له ۱۹۵۴ کال راهیسې هر کال د نومبر پر شلمه د ماشوم نړۍ واله ورځ لمانځل کېږي. دا ورځ په دې هدف لمانځل کېږي چې په نړيواله کچه ماشومانو لپاره ګډ کار وشي، عامه پوهاوی زیات او د ماشومانو پالنه ښه شي.
په ۱۹۸۹ کال کې د ماشومانو د حقونو کنواسیون د ملګرو ملتونو له خوا رامنځته او تایید شو. د دې کنوانسیون له منل کېدو وروسته د نړۍ په کچه د ماشومانو وضعیت کې د پام وړ ښه والي راغلی. خو لا هم ستونزې شته په تېره جګړه ځپلو او بېوزلو هېوادونو کې.
د دې ستونزو له ډله د زدکړې محرومیت دی. د ملګرو ملتونو شمېرې ښيي چې لا هم د نړۍ لر او بر ۲۶۲ میلیونه ماشومانو د زدکړې له حقونو بې برخې دي. بله لویه ستونزه د ماشونو نجونو ودول دي. په نړۍ کې ۶۵۰ میلیونه نجونې له اتلس کلنې ټیټ عمر کې واده شوې دي.
افغانستان د هغو هېوادونو په ډله کې دی چې ماشومان یې د روغتیا، زدکړې، او رواني روغتیا له پلوه زیانمن شوي دي.
افغان ماشومان چې هېواد یې له څه باندې څلور لسیزو د جګړې ډګر دی، په یادو ټولو برخو کې له سخت کړاو سره مخامخ دي.
لوی شمېر ماشومان پر واټونو کارکوي او یا په سختو کارونو بوخت دي. په تېرو کلونو کې هم میلیونونه ماشومان له زدکړې بې برخې وو. اوس چې طالبان واک ته رسېدلي، ما شومان تر پخوا په لا ناوړه روغتیايي او رواني وضعیت کې دي.
