په افغانستان کی چې په هره ژبه زده کړی وشی، ګتوری دی. خو ښکاره خبره ده چی ځوانان او نجونی په نورو ژبو نه پوهیږی اول به اساسات او عمومیات چی د پوهې او علم تهداب دی په خپله ژبه زده کوی، بیا به نوری ژبی ورسره پر مخ وړی، هیڅوک نشی کولای تر څو یی په مورنی ژبه اساسات نه وی زه، په بله ژبه علم او مسلکی او تخصصی مهارت حاصل کړی، نوځکه خپله ژبه هر وخت ارزښت لری، په تیره بیا افغانستان کی پښتنو ته په پښتو ژبه رده کړی او کتابونه. په خپله ژبه د ګړندی او روان لوست او مطالعی او پر مفاهیمو او جملاتو د مسلط کیدو او له متنو دمفهوم اخیستو لپاره ډیره ښه خبره ده چی ځوانان پښتو ناولونه، لنډې کیسی او نور ادبی، اجتماعی او تاریخی متون ولولی. له نیکه مرغه اوس پښتو کتابونه کافی اندازه دی. د حل لاره لوستل دی.

سلامونه،
ما یوه قصه اوریدلې چې د امریکا په جوړیدو سره ،هلته د هالیڼډی=ډچ ؛او انګریزی تر مینځ رفراڼډوم شوی و چې کومه ژبه به د امریکا متهده ایالاتو رسمي یا ملي زبه شي؟؟. هالیڼډي ۴۹په سلو کې او انګلیش ۵۱ فیصده وړې وې!. له دې معلومیږی څې هالیڼډي هم کمه نه ده!!؛د ورور وحید خان په تایید
او افغانستان او خیبر پښتونخوا او بلوڅخوا کې خو لومړی پښتو مورنۍ او پلارنۍ ژبې زده کړه اړینه ده لکه د مور شودې! بیا نورې ضروري او دهر چا د علاقې وړ ؛
البته انګریزانو لکه کامن ولټ ملکونو ،نوی استعمار سره، خپله ژبه هم انټرنشنل ګرځولې ده. خو زده کړه ې هومره آسانه هم نه ده. ځينو خلکو آن لندن کې په کلونو کې یوه سمه جمله نه زده!؟.
فاعتبروا یا اولوا الابصار

د پورته لیکنی په هکله یو څو څرګندونی:
۱ – د دی تصویر ( تصور ) منظره به ښکلی ♥ وی چی:
《 که د ټولو انسانانو ژبه یوه وای نو ممکن د تاریخ په لمنه کی دومره خپل منځی کړکیچونه او جګړی او کرکی او نفرتونه هم نه وای را منځته سوی او یا ممکن حالات تر دی لا هم خړ پړ وای .ژبه د قوم او قبیلی او ټبر او تبار ترجمانه ده او سیاسی جغرافیا د قوم او ټبر ترجمانه ده او ځمکنی حِرص او اشتها د سیاسی جغرافیا ( وطن ) د پراختیا د حِس د ژوندی ساتلو یوه وسیله ده 》.
۲ – د بشری ټولنو تر منځ دوامداره ټکر ( چی ډیری انګیزی او ډیر لاملونه لری ) بیا هم دا د نړیوال بشر یو ستر هنر دی چی یوه نړیواله ژبه ( انګلیسی ) ئی په رسمیت پیژندلی ده.
د انګلیسی ژبی تعمیم د انګریزانو د استعماری او پراختیا غوښتنی محصول دی چی البته تر صنعتی انقلاب وروسته انګلیسی ژبی په علمی او اقتصادی او حتی ادبی ډګرونو کی نوره هم خپله ریښه غښتلی او وغځوله.
۳ – په اروپا کی هم په مرئی یا مرئی توګه د ژبنی تعصب او پراختیاغوښتنی احساسات حاکم دی خصوصاً په فرانسوی او المانی ټولنو کی خو د ژوند د ځینو برخو د سمون لپاره کراهتاً د انګلیسی ژبی تسلط ته تسلیم دی خصوصاً فرانسویان ډیر ژبنی تعصب لری او د کاناډا په هیواد کی تر ټولو لوی ټګان او غُلان همدا د کبک د سیمی اوسیدونکی فرانسوی توکمه وګړی دی چی د کاناډائی فرهنګ او کلتور په وړاندی ئی همیشه منفی مقاومت کړی دی.
۴ – څرنګه چی صنعتی او علمی او اقتصادی انقلابونه په انګلیسی ژبو ټولنو کی را منځته سویدی نو پدی ډګرونو کی د انګلیسی ژبی تسلط یوه طبیعی خبره ده ( نن سبا ټول علمی ژورنالونه او خپرونی په انګلیسی ژبه تر سره کیږی او ټولی نړیوالی مشهوری تلویزیونی او کاغذی او دیجیټالی خپرونی اکثراً انګلیسی ژبی دی ).
۵ – په اروپا کی تر ټولو هیوادونو د هالنډ او سویډن وګړی ډیر ښکلی انګلیسی تکلم لری. د سویډن په ښوونځیو کی د انګلیسی ژبی زده کړه جبری ده ( المانیانو د انګلیسی ژبی په زده کړه کی کلونه کلونه غفلت کړی ؤ خو اوس را ویښ سویدی او زړه ئی غواړی چی انګلیسی ژبه زده کړی) .
سویډن ممکن یوازنی هیواد وی چی د لوړو زده کړو درلوونکی ( مهاجرین ) په ډیره آسانی د خپل مسلک په ساحه کی کار موندلای سی بیله دی چی یو توری سویډنی ژبه ئی زده وی البته طِبی ډاکټران ددی قاعدی څخه مستثنی دی ځکه د طِبی ډاکټر سر او کار د عامو خلګو سره دی او باید سویډنی ژبی ئی زده وی.
۶ – په افغانستان غوندی هیوادونو کی تر دوولسم ټولګی پوری زده کړی په مورنی ژبه کفایت کوی ( البته د مکتب په مضامینو کی باید انګلیسی او عربی ژبی ته خاصه پاملرنه وسی ) او پوهنتونی زده کړی باید په انګلیسی ژبه تر سره سی چی دا کار به د علمی لاسته راوړلو کچه لوړه وساتی ( اوس مهال خو د طالب له برکته نه پښتو ژبه رونق لری او نه فارسی، انګلیسی ژبه خو لا پریږده ).

کله کله داسى وشي چى غشى له کمانه ووځي، بيا يى عقل له پوندو سرته راشي، انګلیسي ژبه اوس خپل عروج ته رسيدلى، په يو تجارتي کار بدل شوى، نو غبرګون ښودل به ورته لا يو تجارتى اعلان وي. 😍