سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کووید – ۱۹ کشورهای توسعه نیافته در شرایط ناگواری قرار گرفتند و کشورهای توسعه یافته نیز شرایط آن‌چنانی نداشتند تا کمک‌های انسان‌دوستانه برای کشورهای فقیر فراهم کنند. شیوع ناگهانی ویروس کرونا، روی اقتصاد بیشتر کشورهای جهان از جمله افغانستان، لیبیا، سوریه تأثیر منفی گذاشت.
نویسنده: رابرت میلی
منبع: فارین پالیسی
مترجم سید جمال اخگر
رویدادهای بی‌شمار امنیتی و صلح‌محور در ۲۰۲۰ به وقوع پیوست که شیوع ویروس کرونا، تغییرات اقلیمی جهان از موضوعات کلیدی این سال بود.
تأثیرات منفی سیاست دونالد ترامپ در جهان، اکنون میراثی است که به جوبایدن خواهد رسید. جوبایدن زمانی پا به کاخ سفید می‌گذارد که تنش میان آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقهی قره‌باغ و درگیری‌های فاجعه‌بار ایتوپیایی در افریقا جریان خواهد داشت.
چالش‌های فراروی ۲۰۲۱
در سال گذشته شیوع ویروس کرونا، اقتصاد جهان را تکان داد و گونه‌ای جدید این ویروس در سال ۲۰۲۱ چالش‌های فراوانی را در برابر کشورهای مختلف خلق خواهد کرد.
سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کووید – ۱۹ کشورهای توسعه نیافته در شرایط ناگواری قرار گرفتند و کشورهای توسعه یافته نیز شرایط آن‌چنانی نداشتند تا کمک‌های انسان‌دوستانه برای کشورهای فقیر فراهم کنند. شیوع ناگهانی ویروس کرونا، روی اقتصاد بیشتر کشورهای جهان از جمله افغانستان، لیبیا، سوریه و … تأثیر منفی گذاشت.
تنش‌های جنگ جهانی دوم منجر شد که حدود ۱۵۰ میلیون انسان زیر خط فقر قرار بگیرند؛ اما گفته می‌شود شیوع ویروس کووید – ۱۹ تأثیراتی به‌مراتب مهلک‌تر از جنگ جهانی دوم داشت.
در سودان، لبنان و ونزوئلا نرخ بیکاری رو به افزایش گذاشت و درآمد‌ها در کل افت کرد. در برخی کشورهای دیگر، پرداخت معاش نیروهای امنیتی‌شان را تا هنوز به‌سختی تأمین می‌شود. شهروندان بسیار کشورها، چشم به کمک‌های مالی دولت‌ها دوختند اما؛ بیشتر دولت‌ها، از هم‌یاری شهروندان عاجز ماندند و شکاف‌ها و فاصله‌های اجتماعی عمیق‌تر شد. آمار خشونت‌ها افزایش یافت و بی‌اعتمادی در بیشتر جوامع روزبه‌روز فزونی گرفت.
جوامع در حال درگیری با چالش‌های موجود نیاز به همکاری بیرونی داشتند تا دوباره وضعیت اقتصادی‌شان بهبود یابد؛ اما نهادهای کمک‌رسان امریکایی و اروپایی علاقه‌‌ای برای حمایت طولانی‌مدت از آن‌ها نداشتند.
در سوی دیگر، تغییرات اقلیمی زمین نیز زنگ خطر را به صدا درآورد و به‌عنوان یک پدیده‌ی در حال گسترش، روی تمام فعالیت‌های بشری سایه افکنده است.
روند تغییر اقلیمی در جهان با برخی از بازی‌های سیاسی گره‌خورده که فاجعه به وجود آورده است؛ پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که تغییرات آب‌وهواتیی زمین، بیشتر کشورها را با چالش زیست‌محیطی، مانند فقدان مصونیت غذا، نبود آب آشامیدنی، افزایش مهاجرت و کمبود منابع دچار کرده است.
در سال(۲۰۲۱) هم‌چنان تنش‌ها و چالش‌های زنجیره‌ا‌ی به هم پیوند خورده و تغییرات اقلیم جهانی از شیلی تا نایجریا و امریکایی مرکزی سایه پهن کرده است.
روند تک‌قطبی سازی قدرت در امریکا به دلیل فقدان مدیریت جسورانه‌ی دونالد ترامپ نگرانی‌های جدی را در این کشور افزایش داده و پالیسی امریکا برای نخستین بار در جهان توسعه یافته دچار بحران شده است.
در حالی بیشتر کشورهای جهان نگران اوضاع پیش آمده هستند، دونالد ترامپ هفته‌های اخیر خود را در دفتر ریاست جمهوری با بی‌قراری سپری می‌کرد و تلاش داشت تا در آستانه‌ی آمدن جوبایدن -رییس جمهوری منتخب امریکا- به کاخ سفید یک میراث چالش آفرین را به دوش او بگذارد. دونالد ترامپ تلاش می‌کند تا با استفاده از کینه توزی‌های سیاسی برای رقیب خود دام پهن کند. تحریم‌های اقتصادی بالای ایران از اهداف مهم دونالد ترامپ بود؛ اما به‌نظر می‌رسد که جوبایدن تلاش دارد تا دوباره به توافق برجام (۵+۱) برگردد.
دونالد ترامپ برای تجدید دیدگاه دولت امریکا روی صحرای غربی مراکش، به دلیل عادی نشدن رابطه مراکش در برابر اسرائیل پافشاری دارد و در آخرین روزهای ریاست جمهوری‌اش، دستور خروج نظامیان امریکایی را از افغانستان، سومالیا و عراق صادر کرد.
تصمیم‌های خودخواهانه ترامپ در خصوص سیاست خارجی امریکا بی‌آنکه با بازیگران منطقه‌ای مشورت کند، فقدان مدیریت را در کاخ سفید به نمایش می‌گذارد.
دلایل مختلفی برای بهتر شدن روابط اسرائیل و کشورهای عربی وجود دارد. هم‌چنان، دلایل مختلفی برای پایان نیافتن جنگ‌های بیرونی امریکا نیز دیده می‌شود. از جانب دیگر، رویکردهای سنجیده برای پایان دادن غایله‌های جهانی تا هنوز از سوی کاخ سفید روی دست گرفته نشده است.
– بایدن و عمل‌گرایی
نوشته‌های انتقادی در رسانه‌ها از سوی رقیب‌های جوبایدن به زاویه‌های مختلف رویکردهای پیشین او اشاره دارد؛ اما گروه جدید ریاست جمهوری رویکردهای متفاوتی را با رقیبان روی دست خواهند گرفت.
دونالد ترامپ با دور زدن متحدان سنتی و کنار گذاشتن دوستان بین‌المللی با اندیشه تک‌قطبی کردن قدرت امریکا در جهان، رنجش خاطر و بی‌اعتمادی دوستان بین‌المللی را به جان خرید؛ اما ادارهی جوبایدن ممکن است گفت‌وگوها را با ایران از سر بگیرد و در صورت امکان با کوریای جنوبی مذاکره کند. هم‌چنان از روند آشتی در یمن و ونزوئلا حمایت خواهد کرد و همکاری‌های کم‌رنگ‌تری در جنگ پارتیزانی-جنگ چریکی- در خاورمیانه خواهد داشت.
او تجربه‌های خوبی از گذشته دارد و با آینده‌نگری قوی کار خود را آغاز خواهد کرد، زیرا در قدرت هیچ‌چیزی پایدار نیست و این روند به اساس انتخابات تغییر می‌کند.
– آخرین لحظات ۲۰۲۰
ادارهی دونالد ترامپ در آخرین ماه‌های عمرش دچار چالش شد، به‌جای راه حل‌های صلح‌آمیز و دیپلوماتیک، برای پایان دادن برخی چالش‌ها دست به راه حل نظامی برد و مداخله‌ی امریکا در منطقهی قره‌باغ – آذربایجان که نزدیک به نیم قرن ملتهب بوده، مصداق این ادعا است.
جنگ‌جویان «تایگر» در برابر حکومت فدرال روهنگیا برای حقوق مسلمانان این کشور می‌جنگند. تنش‌ها میان شورشیان مسلمان و حکومت فدرال این کشور زمانی اوج گرفت که در ۲۰۱۷ مسلمانان در این کشور به‌شدت از طرف دولت با نسل‌کشی مواجه شدند. مسلمانان روهنگیایی پس از سقوط عرب در ۱۹۶۷ به این کشور مهاجرت کرده‌اند.
راهکارهای متفاوت برای حل بحران جنگ در جهان وجود دارد؛ اما نبود یک راه حل سیاسی نظام‌مند، منجر به ادامه‌ی تنش‌ها در دنیا شده است.
چنان‌که در ۱۹۹۰ نیروهای آذربایجان در برابر نیروهای هیمالیایی جنگیدند و در ۲۰۲۰ با ارمنستان وارد جنگ شدند.
تنش‌ها میان اسرائیل و فلسطین یا اشغال بیت‌المقدس نمی‌تواند برای اسرائیل مصونیت ایجاد کنند.
با در نظرداشت گذشته‌ی روابط بین‌المللی، شمار زیادی از کشورها مشتاق دیدن نتایج سال پیش رو هستند. ۲۰۲۰ با تمام اتفاق‌هایش به پایان رسید و ۲۰۲۱ هم‌چنان شاهد رویدادهای عجیب خواهد بود.