کولمو کي هضم صورت نه نیسي، خو اوبه او ځیني ویټامینونه جذبوي.

یو زیات شمېر بکټریاوی په نا جذب سوو غذايي موادو کي ژوند کوي. دغه بکټریا د بدن مهم ویټامینونه جوړوي.
غټي کولمې تولید سوي ویټامینونه، د سوډیم او پوتاشیم آیونونه او ۹۰٪ اوبه د داخلي محتویاتو څخه جذب او اضافي توکي د ۱۲ تر ۲۴ ساعتو پوري له بدن څخه باسي