جمعه, نوومبر 22, 2024
Home+د اکتوبر ۱۵ د محمدظاهر شاه د زوکړې ورځ

د اکتوبر ۱۵ د محمدظاهر شاه د زوکړې ورځ

تاند- محمدظاهر د ۱۹۱۴ د اکتوبر په ۱۵ مه زېږېدلی، د ۱۹۳۳ د نوومبر په ۸ مه د خپل پلار له وژل کېدو وروسته د پاچهۍ پر تخت کېښنستی او له کابو څلوېښت کاله سلطنت وروسته د ۱۳۵۲ د سرطان په ۲۶ مه د محمد داوود خان تر کودتا پورې د افغانستان پاچا و.

ظاهرشاه په اتلسمه پیړۍ کې د معاصر افغانستان له جوړېدو وروسته یوازینی پاچا دی چې ډېره موده یې سلطنت کړی دی. د ده د سلطنت تر ټولو مهمه ځانګړتیا دا ده چې ټوله په سوله او ارامۍ کې تېره شوه او ترڅنګ یې افغانستان په تدریجي ډول د مدرنیزم او پرمختګ لور ته سوکه سوکه ګامونه اخیستل.

ظاهرشاه، په داسې حال کې چې افغانستان د شوروي اتحاد ګاونډی و، تقریباً له ټولو هیوادونو سره ښې اړیکې پاللې او افغانستان یې د شوروي له یرغله خوندي ساتلی و. حال دا چې شوروي اتحاد د چین په استثنا، بې له هغو هیوادونو چې له امریکا سره په یو نه یو تړون کې داخل و، نور ټول ګاونډي هیوادونه بلوسلي وو.

ظاهرشاه د سړې جګړې په دوره کې د افغانستان بې پرې توب وساته. ده په ۱۹ ۵۰ مه لسیزه کې د افغانستان د مدرن کولو هڅه پیل کړه، نوی اساسي فانون یې جوړ او مشروطه شاهي یې رامنځته کړه.

ظاهرشاه غوښتل چې سمبولیک رول ولري او واک د صدراعظم په مشرۍ ولس ته وسپاري او په عین حال کې د سلطنتي کورنۍ ټول غړي له اجرايي چارو راوګرځوي. د ډیرو مورخانو په باور همدا مسله سبب شوه چې محمدداوود خان کودتا وکړي ځکه چې نور یې د واک ته رسیدو مخه نیول شوې وه.

په ۱۹۷۳ کې، کله چې ظاهرشاه د سترګې د جراحي عملیاتو لپاره ایټالیا ته لاړ، داوود خان پرې کودتا وکړه او جمهوري نظام یې اعلان کړ خو تر پایه پورې یې انتخابات ونه کړل.

د داوود کودتا په افغانستان کې د سلطنت ۲۲۵ کلنه دوره پای ته ورسوله او افغانستان یې داسې نارامه کړ چې دا دی پنځوس کاله وروسته یې هم د پای ته رسیدو څرک نه لګېږي.

ظاهرشاه تر۲۰۰۲  پورې په روم کې جلا وطنه و. د افغانستان په نوي اساسي فانون کې د ملت پلار لقب ورکړل شو او په ۲۰۰۷ م کال وفات شو.

اعلحضرت محمد ظاهرشاه د ۲۰۰۷ م کال د جولای په ۲۳ مه (د اسد لومرۍ) د ۹۳ کلونو په عمر په کابل کې وفات شو.

2 COMMENTS

  1. دظاهرشاه هر هډ دې په جنت وى سوله خوښې او زړسوانده پاچا ٶ ترمير ويس خان نيکه او احمدشاه بابا وروسته راباندې ګران دى

  2. ستا په واکمنۍ کی به افغانستان ډير فقیر و لکه نن، لکه بل هروخت، خو حقیر نه و. چاچی درباندی کبر کړی و، روسته پښیمانه شول.
    او هغوی چې ته ملي خاین بللی، ټول ذليل ذلیل رسوا رسوا شول، ملت رجم کړل. چا دخپل وستاذ په خوله بالښتونه ومنډل، چا یوبل په عربي طريقه وداړل وڅيرل، نور دوطن حرام نمکي سرټيټي پښي لوڅي وتښتيدل…
    ستا ددورې آبادي او پرې دمرميو داغونه، دواړه تاريخ ته شاهدي وايي
    آرامه ويده شه، اروا دی ښاده

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

- Advertisment -

ادب